Mùa hè vừa qua, Ả Rập Saudi đã hứa ủng hộ chính quyền Tổng thống Donald Trump 100 triệu USD cho những nỗ lực của Mỹ nhằm ổn định các khu vực ở Syria sau khi được giải phóng khỏi lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.
Số tiền này bất ngờ được chuyển vào tài khoản của Washington hôm 16/10, cũng là ngày mà Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hạ cánh xuống thủ đô Riyadh để thảo luận với các nhà lãnh đạo của quốc gia Tây Á về số phận nhà báo Jamal Khashoggi nghi bị sát hại bởi chính quyền Saudi.
Những khoản tài trợ như vậy sẽ làm hài lòng Tổng thống Trump, người luôn phàn nàn về việc Mỹ đang chi tiêu quá nhiều ở nước ngoài. Tuy nhiên, thời điểm mà tiền đến tay Mỹ lại được cho là khiến nhiều quan chức Mỹ lo ngại, kể cả với những người có chương trình được hưởng lợi từ dòng tiền này.
"Thời điểm này không phải là ngẫu nhiên", một quan chức giấu tên tham gia vào chính sách của Mỹ tại Syria tiết lộ với báo giới.
Sự biến mất với nhiều dấu hiệu bất thường của nhà báo Ả Rập Jamal Khashoggi đã đập tan hình ảnh cải cách của chính quyền Saudi nói chung và Thái tử Mohammed bin Salman nói riêng. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc rằng ông Khashoggi bị giết tại lãnh sự quán Saudi ở Istanbul bởi các điệp viên Ả Rập vào ngày 2/10, nhưng các nhà lãnh đạo Ả Rập lại một mực phủ nhận dù không đưa ra được một lời giải thích đáng tin cậy về những gì đã xảy ra với cây bút có khá nhiều bất đồng với Hoàng gia Saudi vài năm trở lại đây.
Tổng thống Trump, dưới áp lực đến từ trong và ngoài nước, đã phải đưa ra những tuyên bố có phần cứng rắn với đồng minh chủ chốt ở Trung Đông, rằng sẽ "trừng phạt nghiêm trọng" nếu xác nhận rằng Ả Rập Saudi đã giết ông Khashoggi. Tuy nhiên sau khi nói chuyện với Quốc vương Salman hồi đầu tuần nay, ông chủ Nhà Trắng lại đưa ra một giả thuyết rằng "những tên sát thủ nghiệp dư" có thể là thủ phạm và phái ông Pompeo tới Riyadh để điều tra thêm về vụ việc.
Cũng hôm 15/10, một nguồn tin tiết lộ với báo giới rằng Hoàng gia Saudi đang lên kế hoạch đổ lỗi việc giết hại ông Khashoggi là một yếu tố ngoài dự kiến và không phải là lệnh chính thức - một kịch bản có thể cho phép chính quyền này thừa nhận có liên quan đến cái chết của ông Khashoggi mà vẫn hạn chế thiệt hại cho danh tiếng quốc tế của mình.
Đặc phái viên Mỹ Brett McGurk đã nhanh chóng bác bỏ ý kiến cho rằng chuyến viếng thăm của Ngoại trưởng Mỹ và việc giải ngân có liên quan đến nhau, đồng thời cho biết Saudi đã cam kết chuyển khoản tiền này trong tháng 8 và Mỹ cũng đã dự kiến sẽ nhận được nó vào mùa thu.
