Phát biểu đề dẫn nội dung thảo luận, Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Vũ Đức Đam cho biết biến đổi khí hậu, nước biển dâng không còn là nguy cơ tiềm ẩn mà thực sự đã hiện hữu. Ngay tại Hà Nội, mùa hè năm 2017 nhiệt độ đạt mức cao kỷ lục trong vòng hơn 40 năm qua. Nếu mực nước biển dâng cao 1m, sẽ có khoảng 40% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long, nơi hiện sản xuất 12 triệu tấn gạo/năm (xuất khẩu 6 triệu tấn); khoảng 10- 12% dân số Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 10% GDP. Và không riêng ở Việt Nam, rất nhiều nơi trên thế giới đã và đang chứng kiến những bất thường của thời tiết; thiên tai, thảm họa nhiều hơn. Nhiều mô hình dự báo nhiệt độ khu vực châu Á - Thái Bình Dương đến năm 2030 sẽ tăng 0.5- 2 độ C.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Vũ Đức Đam, tác nhân gây ra biến đổi khí hậu không chỉ công nghiệp, mà còn từ nông nghiệp và sinh hoạt; không chỉ từ nhà máy lớn, từ hóa chất trên ruộng đồng hay phá rừng mà cả những thói quen đi lại, sử dụng điện nước của mỗi người. Ảnh hưởng của những tác nhân ấy không chỉ tại chỗ mà còn lan truyền không biên giới. Chính vì vậy, nỗ lực hạn chế các tác nhân có hại cũng như khắc phục hậu quả và phòng ngừa phải được thực hiện ở quy mô toàn cầu là quyền lợi và trách nhiệm của mọi quốc gia, nền kinh tế.| Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Vũ Đức Đam phát biểu tại phiên họp |
Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Vũ Đức Đam cho rằng, mỗi quốc gia cần tạo dựng hành lang pháp lý, các thiết chế, chính sách và ưu tiên nguồn lực để ứng phó với biến đổi khí hậu phù hợp với các Điều ước quốc tế, Công ước, các Nghị định thư và Thoả thuận về biến đổi khí hậu. Cần phải làm toàn xã hội, từng người dân đều hiểu và bắt đầu từ những việc tưởng chừng rất nhỏ đến những việc đòi hỏi công nghệ và nguồn lực lớn như từng bước loại bỏ nhiên liệu hoá thạch, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng sạch tiến tới phát triển nền kinh tế các-bon thấp và tăng trưởng xanh thông qua những thay đổi toàn diện trong tiếp cận, phương thức sản xuất, phương thức canh tác. Những nỗ lực đó đòi hỏi đầu tư ban đầu lớn. Vì vậy, cần có các giải pháp huy động các nguồn tài chính, tăng cường đối tác công tư và rất cần vai trò của các chế định tài chính quốc tế.
Giám sát việc thực thi các cam kết về biến đổi khí hậu
Thảo luận về vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu, đại diện Đoàn đại biểu Việt Nam- Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh, Quốc hội và nghị sỹ các nước châu Á- Thái Bình Dương nhận thức sâu sắc về những tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Thời gian qua, các nước châu Á- Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam đã thông qua nhiều đạo luật quan trọng để ứng phó hiệu quả với tác động của biến đổi khí hậu và cũng thông qua nhiều chương trình, dự án cấp quốc gia nhằm ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu như Luật phòng chống thiên tai (2013), Luật bảo vệ môi trường (2014), Luật tài nguyên nước, Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật bảo vệ và phát triển rừng (Luật lâm nghiệp)… Với trách nhiệm và nghĩa vụ, các nước châu Á- Thái Bình Dương thực hiện nghiêm túc Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) và nghị định thư Kyoto, thỏa thuận Paris.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, nghị sỹ các nước châu Á- Thái Bình Dương cần tập trung thảo luận vào vai trò của APPF đối với những nội dung về hỗ trợ hoàn thành những hành động trong các Kế hoạch quốc gia về ứng phó với biến đổi khí hậu; tăng cường xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật quốc tế và giám sát việc thực thi pháp luật về ứng phó với biến đổi khí hậu; hài hòa hóa hệ thống pháp luật quốc gia bảo đảm phù hợp với các cam kết của ASEAN về ứng phó với biến đổi khí hậu. Đồng thời, ưu tiên phân bổ nguồn lực và ngân sách, quyết định các kế hoạch, chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu trong phát triển kinh tế, dự án đầu tư quan trọng quốc gia; thúc đẩy Chính phủ các nước huy động tối đa nguồn tài chính để đầu tư vào các dự án liên quan đến công nghệ sạch, công nghệ tiết kiệm năng lượng.| Đại diện Đoàn đại biểu Việt Nam- Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại phiên họp |
Đồng thời, đưa ra các biện pháp hỗ trợ các đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp của biến đổi khí hậu, đặc biệt là phụ nữ, người già, trẻ em và các đối tượng yếu thế khác, cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia nhờ việc tận dụng những cơ hội đến từ biến đổi khí hậu và phát triển bền vững trước những thách thức do biến đổi khí hậu mang lại. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu như hợp tác về trao đổi thông tin, dự báo, cảnh báo thiên tai; về tìm kiếm cứu nạn, cứu trợ nhân đạo; về đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ trong phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu; nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, cung cấp các kỹ năng cơ bản cho cử tri và người dân về biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tăng cường đối thoại, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về thúc đẩy thực thi thỏa thuận PARIS về khí hậu trong các nước châu Á- Thái Bình Dương, cũng như, giám sát việc thực thi các cam kết của các nước châu Á- Thái Bình Dương về biến đổi khí hậu sau 2017.
Nghị viện các nước luôn phải tự hỏi những hành động của mình mang lại thay đổi gì?
Thảo luận về những tác động của biến đổi khí hậu, Tổng thư ký IPU Martin Chunggong cho biết, IPU cũng như các diễn đàn liên nghị viện khi vực luôn nỗ lực vận động các nghị viện đáp ứng nhu cầu mong đợi của người dân trong xử lý biến đổi khí hậu, về giảm thiểu tác động của thiên tai thực hiện phát triển bền vững.
Tổng thư ký IPU Martin Chunggong cho rằng, nghị viện các nước luôn phải tự hỏi những hành động của mình mang lại những thay đổi gì; phải có những hành động cụ thể dựa trên pháp luật để nâng cao năng lực của nghị viện trong xử lý các vấn đề của biến đổi khí hậu.| Tổng thư ký IPU Martin Chunggong phát biểu tại phiên họp |
Tổng thư ký IPU Martin Chunggong cũng chia sẻ, IPU và Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) đã xây dựng bộ tiêu chí cho các nghị viện tự đánh giá việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, góp phần rà soát và nhận diện những lỗ hổng trong thể chế quốc gia, giúp đưa ra các quyết định thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.
Về vấn đề biến đổi khí hậu, Tổng thư ký IPU cho biết thêm vào tháng 5/2017, Hội nghị chuyên đề của IPU về biến đổi khí hậu tại thành phố Hồ Chí Minh không chỉ bàn luận về lí thuyết mà còn về những giải pháp hành động cụ thể để thực hiện đối phó với những thách thức của biến đổi khí hậu đưa ra. IPU khuyến nghị các nước phải thực hiện những mục tiêu đã đề ra, tập trung vào khai thác những nguồn năng lượng khác thay vì sử dụng các nguyên liệu hóa thạch; đồng thời quan tâm đến lợi ích của các đối tượng yếu thế; biến những mục tiêu thành hành động cụ thể để phân bổ nguồn lực nguồn tài chính thực hiện mục tiêu đóBày tỏ hài lòng khi thấy được sự hợp tác của các nghị viện thành viên và nghị viện liên khu vực, Tổng thư ký IPU Martin Chunggong mong muốn các nghị viện phải thật sự mạnh mẽ trong xử lý các vấn đề của biến đổi khí hậu, để người dân thấy được vai trò của nghị viện trong xử lý biến đổi khí hậu.
