Ông Yasuhiro Taraka - Chuyên gia Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế (JICA), Cố vấn quản lý rủi ro thiên tai của Nhật Bản đã chia sẻ như trên về các biện pháp quốc gia này đang sử dụng để ứng phó với sạt lở đất.
| Hiện trường vụ sạt lở đất vùi lấp hàng chục người tại xã Trà Leng, huyện Nam Trà My (Quảng Nam). Ảnh minh họa. |
Theo ông Taraka, Nhật Bản là quốc gia có độ dốc lớn nên thường xuyên xảy ra sạt lở đất. Vấn đề là rất khó nhận biết khi nào và ở đâu có thể xảy ra sạt lở đất. Bởi vì có nhiều yếu tố gây ra sạt lở đất. Hình thái này phụ thuộc vào sự phân bổ mưa tại thời điểm đó và đặc điểm địa chất của từng vùng.
“Tại Nhật Bản, chúng tôi dựa trên 3 yếu tố để đưa ra cảnh báo sạt lở đất. Đầu tiên là vấn đề sử dụng đất, tìm hiểu xem lượng mưa tại các vùng như thế nào sau đó chia thành các vùng, trong đó, vùng đỏ là vùng mưa nhiều, có nguy cơ sạt lở cao” - ông Taraka nói.
Theo đó với những vùng an toàn, địa phương có thể cho người dân sống tại đó. Tuy nhiên, tại vùng nguy cơ cao, chính quyền địa phương sẽ có thông báo và kế hoạch di dời người dân khi có khả năng xảy ra sạt lở. Mỗi hộ gia đình cần biết rõ họ nằm ở vùng nào, vùng đỏ là nguy hiểm, vùng vàng là cận nguy hiểm.
Thứ hai là Nhật Bản xây dựng hệ thống cảnh báo sớm. Các trạm quan trắc lượng mưa được xây dựng nhiều đo được lượng mưa hàng giờ. Các trung tâm thủy văn có những máy tính rất tốt để tính toán lượng mưa lũy tích và dựa trên đó họ ban hành các dự báo, cảnh báo. Hệ thống này sẽ cảnh báo cho người dân trong phạm vi 10.000m2. Người dân trong phạm vi này sẽ được thông báo để di chuyển tới nơi an toàn.
Thứ ba là Nhật Bản chú trọng tới các công trình để ngăn ngừa sạt lở đất. “Chúng tôi sẽ dựa vào bản đồ cảnh báo nguy cơ để xây dựng các công trình. Ví dụ như nổi tiếng nhất là đập Saboo để ngăn chặn bùn, đá. Ở Nhật cũng có các biện pháp tản lượng nước mưa đổ xuống dưới để ngăn nước mưa không tràn xuống các sông gây lũ” - ông Taraka cho hay.
Chuyên gia của JICA cũng cho biết, không có biện pháp tối ưu để ngăn chặn sạt lở, nên Nhật Bản kết hợp nhiều biện pháp. Nhật Bản khoanh vùng rủi ro thiên tai. Sau khi phân vùng, Nhật Bản xây dựng hệ thống cảnh báo về lũ quét và hệ thống công trình ngăn chặn đất đá tại các khu vực đó.
Sau khi hết mùa mưa, cơ quan chức năng sẽ nạo vét đất đá do sạt lở. Ngoài ra, tại các đỉnh núi ở khu vực có nguy cơ sạt lở đất, Nhật Bản đặt các sợi dây khi đất đá rơi từ đỉnh núi làm đứt các sợi dây, hệ thống loa tự động sẽ phát ra cảnh báo tới người dân sinh sống ở dưới chân núi.
