Bắc Kinh và Ottawa tiếp tục “khẩu chiến” về phán quyết tử hình công dân Canada

Phát biểu tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 16/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Canada chỉ có vài đồng minh và sự phản đối từ họ không phản ánh quan điểm của cả thế giới.

“Những nước "được gọi là đồng minh với Canada có thể đếm trên đầu ngón tay và không phản ánh quan điểm của cộng đồng quốc tế”, người phát ngôn Hoa Xuân Oánh khẳng định. 

Đề cập tới phản ứng của Trung Quốc trước sự phản đối từ một số nước về bản án tử hình đối với công dân Canada Robert Schellenberg, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: "Tôi có thể tuyên bố rõ ràng rằng chúng tôi không lo lắng chút nào". Bà Hoa Xuân Oánh nhấn mạnh rằng phần lớn người Trung Quốc ủng hộ hình phạt nghiêm khắc đối với tội phạm ma túy.

Trước đó, hôm 14/1, tòa án ở TP Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, đã đưa ông Robert Lloyd Schellenberg ra xét xử lại sau khi ông kháng án bản án 15 năm tù giam, rồi ra phán quyết tử hình vì các công tố viên cho rằng mức án ban đầu quá nhẹ.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 14/1 chỉ trích Trung Quốc sử dụng án tử hình tùy tiện, sau khi kết án tử hình một công dân Canada vì tội buôn ma túy.

Bản án của Schellenberg được cho là có nguy cơ làm nghiêm trọng thêm căng thẳng giữa Bắc Kinh và Ottawa. Hồi tháng 12/2018, Canada bắt Giám đốc tài chính (CFO) Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ với cáo buộc lừa dối các ngân hàng quốc tế, vi phạm lệnh trừng phạt Iran.

Sau đó khoảng 10 ngày, Trung Quốc bắt 2 công dân Canada do nghi ngờ họ đe dọa an ninh quốc gia, động thái được coi là nhằm "trả đũa". 

Chính phủ Trung Quốc hôm 14/1 đã bác bỏ tuyên bố của Thủ tướng Canada nói rằng ông Kovrig được hưởng quy chế miễn trừ ngoại giao.

Khi được hỏi về phát biểu của bà Hoa, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland nhấn mạnh 28 quốc gia Liên minh châu Âu (EU) đã thể hiện sự ủng hộ đối với Ottawa.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Freeland cũng lưu ý rằng Canada có mối quan hệ "rộng rãi và sâu sắc" với Trung Quốc. 

Bà Freeland hôm 15/1 xác nhận Ottawa đã gửi đơn xin khoan hồng cho Schellenberg.

Trước câu hỏi liệu Trung Quốc có sẵn lòng lắng nghe yêu cầu từ phía Canada hay không, người phát ngôn Hoa Xuân Oánh cho biết hệ thống tư pháp nước này "không chịu sự can thiệp từ các cơ quan hành chính". "Bạn thắc mắc Trung Quốc có lắng nghe hay không, nhưng tôi không biết liệu các lãnh đạo và chính trị gia Canada có nghiêm túc xem xét quan điểm của Trung Quốc hay không", bà Hoa nói.

Ngoại trưởng Freeland và Thủ tướng Justin Trudeau cũng đã thảo luận với các lãnh đạo thế giới về trường hợp của Schellenberg, cũng như việc Trung Quốc bắt 2 công dân Canada gồm ông Michael Kovrig và Michael Spavor sau vụ bắt CFO của Huawei Mạnh Vãn Chu. 

Trong diễn biến mới nhất, trong cuộc điện đàm hôm 16/1, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đồng cấp Canada Chrystia Freeland bày tỏ quan ngại về các vụ bắt giữ công dân Canada tại Trung Quốc sau vụ bắt CFO của Huawei Mạnh Vãn Chu.

Hai quan chức ngoại giao đã thống nhất quan điểm về vụ việc một công dân Canada bị kết án từ hình, với tội danh buôn bán ma túy ở Trung Quốc, đồng thời nhất trí sẽ ủng hộ tiến trình tư pháp mà Canada áp dụng liên quan vụ việc này.

Phía Mỹ đã yêu cầu Canada dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu bị Canada bắt giữ tại Vancouver ngày 1/12/2018 theo yêu cầu của Mỹ.