Khi thế giới bước vào kỷ nguyên số, sự phân mảnh về thông tin và sự thay đổi trong thói quen tiếp cận nội dung buộc các cơ quan báo chí truyền thống phải tái cấu trúc mạnh mẽ.

Được thành lập từ năm 1925, NHK (Japan Broadcasting Corporation) là đài truyền thông công cộng của Nhật Bản. NHK là một trong số ít cơ quan truyền thông châu Á tích hợp hoàn chỉnh phát thanh, truyền hình và nền tảng số trong một hệ thống điều hành tập trung.

Điểm nổi bật của NHK là chiến lược "one newsroom, multi output" – một phòng tin tức sản xuất nội dung cho TV, radio, website và ứng dụng di động. Đội ngũ phóng viên được tổ chức theo chuyên mục chứ không phân chia theo nền tảng, cho phép cùng một thông tin được chuyển thể linh hoạt thành bài viết, bản tin truyền hình, phóng sự phát thanh hoặc clip mạng xã hội.

Tòa nhà chính tại Shibuya là một tổ hợp đa phương tiện, trong đó từng bộ phận được bố trí để dễ dàng tương tác, chia sẻ dữ liệu và phối hợp sản xuất.

Theo tài liệu chiến lược "NHK 2025 – Redefining Broadcasting in the Digital Age", tập đoàn truyền thông này đặt mục tiêu tạo ra trải nghiệm hấp dẫn hơn bao giờ hết thông qua tích hợp các công nghệ tiên tiến như 8K, VR, 5G và AI. "Chúng tôi muốn tạo ra một trải nghiệm mà công chúng có thể tương tác, kết nối và đắm chìm vào nội dung thay vì chỉ xem một chiều", một đại diện NHK chia sẻ trên nền tảng InformedEye.

Ngoài ra, NHK vận hành NHK World – kênh truyền hình và số hóa đối ngoại – như một phần trong chiến lược truyền thông mềm của Nhật Bản. Với hơn 20 ngôn ngữ, nền tảng này giúp lan tỏa hình ảnh quốc gia một cách hiệu quả. Theo báo cáo thường niên 2023 của NHK, gần 70% nội dung sản xuất mỗi ngày được đăng tải đồng thời trên ít nhất hai nền tảng.

Năm 2021, chính phủ Pháp bắt đầu triển khai kế hoạch tái cấu trúc hệ thống truyền thông công lập với việc sáp nhập các tổ chức gồm France Télévisions (truyền hình), Radio France (phát thanh), France Médias Monde (truyền thông quốc tế) và INA (viện lưu trữ hình ảnh) thành tập đoàn France Médias.

Khác với mô hình phối hợp lỏng, France Médias hướng tới sáp nhập toàn diện về tổ chức, nhân sự và ngân sách. Dưới một hội đồng quản trị chung, các đơn vị thành viên chia sẻ phòng tin tức, hệ thống phát sóng, nền tảng số và đội ngũ kỹ thuật. Định hướng chiến lược là giảm chi phí vận hành, tăng cường sức cạnh tranh với các nền tảng thương mại như Netflix và Youtube, đồng thời khẳng định vai trò của truyền thông công trong bảo vệ các giá trị Cộng hòa.

Bộ trưởng Văn hóa Pháp Rachida Dati phát biểu: "France Médias sẽ là một nền tảng tin cậy, hiện đại, kết nối mọi công dân bằng nội dung chất lượng và mang bản sắc Pháp". Tuy nhiên, một số chuyên gia như bà Claire Enders, nhà sáng lập hãng nghiên cứu truyền thông Enders Analysis, cảnh báo: "Việc sáp nhập có thể khiến truyền thông công yếu thế hơn… Cần nguồn tài chính bền vững, độc lập khỏi chu kỳ chính trị để bảo đảm tính toàn vẹn và uy tín" (Le Monde, 2024).

Ngày 21/3/2018, Trung Quốc chính thức thành lập China Media Group (CMG) bằng việc sáp nhập ba tổ chức: Đài Truyền hình Trung ương (CCTV), Đài Phát thanh Quốc gia (CNR) và Đài Phát thanh Quốc tế (CRI). CMG trở thành một siêu tập đoàn truyền thông nhà nước với hệ sinh thái đa nền tảng, phục vụ chiến lược truyền thông đối nội và đối ngoại của quốc gia.

CMG áp dụng mô hình hội tụ cả về nội dung, kỹ thuật và tổ chức. Các chương trình chính trị, thời sự, khoa giáo được sản xuất tại trung tâm tích hợp và phân phối đồng loạt qua truyền hình, phát thanh, mạng xã hội, OTT, và các nền tảng đối ngoại như CGTN. Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong tại châu Á ứng dụng công nghệ AI trong sản xuất nội dung, từ phát thanh viên ảo đến phân tích xu hướng dư luận theo thời gian thực.

Tại cấp địa phương, mô hình này được nhân rộng với việc xây dựng hơn 2.000 trung tâm hội tụ truyền thông cấp huyện, mỗi nơi tích hợp báo giấy, truyền hình, phát thanh và nền tảng số vào một tòa soạn tổng hợp. Theo báo cáo của Ban Tuyên giáo Trung ương Trung Quốc, đến cuối năm 2023, gần 80% đơn vị hành chính cấp huyện đã hoàn tất chuyển đổi sang mô hình này.

Tại Mỹ, để nói đến tổ hợp truyền thông đa nền tảng không thể bỏ qua CNN. Khởi nguồn là một kênh truyền hình tin tức phát sóng 24/7, cho đến nay hãng hoạt động đa nền tảng, bên cạnh duy trì là kênh tin tức truyền hình, còn có nền tảng số, dịch vụ nội dung thương mại, và các kênh truyền thông quốc tế. Trải qua nhiều thương vụ đổi chủ, sáp nhập, CNN vẫn giữ vững vị trí là một trong những mạng lưới tin tức toàn cầu lớn nhất và có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ. Hiện tại, CNN là một phần của Warner Bros. Discovery, sau khi AT&T bán lại WarnerMedia cho Discovery, Inc.

Cụ thể, CNN hoạt động theo mô hình hội tụ truyền thông (media convergence) – kết hợp giữa truyền hình, nền tảng số và nội dung tương tác.

Trong quá trình phát triển, CNN đã nhanh chóng thích nghi với xu hướng hội tụ truyền thông nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người xem và độc giả. Việc ra mắt trang web cnn.com vào mùa hè năm 1995 đánh dấu bước khởi đầu cho quá trình hội tụ giữa kênh truyền hình 24h CNN và nền tảng trực tuyến. Chỉ sau một thời gian ngắn, cnn.com đã trở thành một trong những nguồn doanh thu chính của CNN, với lượng truy cập trung bình đạt khoảng 38,2 triệu lượt mỗi tháng, theo khảo sát của Nielsen.

CNN tiếp tục mở rộng chiến lược hội tụ trong các lĩnh vực như sản xuất tin tức và truyền thông đa nền tảng. Họ từng bước xây dựng một mạng lưới truyền thông đa chiều kết hợp ba yếu tố: truyền hình – nền tảng số – dịch vụ ngoại tuyến, với trọng tâm là tăng tính tương tác và khả năng tiếp cận. Sự chuyển đổi này đặc biệt mạnh mẽ từ khi Jeff Zucker đảm nhận vị trí Chủ tịch CNN Worldwide vào năm 2013, khi ông triển khai chiến lược phát triển “di động là ưu tiên, kỹ thuật số là trung tâm” nhằm thúc đẩy quá trình hội tụ.

Năm 2010, hãng tin đã có một cuộc tái cấu trúc khá toàn diện nhằm hợp nhất nhiều hoạt động tin tức dưới một cấu trúc rõ ràng mà nhà báo Larry Kramer nhận định là “mô hình hội tụ cần thiết trong thời đại số.” Cấu trúc mới này cho phép đội ngũ tin tức của CNN nhanh chóng thích nghi với công nghệ mới và các hình thức truyền tải hiện đại mà không bị gián đoạn. Mục tiêu là xây dựng một quy trình sản xuất tin tức hiệu quả, có thể phân phối nội dung một cách liền mạch trên mọi nền tảng, từ truyền hình đến di động, từ website đến mạng xã hội – đảm bảo người dùng có thể tiếp cận thông tin bất cứ lúc nào và ở bất cứ đâu. Mặt khác, việc vận dụng mô hình hợp nhất này một cách hiệu quả cũng yêu cầu đội ngũ biên tập viên và nhà sản xuất của CNN gợi mở và có tư duy linh hoạt, hiểu rõ cách vận hành và đặc điểm của nhiều nền tảng khác nhau.

Cho đến nay mô hình của CNN bao gồm CNN US chịu trách nhiệm sản xuất nội dung tin tức, chương trình chính luận, thời sự, và tài liệu điều tra. CNN International (CNNI) là mạng lưới tin tức toàn cầu với trụ sở chính đặt tại London, Abu Dhabi, Hong Kong và Atlanta. Cùng với đó là CNN Digital bao gồm các nền tảng số như CNN.com, CNN mobile app, podcast, newsletter và mạng xã hội. Một bộ phận khác là CNN International Commercial (CNNIC) phụ trách hoạt động kinh doanh ngoài nước Mỹ: quảng cáo, tài trợ, bán nội dung, cấp phép thương hiệu, hợp tác chiến lược.

ARD (Consortium of Public Broadcasters in Germany) là một liên minh giữa các đài phát thanh – truyền hình công lập tại các bang của Đức. Dù không sáp nhập thành một tổ chức duy nhất, ARD vẫn được xem là một mô hình hội tụ hiệu quả về kỹ thuật và nội dung.

Các thành viên như WDR, BR, NDR… duy trì tính tự chủ về pháp lý nhưng chia sẻ chung hệ thống sản xuất tin tức quốc gia (Tagesschau), nền tảng OTT (ARD Mediathek), dịch vụ podcast và các hạ tầng kỹ thuật. Việc liên kết này giúp bảo tồn bản sắc vùng miền trong khi vẫn đảm bảo chất lượng và sức lan tỏa nội dung toàn quốc. ARD đặc biệt chú trọng phục vụ nhóm thiểu số với các nội dung có ngôn ngữ ký hiệu, phụ đề và mô tả âm thanh.

KBS (Korean Broadcasting System) là đài truyền hình quốc gia của Hàn Quốc, vận hành hệ sinh thái bao gồm TV, radio, báo điện tử, ứng dụng và nền tảng OTT. Từ năm 2010, KBS đã tái cơ cấu tòa soạn theo hướng hội tụ, xây dựng newsroom tích hợp, nơi phóng viên từ các bộ phận TV, phát thanh và digital làm việc chung một mặt bằng.

Tất cả các bản tin thời sự của KBS đều được sản xuất từ trung tâm newsroom tích hợp, sử dụng cùng nguồn tư liệu, kỹ thuật dựng và phần mềm quản lý nội dung. Việc này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo tốc độ đưa tin đồng bộ trên mọi nền tảng. Ngoài ra, KBS phát triển nền tảng KBS On – ứng dụng OTT tích hợp livestream, truyền hình trực tuyến, VOD và podcast – nhằm cạnh tranh với các nền tảng tư nhân.

(Còn nữa)