Thủ tướng Justin Trudeau, 47 tuổi, vươn lên nắm quyền ở Canada với tư cách là nhà đấu tranh hàng đầu cho nữ quyền và quyền lợi của người thiểu số. Ông nhanh chóng nhận được sự mến mộ của cả trong và ngoài nước với tư cách là một nhà lãnh đạo tiến bộ.
Tuy nhiên, một vụ bê bối chính trị lớn vừa qua tại Xứ sở lá phong, dẫn đến sự từ chức của 2 nữ bộ trưởng thuộc chính quyền Trudeau, đã phần nào ảnh hưởng đến hình ảnh của Thủ tướng trẻ tuổi chỉ 7 tháng trước cuộc bầu cử quốc gia.
Nhiều chuyên gia đánh giá, ông Trudeau đang phải đối mặt với một trận chiến khó khăn để có thể trụ lại văn phòng Thủ tướng, khi các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy Đảng Tự do của ông lần đầu tiên xếp sau Đảng Bảo thủ.
Trong nhiều tuần, Chính phủ của ông Trudeau thực sự rung chuyển bởi những cáo buộc can thiệp vào vụ truy tố hình sự của "gã khổng lồ" dịch vụ kỹ thuật SNC-Lavalin khi công ty này bị buộc tội tham nhũng, hối lộ trong các hợp đồng bảo đảm ở Libya.
Bộ trưởng Tư pháp Canada Jody Wilson-Raybould, người cho biết đã phải trải qua những áp lực chính trị bằng lập trường "kiên định và bền vững" trong vụ kiện của SNC-Lavalin, đã từ chức hồi tuần trước. Bộ trưởng Ngân sách, đồng thời là một người bạn lâu năm của ông Trudeau, Jane Philpott, cũng từ chức ngay sau đó.
Trả lời trực tiếp báo giới hôm 7/3 tại Ottawa, ông Trudeau cho biết bản thân đã đạt được "bài học" từ cuộc khủng hoảng này, tuy nhiên phủ nhận mọi hành động sai trái mà các cáo buộc đề ra. Đối với phe đối lập, điều đó tất nhiên là không đủ khi các lời kêu gọi Thủ tướng Trudeau từ chức tiếp tục được đưa ra sau đó.
"Ông Trudeau đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về niềm tin vào khả năng lãnh đạo của mình", Stephanie Chouinard - giáo sư chính trị tại Đại học Quân sự Hoàng gia Canada nói.
"Không phải một, mà là 2 thành viên trong nội các của ông ấy đã 'ngã ngựa' như thế - điều mà chưa từng xảy ra trong nhiều năm qua tại Canada - là một sự tồi tệ với ông Trudeau trước cuộc bầu cử tháng 10".
Số phận thương hiệu "Trudeau"
Đảng Tự do Canada đã xây dựng một thương hiệu cho mình thông qua người đại diện Justin Trudeau trẻ tuổi, đa tài - từng là một người pha chế và hướng dẫn trượt tuyết - với vẻ ngoài điển trai không kém các tài tử Hollywood và đặc biệt còn là một người chồng, người cha đáng ghen tị.
Ông Trudeau nhanh chóng thể hiện thương hiệu chính trị tiến bộ của mình khi đưa ra những tuyên bố táo bạo về hành động bảo vệ khí hậu, hợp pháp hóa cần sa và giúp người tị nạn tạo ra một cuộc sống mới tại Canada. Chiến thắng năm 2015 của Đảng Tự do còn đánh dấu sự trở lại của Đảng này, khiến ông Trudeau càng được đánh giá cao.
Và giờ đây "giá trị của ông ấy đang bị nghi ngờ", ông Chouinard nói, "Trudeau hứa sẽ cho thấy sự thay đổi thực sự, nhưng cuối cùng lại chứng minh bản thân cũng giống như bất kỳ chính trị gia nào khác".
SNC-Lavalin bị buộc tội tham nhũng năm 2015 vì cáo buộc hối lộ các quan chức ở Libya từ năm 2001 - 2011 để bảo đảm các hợp đồng của chính phủ dưới thời Nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi. Kể từ khi cuộc khủng hoảng nổ ra cách đây một tháng, Thủ tướng Trudeau dường như "mất kết nối" và "không thể kiểm soát" chính phủ của mình, Eric Montigny - giáo sư chính trị tại Đại học Laval, TP Quebec nói.
Ngoài ra, những mâu thuẫn rõ ràng trong các chính sách của ông, như sự thúc đẩy cắt giảm lượng khí thải carbon trong khi mua một đường ống dẫn dầu hỗ trợ ngành năng lượng của Canada, cũng đang gây nên nhiều tranh cãi.
"Điều này đánh thẳng vào 'thương hiệu Trudeau'", ông Montigny nói, "thật khó để Thủ tướng có thể thuyết phục cử tri tin tưởng mình khi 2 bộ trưởng nói rằng họ đã mất niềm tin vào ông".
Những diễn biến khó lường tại Canada đang tạo nên dấu hỏi lớn về tương lai chính trị của Thủ tướng Trudeau, mà cuộc bỏ phiếu ngân sách liên bang ngày 19/3 tới có thể là câu trả lời mang tính dự báo. Nếu Đảng Tự do - hiện chiếm đa số tại Quốc hội - xuất hiện sự đổ vỡ, nó hoàn toàn có thể kích hoạt các cuộc bầu cử sớm tại Canada.
