Tham dự cuộc làm việc có Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh; Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Bí thư Thành uỷ, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành uỷ.
|
| Bí thư Thành uỷ Vương Đình Huệ phát biểu tại cuộc làm việc. |
Xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo
Phát biểu mở đầu cuộc làm việc, Bí thư Thành uỷ Vương Đình Huệ cho biết, mục đích của cuộc làm việc nhằm tăng cường hoạt động giữa hai đơn vị trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo để phục vụ sự phát triển của TP và đóng góp vào sự phát triển chung của cả nước.
Theo Bí thư Thành uỷ, Hà Nội xác định là một trong những trung tâm lớn của cả nước về KHCN. Bởi, Hà Nội ngoài vị thế là đầu não về chính trị, hành chính quốc gia, còn được định vị là 5 trung tâm lớn của cả nước. Ngoài ra, tập trung nguồn lực của TP có sự hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm của Bộ KH&CN và các bộ liên quan nhằm mục tiêu xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của đất nước và tiến tới là của khu vực Đông Nam Á trong một số lĩnh vực.
Bí thư Thành uỷ cũng cho biết, cuộc làm việc nhằm bàn cho ý kiến về 6 lĩnh vực chính trong hợp tác giữa hai đơn vị như: Thứ nhất, cơ chế chính sách về KHCN mang tính đột phá phù hợp với đặc thù Thủ đô. Trong đó, Hà Nội mong muốn Bộ KH&CN và các bộ ngành liên quan hỗ trợ nghiên cứu, xây dựng, triển khai mô hình KHCN và đổi mới sáng tạo đến năm 2030. Thứ hai, phối hợp phát triển tiềm lực về KHCN (các giải pháp đồng bộ tài chính, đầu tư và huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích các DN để đầu tư phát triển KHCN). Thứ ba, thu hút đào tạo đội ngũ nhân lực và tri thức về KHCN để biến KHCN trở thành đột phá trong phát triển Thủ đô. Thứ 4,nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN trên địa bàn TP. Thứ 5,TP mong nhận được sự phối hợp và hỗ trợ của Bộ KH&CN cũng như các bộ ngành liên quan trong phát triển thị trường KHCN và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Hà Nội. Thứ 6,hợp tác để phát triển khu CNC Hoà Lạc để trở thành một trung tâm nghiên cứu đổi mới sáng tạo tầm quốc gia. Ngoài ra, còn có hợp tác trong một số lĩnh vực khác và phát triển sản phẩm chủ lực OCOP.
“Với vị trí, đặc thù của Hà Nội là một trung tâm lớn thì việc nghiên cứu khoa học, xã hội và nhân văn nhằm biến nền tảng, truyền thống nghìn năm văn hiến thành động lực để phát triển TP” - Bí thư Thành uỷ nhấn mạnh.
|
| Phó Chủ tịch UBND TP Ngô Văn Quý trình bày báo cáo tại cuộc làm việc. |
Khoa học công nghệ đã trở thành động lực phát triển kinh tế
Báo cáo do Phó Chủ tịch UBND TP Ngô Văn Quý trình bày cho thấy, thời gian qua, hoạt động KH&CN đã có những đóng góp quan trọng, ngày càng thể hiện là động lực thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô. Hà Nội đã khẳng định vai trò là trung tâm hàng đầu về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước thể hiện qua quy mô tiềm lực KH&CN, cường độ đầu tư và kết quả hoạt động KH&CN.
Các chương trình, kế hoạh phát triển kinh tế xã hội gắn với thực hiện Nghị quyết T.Ư 6 khóa XI về phát triển KH&CN đã triển khai, mang lại hiệu quả tốt. Các chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch, hiệu quả để phát triển KH&CN đã được ban hành, cụ thể hóa và triển khai thực hiện. Cải tiến quy trình, rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường thực hiện các dịch vụ công trực tuyến; kiện toàn, nâng cao chất lượng bộ máy quản lý nhà nước; sắp xếp, tinh gọn các đơn vị sự nghiệp, các cơ quan nghiên cứu KH&CN TP.
Công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ có nhiều đổi mới, hiệu quả hơn, theo hướng xã hội hóa và gắn kết với sản xuất, kinh doanh. Cơ chế quản lý các nhiệm vụ KH&CN được đổi mới và nâng cao hiệu lực.
Bên cạnh đó, TP đã có nhiều giải pháp hỗ trợ DN, DN khởi nghiệp sáng tạo thông qua việc triển khai các đề tài, dự án sản xuất thử nghiệm có giá trị thực tiễn và khả năng thương mại hóa cao, hỗ trợ các DN phát triển ý tưởng, hoàn thiện công nghệ, phát triển sản phẩm mới làm cơ sở thành lập các DN KH&CN. Phong trào khởi nghiệp sáng tạo bước đầu đã lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.
Thị trường KH&CN tiếp tục được đẩy mạnh với nhiều hình thức. Đã có sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sang cơ chế thị trường. Bước đầu tạo môi trường thuận lợi cho các DN đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập, góp phần phát triển kinh tế Thủ đô nhanh và bền vững. Các sản phẩm KH&CN thực sự trở thành hàng hóa, nhu cầu mua bán công nghệ ngày càng tăng. Các chương trình hỗ trợ DN áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, chương trình hỗ trợ DN đổi mới công nghệ… được quan tâm triển khai. Hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ và hạt nhân, thông tin, thống kê KH&CN có nhiều tiến bộ, từng bước đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Tiềm lực KH&CN được quan tâm đầu tư phát triển. Hà Nội đã phối hợp với các bộ, ngành T.Ư đẩy nhanh tiến độ, cơ bản hoàn thành đầu tư cơ sở hạ tầng chung của Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, tạo thu hút đầu tư từ các DN, tập đoàn lớn trong và ngoài nước. Phối hợp xúc tiến đầu tư; thẩm định các dự án đầu tư vào khu công nghệ cao Hòa Lạc; hỗ trợ một số DN ươm tạo tại Trung tâm Ươm tạo DN công nghệ cao xây dựng hồ sơ chứng nhận DN KH&CN.
|
| Quang cảnh cuộc làm việc. |
Công tác liên kết, hợp tác, hội nhập quốc tế về KH&CN được đẩy mạnh và chủ động hơn trong một số lĩnh vực. Quan hệ phối hợp với các DN, trường đại học, viện nghiên cứu trên địa bàn được mở rộng, hiệu quả ngày càng tăng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động KH&CN của TP Hà Nội nhìn chung còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của Thủ đô. Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự trở thành động lực quan trọng để nâng cao năng suất lao động, khả năng cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Hệ thống cơ chế, chính sách về KH&CN chưa hoàn thiện; chưa khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện cho DN đầu tư thực hiện đổi mới, ứng dụng, chuyển giao, nâng cao trình độ công nghệ; chưa tạo tính tự chủ cho các đơn vị nghiên cứu; kết nối hoạt động nghiên cứu giữa các nhà khoa học với thị trường và DN còn yếu. Thị trường KH&CN ở Thủ đô còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao; vai trò của các tổ chức trung gian, tư vấn chuyển giao công nghệ còn mờ nhạt, nhất là các tổ chức có chức năng đánh giá, định giá công nghệ, xúc tiến và môi giới chuyển giao công nghệ.
Trong giai đoạn 2021 – 2025, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô Hà Nội. Đồng thời, xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo dẫn đầu của cả nước, tiến tới là trung tâm KH&CN hàng đầu của khu vực Đông Nam Á trong một số lĩnh vực. Trong đó, về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, sẽ hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của TP dẫn đầu cả nước vào năm 2025, thuộc nhóm dẫn đầu khu vực ASEAN vào năm 2035, và thuộc nhóm dẫn đầu ở châu Á vào năm 2045. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm phát triển KH&CN, đó là phát triển nhanh, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, xã hội Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành trung tâm nghiên cứu, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo của Hà Nội và quốc gia, là mô hình điểm cho việc liên kết nghiên cứu, phát triển công nghệ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và cơ sở sản xuất trong Khu Công nghệ cao, là vùng lõi với hạ tầng hiện đại của đô thị vệ tinh hiện đại...
Về tiềm lực phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo của Thủ đô Hà Nội: Hà Nội là địa phương hàng đầu trên cả nước hội tụ đủ mọi thành phần quan trọng của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, bao gồm các viện nghiên cứu, trường đại học hàng đầu, các DN tiên phong trong đổi mới công nghệ, DN KH&CN, hàng loạt các vườn ươm cùng các startup sáng tạo, và đặc biệt là tinh thần, ý chí, khát vọng sáng tạo, vươn lên của người Hà Nội. Trên địa bàn Hà Nội có 124 trường đại học, 113 viện nghiên cứu (80% cả nước); 14 phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia (82% cả nước); 105 tổ chức KH&CN công lập do các trường đại học, viện nghiên cứu công lập thành lập. Số giáo sư, phó giáo sư, tiến sỹ và tiến sỹ khoa học đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội chiếm hơn 65% tổng số các nhà khoa học trong cả nước.
Về đóng góp của KH&CN cho phát triển kinh tế xã hội: Năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) của Thủ đô đóng góp gần 46% trong tăng trưởng GRDP, cao hơn cả nước (44,3%). Năng suất lao động ước đạt 258,3 triệu đồng/lao động, gấp 1,65 lần cả nước. Về kết quả nghiên cứu KH&CN, trong 5 năm gần đây (2015 - 2019) tổng số công bố khoa học quốc tế của Hà Nội dẫn đầu cả nước với 15.646 công bố, cao hơn gần 2.000 so với TP Hồ Chí Minh.
Các bộ, ngành đồng hành cùng Thủ đô
Phát biểu tại cuộc làm việc, lãnh đạo Bộ KH&CN và các bộ ngành liên quan đánh giá, so với các tỉnh, thành, Hà Nội có nguồn tài nguyên lịch sử, văn hóa, truyền thống rất lớn. Do vậy, Thành ủy, UBND TP trong chiến lược phát triển dài hạn cần lưu ý đến vấn đề này để khai thác, phát huy hiệu quả.
|
| Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định phát biểu tại cuộc làm việc |
Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định, về mặt KHCN, Hà Nội có 3 cái nhất. Một là, tiềm lực KHCN có hạ tầng mạnh nhất, nhiều trung tâm nghiên cứu, số lượng giáo sư tiến sỹ nhiều nhất và đóng góp tỷ lệ cao nhất trong tiềm lực KHCN quốc gia. Thứ hai, nguồn lực đầu tư cho KHCN, đổi mới sáng tạo của Hà Nội cũng cao nhất cả nước (cả về đầu tư từ ngân sách cũng như của các DN). Thứ ba, Hà Nội dẫn đầu cả nước về sản phẩm đầu ra của nghiên cứu KHCN cũng như số lượng công bố quốc tế. Chính vì thế, tác động của KHCN với phát triển kinh tế - xã hội và năng suất lao động của Hà Nội cũng ở mức cao nhất cả nước.
“Với tiềm năng, hội tụ nguồn lực, sức sáng tạo, năng lực, ý chí vươn lên của người Hà Nội chắc chắn trong thời gian tới, diện mạo phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo của Thủ đô sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa” - Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định bày tỏ tin tưởng.
Thứ trưởng Bộ KH&CN cũng lưu ý, thời gian tới, các DN sẽ là "chủ đầu tư" lớn nhất với lĩnh vực đầu tư phát triển KHCN, do đó cần các cơ chế để khơi thông nguồn đầu tư này. “Khi được khuyến khích, các DN ở Hà Nội chỉ 1 năm đã đầu tư bằng gần 50% của đầu tư Nhà nước trong 5 năm. Với thế mạnh của mình, Hà Nội cũng cần tận dụng đẩy các startup lên trở thành một lực lượng kinh tế mới” - Thứ trưởng Bộ KH&CN nêu dẫn chứng.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh chỉ rõ nhiệm vụ của ngành KHCN, đó là phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo, thành lập các trung tâm nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo, định hướng phát triển, mở rộng mạng lưới các trung tâm đổi mới sáng tạo. Trong đó, khởi nghiệp sáng tạo có vai trò quan trọng thúc đẩy kinh tế, tạo việc làm, giải quyết khó khăn thách thức, nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo phát triển bền vững quốc gia.
|
| Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu tại cuộc làm việc |
Đánh giá cao những thành tựu KH&CN của TP Hà Nội, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết, Hòa Lạc hiện là cái nôi của các mô hình điểm, thúc đẩy phát triển KH&CN dẫn đầu cả nước. Trách nhiệm của Bộ KH&CN, các bộ ngành phải đồng hành, chung sức cùng Thủ đô, thể hiện trách nhiệm, phối hợp, tháo gỡ chính sách để Hà Nội đạt được những mục tiêu đề ra. Trong đó, Bộ KH&CN sẽ đẩy mạnh các hoạt động, giải pháp hỗ trợ. Với sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, những điểm sáng mới về khởi nghiệp sáng tạo tiếp tục được hình thành, góp phần xây dựng, phát triển Thủ đô.
“Trên địa bàn Hà Nội hiện có 80% trường đại học, viện nghiên cứu; 82% phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia; 65% giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và tiến sĩ khoa học sống ở Hà Nội, phần lớn tinh hoa cả nước đang tập trung tại đây. Vì vậy, Hà Nội phải phát triển thêm nhiều đề tài, sáng chế hữu ích, có tính thực tiễn, xứng tầm Thủ đô của đất nước” - Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh nhấn mạnh.
Năm 2025, đầu tư cho KHCN chiếm khoảng 70% tổng đầu tư
Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Bí thư Thành uỷ Vương Đình Huệ đánh giá, Hà Nội có tiềm lực KHCN rất lớn bởi trên địa bàn TP hiện có 124 trường đại học, 113 viện nghiên cứu (chiếm 80% cả nước), 14 phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia (chiếm 82% cả nước) và 105 tổ chức KHCN công lập do các trường đại học, viện nghiên cứu công lập thành lập.
Theo Bí thư Thành uỷ, Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2025, KHCN và đổi mới sáng tạo thực sự là động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội với 10 nhóm mục tiêu. Cụ thể, xây dựng Hà Nội trở thành Trung tâm công nghệ cao với tiềm lực nghiên cứu khoa học, năng lực nghiên cứu, sáng chế và ứng dụng chuyển giao công nghệ dẫn đầu cả nước. Phát triển nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn phục vụ cho việc đề ra các giải pháp quản lý đô thị lớn, thông minh, hiện đại gắn với đặc thù của Thủ đô. Hà Nội phấn đấu là đầu tầu của cả nước trong việc thúc đẩy, hỗ trợ DN đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo. Phấn đấu đến năm 2025, phần đầu tư của xã hội cho KHCN và đổi mới sáng tạo chiếm 70% tổng đầu tư; tổng đầu tư cho KHCN và đổi mới sáng tạo không thấp hơn 1% GRDP của Thủ đô…
Để thực hiện được các mục tiêu này, Bí thư Thành ủy mong muốn, Bộ KH&CN và TP Hà Nội phối hợp hiệu quả trên 6 lĩnh vực và phấn đấu là một trong những hình mẫu về hợp tác giữa địa phương với Bộ KH&CN. Trong đó, Bí thư Thành ủy đề nghị, Bộ KH&CN phối hợp với TP trong tham vấn, xây dựng chính sách phù hợp với đặc thù của Thủ đô cũng như thử nghiệm những chính sách mới, mô hình kinh tế mới. Hỗ trợ TP trong xây dựng, triển khai chiến lược phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 của TP Hà Nội. Đồng thời, đồng bộ với chiến lược phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2030.
Bí thư Thành ủy cũng đề nghị Bộ KH&CN phối hợp với TP trong phát triển tiềm lực KH&CN Thủ đô; xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, thu hút nguồn lực xã hội đầu tư cho KHCN và đổi mới sáng tạo; tạo điều kiện cho các DN sử dụng hiệu quả “Quỹ phát triển KHCN”. Hoàn thiện chính sách tuyển dụng, thu hút đội ngũ trí thức, nhất là chuyên gia KHCN đầu ngành, nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài; phối hợp trong giải quyết các vấn đề bức xúc của Thủ đô cũng như nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về KHCN của TP.
Ngoài ra, Bí thư Thành ủy cũng đề nghị, Bộ KH&CN hợp tác xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về KHCN của Hà Nội kết nối với toàn quốc. Xây dựng vườn ươm công nghệ, công nghiệp hỗ trợ tại Khu CNC Hòa Lạc. Hai bên cũng cần phối hợp trong nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, xây dựng thị trường KHCN, hệ sinh thái KHCN và đổi mới sáng tạo...
“TP cam kết cùng với Bộ KH&CN, các Bộ liên quan trong việc hoàn thiện cở sở hạ tầng, thu hút nhà đầu tư lớn về KHCN để tạo bước phát triển đột phá cho Khu CNC Hòa Lạc và góp phần xây dựng đô thị vệ tinh Hòa Lạc theo Quy hoạch của Chính phủ với quy mô 600.000 dân” - Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.
