Bức ảnh tuần hành đòi tự do ngôn luận của văn giới - báo giới ngày 1/5/1938

Nguyễn Thị Ngọc Diệp
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Quảng trường 1/5 hay Quảng trường Lao động thuộc quận Hoàn Kiếm (Hà Nội). Quảng trường gồm phần ngã ba phố Trần Hưng Đạo- Quán Sứ và phần sân rộng lớn phía trước của Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội.

Bức ảnh ghi lại quang cảnh cuộc mít tinh và khí thế của đoàn văn giới, báo giới ngày 1/5/1938.
Quảng trường thuộc Nhà đấu xảo cũ. Sở dĩ có tên là Quảng trường 1/5 hay Quảng trường Lao động vì tại đây, vào ngày 1/5/1938 đã diễn ra cuộc mít tinh lớn lần đầu tiên được tổ chức chính thức về ngày Quốc tế Lao động tại Việt Nam.
Mặc dù ngày 1/5 được Chính phủ, nhân dân Pháp coi là ngày lễ chính thức nhưng bọn phản động thuộc địa luôn tìm cách ngăn cản những hình thức kỷ niệm nhằm hạn chế phong trào đấu tranh của quần chúng, nhân dân lao động nước ta lúc bấy giờ. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, những người cộng sản hoạt động công khai trong nhóm Tin tức đã vận động chi nhánh Đảng xã hội Pháp đứng ra xin phép tổ chức ngày 1/5. Thành ủy Hà Nội chỉ thị cho toàn đảng bộ tổ chức vận động quần chúng tham gia thật đông đảo. Chính quyền thực dân tìm mọi cách cản trở, ngăn chặn nhưng không cản được sức mạnh của quần chúng.
Cuộc mít tinh công khai có sự tham gia của 25.000 người thuộc đủ các thành phần, đại diện cho các ngành, các giới chia thành 25 đoàn (công nhân đường sắt, thợ may, phụ nữ, nông dân, văn giới báo giới...) với những biểu tượng và khẩu hiệu của mình. Trên diễn đàn có đại diện Chi nhánh Đảng xã hội Pháp, đại diện nhóm Tin tức, đại diện quần chúng nhân dân.
Các đại biểu công khai vạch trần sự bóc lột, bóp nghẹt tự do dân chủ của chính quyền thuộc địa phản động đồng thời nêu ra những yêu sách. Quần chúng dự mít tinh hàng ngũ chỉnh tề, cờ đỏ, biểu ngữ, hát vang bài Quốc tế ca, hô vang các khẩu hiệu đòi tự do lập. Hội Ái hữu và nghiệp đoàn, đòi giảm thuế, chống chiến tranh đế quốc, ủng hộ hòa bình. Đồng chí Trần Huy Liệu đại diện nhóm Tin tức đọc diễn văn được quần chúng cổ vũ hoan nghênh.