Bỏ hình phạt tử hình với tội Vận chuyển trái phép chất ma túy: còn ý kiến khác nhau

Tiếp tục chương trình làm việc tai Kỳ họp thứ 9, sáng 27/5, các đại biểu Quốc hội đã tham gia thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

"Mua bán, tàng trữ trái phép ma túy như anh em song sinh"

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, "mua bán, tàng trữ trái phép ma túy như anh em song sinh, chỉ là người sinh trước, người sinh sau. Nếu không có vận chuyển trái phép chất ma túy thì làm gì có người sử dụng". Vì thế, đại biểu đề xuất nên duy trì giữ tử hình với tội danh này.

Tuy nhiên, ở góc nhìn khác, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn tỉnh Hải Dương) lại đồng tình với việc bỏ hình phạt tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

Theo đại biểu, trong nhóm tội phạm về ma túy, có 3 tội đặc biệt nghiêm trọng là sản xuất trái phép; buôn bán trái phép; và vận chuyển trái phép chất ma túy. Trong đó, sản xuất và buôn bán là 2 hành vi chủ động, có tổ chức, mang tính đầu mối, lợi nhuận cao, gắn với các đường dây tội phạm quốc tế.

Tuy vậy, "việc vận chuyển, trong nhiều trường hợp, lại do những người bị lợi dụng vì thiếu hiểu biết pháp luật, vì sự thúc bách bởi nỗi lo cơm áo, đói nghèo, phần đông rơi vào những người yếu thế trong xã hôi. Họ bị dụ dỗ, hoặc không nắm đầy đủ bản chất phi pháp của hành vi", đại biểu Việt Nga nêu quan điểm.

Từ đó, đại biểu cho rằng việc bỏ tử hình với tội vận chuyển trái phép chất ma túy, trong khi giữ nguyên mức án cao nhất đối với sản xuất và buôn bán là phù hợp với nguyên tắc phân hóa trách nhiệm hình sự, cá thể hóa hình phạt; đồng thời mở ra cơ hội khoan hồng cho những người có khả năng cải tạo.

Bổ sung tội hình sự với sử dụng trái phép chất ma túy là cần thiết

Liên quan đến quy định bổ sung tội Sử dụng trái phép chất ma túy vào xử lý hình sự, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ đồng tình và cho rằng việc bổ sung là cần thiết bởi tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ngày càng diễn biến phức tạp.

Đáng báo động là số lượng người sử dụng ma túy có chiều hướng gia tăng, độ tuổi ngày càng trẻ hóa, với xu hướng lạm dụng các loại ma túy tổng hợp gây ảo giác, mất kiểm soát hành vi.

Điều này dẫn tới những hành vi phạm tội nghiêm trọng hơn như giết người, cướp tài sản, gây rối trật tự công cộng... Trong khi đó, việc xử lý hành chính dường như không phát huy hiệu quả răn đe và phòng ngừa. Sau khi bị xử lý hành chính, áp dụng các biện pháp cai nghiện, tỷ lệ tái nghiện vẫn rất cao.

"Điều này đặt ra yêu cầu cần có những biện pháp có tính nghiêm khắc hơn để xử lý những đối tượng sử dụng ma túy, góp phần răn đe và tăng hiệu quả phòng ngừa. Vì vậy, việc bổ sung tội danh này vào tội hình sự là cần thiết"-  đại biểu Việt Nga nêu.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, trước đây đã quy định bỏ không xử lý hình sự, nhưng qua tiếp xúc cử tri, bà con phàn nàn vì có những đối tượng sử dụng trái phép gây nguy hiểm đặc biệt nghiêm trọng xã hội, gia đình. Đề nghị phòng ngừa răn đe bằng việc đưa ra hình phạt tù, đồng thời có lộ trình cụ thể theo số lần vi phạm.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) bày tỏ nhất trí đưa nội dung sử dụng trái phép chất ma tuý vào tội hình sự và lưu ý, cần phân định rõ sử dụng trái phép là tội phạm hay người bệnh để có hình thức phù hợp.

Phạt tù chung thân không xét giảm án thể hiện tính nhân văn

Đối với quy định bổ sung hình phạt mới là tù chung thân không xét giảm án, bên cạnh các hình phạt đã được quy định tại Điều 32 của Bộ luật Hình sự hiện hành, đại biểu Việt Nga cho rằng: Việc bổ sung hình phạt này là rất cần thiết trong bối cảnh chúng ta đang từng bước thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình.

Tù chung thân không xét giảm án sẽ là hình phạt thay thế hợp lý cho tử hình đối với những tội danh đặc biệt nghiêm trọng nhưng có thể xét đến yếu tố nhân đạo, cải tạo lâu dài.

Quy định này vừa đảm bảo tính nghiêm khắc, răn đe cao, vừa thể hiện sự nhân đạo của Nhà nước khi không áp dụng hình phạt tử hình, tước bỏ quyền sống của một số tội danh nhưng vẫn đảm bảo cách ly lâu dài những người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng khỏi xã hội. Đồng thời, cũng tạo ra sự phân hóa rõ ràng giữa hình phạt tù chung thân thông thường và hình phạt tù chung thân không được xét giảm.

Ủng hộ quy định này, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, việc quy định như vậy đạt được mục đích giáo dục răn đe vì đã loại được kẻ phạm tội ra khỏi xã hội. Điều này đúng với quan điểm của Đảng và nguyện vọng của đông đảo người dân, thể hiện tính nhân văn.

Đồng thời, một bộ luật bảo đảm nghiêm khắc với tội phạm, thể hiện được sự nhân đạo, phù hợp với ý chí của Nhân dân thì là bộ luật thể hiện sự nhân văn của quốc gia văn minh. "Tuy nhiên tội nào giảm từ tử hình xuống chung thân ban soạn thảo cần nghiên cứu, cân nhắc", đại biểu Nguyễn Anh Trí nêu.