Chất vấn tại HĐND TP Hà Nội: 6 giải pháp quản lý nhà nước đối với trường ngoài công lập
Đặt môn tiếng Anh về đúng vị trí?
Chất vấn Giám đốc Sở GD-ĐT, ĐB Đỗ Thùy Dương (Tổ Cầu Giấy) lấy ví dụ từ bản thân chuyển nhà chỉ vì con có trường tốt đi học. “Vậy chúng ta sử dụng giáo dục để giãn dân tốt hơn hay sử dụng định cư nhà ở để giãn dân, đây là một câu chuyện mà giáo dục không chỉ là giải pháp xã hội mà còn là giải pháp cho tất cả các vấn đề khác?”.
Đại biểu quay trở lại câu hỏi này dành cho Sở QH&KT về câu chuyện ưu tiên nào dành cho giáo dục khi quý vị thiết lập các chương trình thiết kế các TP mới, các đô thị vệ tinh? Thứ hai, Giám đốc Sở GD- ĐT có nói đến chính sách hỗ trợ xã hội hóa giáo dục, có chăng chuyện lạm dụng xã hội hóa giáo dục này để nhà đầu tư kinh doanh tìm kiếm kinh doanh lợi nhuận trong giáo dục.
Tham khảo luật của các nước, đại biểu cho biết, phần lớn giáo dục tư là giáo dục tư phi lợi nhuận, nhưng hiện nay hành lang pháp lý giáo dục tư phi lợi nhuận chưa được hoàn thiện cho nên đang còn quá nhiều giáo dục tư vị lợi nhuận và từ đó dẫn đến thu hút toàn những nhà kinh doanh bất động sản, kinh doanh vàng, bạc thậm chí có những người từng được thụ án chủ nhiệm, làm hiệu trưởng của các trường vì thế dẫn đến vấn đề trường học như chúng ta đã thấy thời gian qua.
| ĐB Đỗ Thùy Dương (Tổ Cầu Giấy) |
“Vậy làm thế nào để kiểm soát và đưa ra những quy chế, quy định về đạo đức nghề nghiệp của những người dẫn dắt các trường học mà chúng ta gửi trẻ con”, đại biểu đặt câu hỏi.
Câu chuyện thứ ba, trong dân có câu “chợ đen giáo dục” tức là lợi dụng khát khao học hỏi của người Việt Nam, nhiều trường, nhiều nơi tổ chức chương trình, đặt nặng hóa chuyện đào tạo tiếng Anh, kỹ năng cho trẻ em mà không đi vào năng lực cụ thể mà nguồn nhân lực trong tương lai cần. Đây là câu chuyện chúng ta cần xem xét về cách thức quản lý, chợ đen giáo dục này theo nghĩa nào để nâng cao chất lượng, đặt tiếng Anh về đúng vị trí của nó chỉ là một công cụ để chúng ta hội nhập thế giới chứ không phải là tất cả chất lượng giáo dục.
ĐB Vũ Mạnh Hải chất vấn, nhiều trường thể hiện cơ sở vật chất bộc lộ yếu kém, mất an toàn, trụ sở một số nhóm trẻ, lớp mẫu giáo thường được thuê từ nhà dân, không có phòng học, sân chơi đảm bảo diện tích, chưa đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, thiếu nhà vệ sinh, bếp ăn không đủ an toàn thực phẩm… Cùng với đó, công tác sau cấp phép với các cơ sở còn hạn chế, chưa tuyên truyền tốt để phụ huynh lựa chọn trường lớp, công tác quản lý giáo dục trên địa bàn của một số phòng GD&ĐT quận, huyện, của xã, phường còn khó khăn? Đề nghị Giám đốc Sở cho biết nguyên nhân, trách nhiệm, giải pháp khắc phục?
| ĐB Vũ Mạnh Hải chất vấn |
Đại biểu Hoàng Thị Tú Anh chất vấn về việc thực hiện kết luận của Chủ tọa tại phiên chất vấn trước được Sở thực hiện thế nào? Báo cáo kết quả của Sở chỉ thống kê các cơ sở giáo dục chứ chưa cụ thể kết quả rà soát thế nào? Sau 1 năm rà soát, tháng 8/2019 xảy ra vụ đáng tiếc tại trường Gate way? Trách nhiệm của Sở thế nào, tham mưu cho TP để giải quết trên toàn TP? Chủ tịch quận Cầu Giấy cho biết thực hiện rà soát tại quận thế nào về kết luận của chủ tọa phiên chất vấn trước, tham mưu TP?
ĐB Phạm Thị Thanh Hương (tổ Ứng Hòa) chất vấn, hiện nay tại các huyện Đông Anh, Chương Mỹ, các cơ sở giáo dục ngoài công lập còn nhiều tồn tại, trong đó cơ sở vật chất chưa đạt yêu cầu, thiết bị dạy học thiếu, chắp vá, các lớp nhóm trẻ mẫu giáo vượt quá số lượng cho phép. Qua giám sát và phản ánh của báo chí, tình trạng trên vẫn chưa được khắc phục. Đề nghị lãnh đạo các huyện Đông Anh, Chương Mỹ cho biết trách nhiệm thuộc, nguyên nhân, giải pháp khắc phục tình trạng trên?
ĐB Nguyễn Quang Thắng (Tổ Hoàn Kiếm) nêu, hiện nay, đối với trường ngoài công lập, qua khảo sát, về công tác cấp phép, nhiều cơ sở nhóm trẻ mẫu giáo chưa được cấp phép, chưa có quyết định thành lập nhưng nhưng vẫn mở, trong khi đó, cơ quan có thẩm quyền chưa kiên quyết đình chỉ các cơ sở này. Tình trạng trẻ vượt quá số lượng theo quy định ở các lớp mầm non khá phổ biến. Đề nghị Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết nguyên nhân, giải pháp khắc phục tình trạng trên trong thời gian tới?Nhiều chủ đầu tư trường mầm non còn hạn chế trong nhận thức pháp luật
Trả lời chất vấn, GĐ Sở Giáo dục Chử Xuân Dũng cho biết, Sở GD&ĐT nhận được 7 nội dung hỏi từ các đại biểu, và trong đó các đại biểu quan tâm khá nhiều đến công tác quản lý lớp mẫu giáo mầm non tư thục. Về nguyên nhân một số nhóm trẻ lớp mẫu giáo độc lập tư thục vẫn thuê địa điểm nhà dân, chung cư để triển khai quản lý và tổ chức hoạt động nhóm trẻ, ông Chử Xuân Dũng cho rằng, tại khu vực đó hệ thống trường mầm non của chúng ta chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân.
| Đại biểu Phạm Thị Thanh Hương |
Bên cạnh đó người dân cũng mong muốn con đi học ở nơi phù hợp về thời gian, khoảng cách. Các nhóm trẻ thường phục vụ cho học sinh và các cháu địa bàn lân cận, phần lớn số học sinh thường biến động. Đây chính là lý do mà các chủ đầu tư không muốn đầu tư và định hướng lâu dài cho các công việc. Mà chủ yếu tận dụng thuê lại các phòng học, nhà chung cư, tập thể. Một số chủ đầu tư nhận thức còn hạn chế chưa rõ các quy định của pháp luật.
Về trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước, thời gian qua, Sở đã triển khai 6 nhóm giải pháp khắc phục tồn tại mà các ĐB đã nêu. Thứ nhất, xác định đây là việc khá là được cử tri quan tâm, năm học 2019-2020 Sở lấy chủ đề đối với cấp học mầm non là tăng cường quản lý nhà nước, chấp hành quy định của pháp luật, kỷ cương trong quản lý của nhóm trẻ, các lớp mẫu giáo mầm non, tư thục, toàn ngành thực hiện phương châm sâu sát cơ sở, kỷ cương trong thực chất và đánh giá.
Sở đã ban hành các chỉ đạo đối với nhóm trẻ mẫu giáo độc lập tư thục gồm 4 nhóm văn bản tăng cường công tác quản lý, hướng dẫn các cơ sở tổ chức thẩm định, cấp phép quản lý các nhóm trẻ này. Và 1 văn bản yêu cầu địa phương công khai các nhóm trẻ đã được cấp phép trên trang web, các phương tiện thông tin đại chúng và Sở đã thực hiện việc này, Sở đã công khai trên cổng thông tin điện tử của Sở. Nhóm Giải pháp thứ hai, đẩy mạnh sự phối hợp với các địa phương, Sở xác định vai trò trong phân cấp của các địa phương rất quan trọng, 30 quận huyện thị xã đang quản lý số lượng trường rất lớn, theo tính toán chiếm khoảng 91,7% số các trường học trên toàn địa bàn thành phố nên cần có sự vào cuộc của lãnh đạo các địa phương. Do vậy, Sở đã có hội nghị giao ban đến tất cả các chủ tịch quận huyện thị xã để trao đổi công tác giáo dục đào tạo tại địa phương, thống kê các nội dung, tồn tại hạn chế của các ngành, từng quận, huyện thị xã, trong đó có việc quản lý các nhóm trẻ, quy hoạch mạng lưới trường học của địa phương. Đầu năm học, Sở cũng có gửi đánh giá tổng quát công tác quản lý của địa phương đến các bí thư, chủ tịch quận, huyện để nắm bắt, phối hợp với ngành. Thứ ba, năm vừa qua, Sở đã triển khai các đoàn công tác về làm việc với ban thường vụ của quận, huyện thị xã và đã triển khai được 18/30 đơn vị, sự phối hợp đó, thời gian qua, tín hiệu rất mừng, sự phối hợp trong công tác quản lý đào tạo giữa sở và địa phương có chuyển biến khá tích cực.| Đại biểu Nguyễn Quang Thắng |
Ngành có trách nhiệm trong sự việc Trường Tiểu học Gateway
Từ sau kỳ họp trước, thực hiện Nghị quyết HĐND TP, Sở đã xây dựng các nội dung để rà soát các văn bản quản lý, trong đó đã bổ sung một số văn bản để thực hiện quản lý nhà nước đối với các nhóm trẻ, trường phổ thông tư thục; triển khai công tác tự đánh giá, kiểm định chất lượng giáo dục; công khai theo đúng quy định; xây dựng kế hoạch thanh tra kiểm tra, rà soát toàn bộ điều kiện hoạt động các trường ngoài công lập. Về kết quả, Sở rà soát các trường lên quan vấn đề cán bộ, công tác giáo viên, chương trình học, trang thiết bị cơ sở vật chất; thanh tra chuyên môn 9 trường, kiểm tra chuyên môn 89 trường, kiểm tra 1.090 cơ sở mầm non, mẫu giáo độc lập tư thục, kiểm định chất lượng giáo dục 105 trường… Còn 9 nhóm trẻ chưa được cấp phép, sắp tới chúng tôi có kế hoạch kiểm tra cụ thể. Đây là các nhóm trẻ liên quan tôn giáo. Sở đã kết hợp Công an TP, Ban Tôn giáo TP và một số địa phương trong việc này, nhưng cần có sự linh hoạt, phối hợp chặt chẽ hơn.
| Đại biểu Nguyễn Thanh Bình chất vấn |
Dù vậy, Giám đốc Sở thừa nhận, tuy ngành rất cố gắng rà soát, nhưng trên địa bàn xảy ra một số sự việc đáng tiếc như tại trường Gateway. Trong công tác quản lý các nhà trường, Sở luôn quán triệt các hiệu trưởng trường, chủ nhóm lớp, vấn đề đầu tiên là phải đảm bảo an toàn an ninh tốt nhất cho học sinh, giáo viên; hàng năm có văn bản chỉ đạo kịp thời công tác này. Riêng với cấp học tiểu học và mầm non, mẫu giáo, cần quan tâm theo thứ tự an toàn - nuôi dưỡng - giáo dục. Sự việc tại Trường tiểu học Gatewway, chúng tôi ý thức ngành giáo dục đào tạo có trách nhiệm. Đây là sự việc hy hữu, rất đau xót đối với ngành. Trách nhiệm lớn nhất trong việc này là ở các cá nhân có liên quan đưa đón học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp, ban giám hiệu nhà trường. Nguyên nhân là do còn lỗ hổng trong công tác quản lý, tinh thần làm việc thiếu trách nhiệm của các cá nhân trực tiếp liên quan. Còn nguyên nhân cụ thể cần chờ xác minh, công bố của các cơ quan điều tra. Về giải pháp để không xảy ra các sự việc tương tự, ngay sau sự việc đau lòng đó, ngành đã tổ chức rà soát yêu cầu các đơn vị trường báo cáo thống kê biển số xe, loại xe, số ghế và số học sinh được đưa đón trong từng xe; gửi kết quả về Công an TP và Sở GTVT để phối hợp quản lý. Hiện trên toàn TP có 246 trường với 2.293 xe và khoảng 40.900 học sinh tham gia các phương tiện đưa đón.
Giải pháp thứ hai, chúng tôi yêu cầu các đơn vị tham gia dịch vụ này, các nhà trường thực hiện nghiêm việc lựa chọn các nhà cung cấp đảm bảo an toàn và các yêu cầu về công tác quản lý.
Thứ ba, yêu cầu các trường tham gia dịch vụ này xây dựng quy trình đưa đón trẻ em đến trường, quản lý tại trường và bàn giao về gia đình hàng ngày đảm bảo thật nghiêm túc.
Thứ tư, tuyên truyền đến người dân, cha mẹ học sinh và cộng đồng. Đầu năm học, trong Tháng An toàn giao thông chúng tôi triển khai ký cam kết, trong 2.293 lái xe của các nhà trường có gần 600 lái xe ký cam kết nội dung này.
Sở kiến nghị các Sở GTVT, Công an TP hỗ trợ Sở GTĐT rà soát các xe trên danh mục mà Sở đã thống kê gửi. Đặc biệt, Sở GTVT cần có hướng dẫn cụ thể về dịch vụ đưa đón học sinh. “Tôi cho rằng đây là nội dung cần được quan tâm, vì khác các dịch vụ vận chuyển công cộng khác khi người lớn đã ý thức, tự chủ được việc đăng ký và lên xuống xe, còn học sinh vẫn cần có người giám hộ. Nếu không xây dựng được yêu cầu đối với lái xe về quy trình này thì rất khó khăn trong quản lý”, Giám đốc Sở nhấn mạnh.
Cùng với đó, Giám đốc Sở đề nghị cha mẹ học sinh và người dân cần nâng cao trách nhiệm với con em. Vừa qua, một số địa phương có một số xe kém chất lượng, hết thời hạn lưu hành được cải tạo và cha mẹ học sinh tập trung thuê xe đó để vận chuyển con em mình (như tại huyện Đan Phượng, Ba Vì có một số gia đình thuê xe đã hết hạn sử dụng để đưa đón con). Nên vấn đề người dân giám sát rất quan trọng.
Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Sở Giáo dục Đào tạo cho hay, thời gian qua ,các nhà đầu tư lĩnh vực giáo dục ngoài công lập có nhiều chuyển biến tích cực, tại TP có số trường này cao nhất cả nước, chiếm tỷ lệ 21%. Tình trạng hiện một số khu đất có dự án đầu rư trưường sau đó được chuyển đổi do nhiều nguyên nhân khác nhau, đề nghị các sở ngành cần chia sẻ thông tin về nội dung này.
Phụ huynh cảm thấy yên tâm hơn với vai trò quản lý nhà nước trên địa bàn
Qua phần chất vấn, tranh luận, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc đánh giá, Hà Nội hiện vẫn là một trong những đơn vị có quy mô lớn nhất cả nước về giáo dục. Hiện Hà Nội có 2.746 trường với trên 2 triệu học sinh, so với cùng kỳ năm trước, tăng 34 trường, tăng 1.969 nhóm lớp, tăng hơn 40.000 học sinh. Trường ngoài công lập hiện có 534 trường, chiếm gần 14% tổng số học sinh. Với quy mô như vậy, vai trò quản lý của ngành giáo dục rất quan trọng. Tuy nhiên, hiện Hà Nội vẫn dẫn đầu về chất lượng, quy mô, mũi nhọn, chất lượng, đại trà trong giáo dục.
| Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc điều hành phần tái chất vấn |
Qua giải trình của Giám đốc Sở GD&ĐT, so với kỳ trước thì lần này trả lời rõ ràng, nắm chắc vấn đề đại biểu đặt ra. Ngành GD&ĐT cũng đã ban hành những văn bản về quản lý nhà nước đúng trách nhiệm, khắc phục những tồn tại đã được chất vấn kỳ trước, đồng thời xử lý nghiêm vi phạm. Cụ thể, đã giải thể 66 nhóm lớp, xử phạt hành chính 55 nhóm lớp khác. Đã kiểm định được chất lượng các cơ sở ngoài công lập, đưa lên cổng thông tin của ngành.
Xung quanh ý kiến về các cơ sở giáo dục ngoài công lập có yếu tố nước ngoài, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc đánh giá cao việc Sở đã quản lý chặt chẽ hơn, đưa lên cổng thông tin của ngành về kiểm định chất lượng, những cơ sở đủ điều kiện, giúp cử tri có điều kiện để giám sát. Hiện nay, các cơ sở giáo dục ngoài công lập đã có hệ thống văn bản quản lý chặt chẽ hơn, các phụ huynh cảm thấy yên tâm hơn với vai trò quản lý nhà nước trên địa bàn.
Ngoài ra, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng đề nghị UBND TP tiếp tục chỉ đạo Sở GD&ĐT và các quận, huyện tiếp tục thực hiện nghiêm túc Kết luận 16 của HĐND TP kỳ họp thứ 6, trong đó có đầy đủ các vấn đề liên quan đến rà soát, kiểm định chất lượng… Đối với Sở GD&ĐT, liên quan những văn bản quản lý các cơ sở ngoài công lập còn có những thiếu hụt, Sở cần có đề xuất với UBND TP, trình HĐND TP. Hiện gần 14% tổng số học sinh học trường ngoài công lập, công tác quản lý thế nào? Ngoài ra, vai trò của quận, huyện trong quản lý giáo dục cần được phát huy hơn. Ví dụ, những cơ sở không đủ điều kiện trên địa bàn, tình trạng xâm hại học sinh, các quận, huyện phải phát huy vai trò của mình.
