Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 15/8, đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Phan Thái Bình – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải cho biết việc xã hội hoá để khai thác các cảng hàng không sân bay hiện nay có những khó khăn, vướng mắc gì và giải pháp nào để thu hút các nguồn lực?
Đồng thời đề nghị Bộ trưởng cho biết khi nào thì Bộ Giao thông - Vận tải tham mưu cho Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sân bay Chu Lai ở Quảng Nam đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, tỉnh Quảng Nam đã tham gia góp ý với đơn vị tư vấn.
Trả lời câu hỏi của đại biểu liên quan đến những khó khăn trong vấn đề xã hội hoá các cảng hàng không, Bộ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện nay cả nước có 22 sân bay, chỉ riêng sân bay Vân Đồn nhà đầu tư đang quản lý, 21 sân bay còn lại đã tồn tại trong thời gian dài. Chính phủ đã có quyết định chính thức giao 21 cảng hàng không này cho Tổng Công ty cảng hàng không ACV quản lý.
Tổng Công ty ACV là một doanh nghiệp nhà nước. Hiện nay vốn nhà nước còn 95,6%, gần như là 100%. Do đó, ACV có trách nhiệm sẽ đầu tư 21 cảng hàng không này. Trong 21 cảng hàng không chỉ có 8 cảng hàng không đem lại lợi nhuận lớn, các sân bay còn lại thu không đủ chi. Tổng Công ty ACV phải lấy nguồn thu từ các cảng có thu nhập cao để hỗ trợ cho các cảng hàng không còn lại.
Do đó, khi chúng ta xã hội hóa thì các nhà đầu tư bên ngoài, chủ yếu tập trung vào những cảng hàng không có sinh lợi nhuận cao để làm và cho các doanh nghiệp này làm thì sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của ACV, ACV có thể không quản lý được toàn bộ 21 sân bay để hoạt động bình thường và như vậy sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của doanh nghiệp nhà nước và tài sản nhà nước.
Trong thời gian qua khi thực hiện xã hội hoá cho tư nhân vào các cảng hàng không, cho một số cảng hàng không tổ chức xây dựng các nhà ga thì đã rút ra một số bài học và qua đánh giá cho thất rõ ràng ảnh hưởng đến ACV.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, quan điểm của Chính phủ tiếp tục xã hội hoá nhưng xã hội hoá theo một hình thức khác. Ví dụ, hiện nay Chính phủ kêu gọi xây dựng sân bay quốc tế Lào Cai. Nếu các nhà đầu tư quan tâm thì chúng ta làm từ đầu để quản lý từ đầu, trong đó có những hạng mục sinh lợi và có những hạng mục không sinh lợi để đảm bảo hài hoà lợi ích.
Đối với sân bay Chu Lai, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể làm rõ, theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giao thông - Vận tải đã tiến hành lặp lại quy hoạch chi tiết sân bay Chu Lai. Đến thời điểm này, đã lấy ý kiến của các bộ, ngành và Bộ đang thành lập Hội đồng thẩm định. Từ giờ đến cuối năm, Bộ sẽ tiến hành thẩm định sân bay Chu Lai theo quy hoạch chi tiết và dự kiến là trong đầu năm 2020 sẽ trình Chính phủ quy hoạch chi tiết sân bay Chu Lai.
Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, từ sự thành công của xã hội hoá sân bay Vân Đồn, đề nghị Bộ Giao thông - Vận tải nghiên cứu ý kiến của đại biểu Phan Thái Bình là phải nghiên cứu làm sao để đẩy mạnh xã hội hoá các cảng hàng không.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh không phải chỉ sân bay Chu Lai mà những cảng hàng không hiện nay khai thác thu không đủ chi thì phải tính thay đổi cơ chế và ngay cả sân bay Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia nhưng có thể phát huy kinh nghiệm từ sân bay Vân Đồn chia ra từng hạng mục, hạng mục nào nhà nước đầu tư, hạng mục nào xã hội hoá để cho doanh nghiệp đầu tư.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, như với dự án sân bay Long Thành là chủ trương của Quốc hội, Quốc hội cho chủ trương bố trí nguồn vốn thực hiện như thế nào để hiệu quả nhất, nhanh nhất là do sự điều hành của Chính phủ. Bộ Giao thông - Vận tải phải tham mưu cho Chính phủ.
