Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Lưu ý nhiều hơn đến nhân tố con người

Theo đánh giá của các đại biểu, các Dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII đã được chuẩn bị công phu, tổng kết đánh giá thực tiễn, có tính khái quát cao. Nhiều nhận định sâu sắc, đúc rút thành lý luận xứng tầm báo cáo chính trị - văn kiện trung tâm của Đại hội. Những vấn đề về vai trò của Nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân… tiếp tục hiện diện nhiều trong Dự thảo, thể hiện rõ quan điểm nhất quán về vai trò là gốc của Nhân dân.

GS Phạm Tất Dong (Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hội khuyến học Việt Nam) nhận định, Dự thảo Báo cáo Chính trị đã có những đánh giá toàn diện, khá rõ về kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, chỉ ra những nguyên nhân thành công hay chưa thành công và rút ra những kinh nghiệm cần lưu ý cho nhiệm kỳ sắp tới. Tuy nhiên, báo cáo chỉ nói đến chất lượng nhân lực, chất lượng con người mà vắng bóng vai trò của con người trong phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế - xã hội… “Dự thảo nói nhiều đến chất lượng nguồn nhân lực nhưng không thấy tiêu chí cho từng con người thế nào thì phát triển thế nào”- GS Phạm Tất Dong chia sẻ. Đồng thời nhấn mạnh cần lưu ý nhiều hơn đến nhân tố con người, coi đó là trung tâm của sự phát triển.

Theo GS Phạm Tất Dong, thời đại kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số… đang đặt ra yêu cầu làm thế nào để mọi công dân có thể sử dụng và làm chủ các công nghệ số. “Có những bà bán nước nuôi 5 con ăn học, còn mày mò dạy cho trẻ em sửa được máy tính. Rất nhiều gia đình nông dân đã sắm được ô tô, xe máy, xây lại nhà khang trang nhờ sử dụng tốt các phương tiện số”- GS Phạm Tất Dong nói.

Trong khi đó, PGS Trần Xuân Nhĩ (nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT) cho rằng: Vấn đề đào tạo nguồn nhân lực cần phải thêm tiêu chí “đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế”. Bởi nguồn nhân lực phải tiến đến tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời, quản lý Nhà nước đối với giáo dục hiện nay cần phải tập trung, không nên phân tán. Do đó, Dự thảo cần ghi thêm: “Quản lý Nhà nước, nhất là quản lý hệ thống các trường đại học, cao đẳng còn phân tán”. "Đại học, cao đẳng là một hệ thống nhưng quản lý chưa tập trung khiến cho quá trình liên thông gặp khó khăn. Mặt khác, hệ thống trường cao đẳng ở nước ta là rất lớn nhưng văn kiện chưa đề cập đến" - PGS Trần Xuân Nhĩ lý giải.

Đồng bộ chính sách nâng chất lượng nguồn nhân lực

Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Bùi Thị Hòa góp ý, phần đánh giá của Dự thảo văn kiện mới chỉ đánh giá kết quả thực hiện bình đẳng giới và công tác trẻ em, không đề cập đến công tác cán bộ nữ hoặc phụ nữ tham gia lãnh đạo, mặc dù nhiệm kỳ này đã có những bước tiến đáng kể về vấn đề phụ nữ tham chính. Do đó, nên bổ sung đánh giá về đội ngũ cán bộ nữ cũng như định hướng tiếp tục phát huy tài năng nữ, nguồn lực đội ngũ cán bộ nữ trong phần IV về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển con người.

Nhất trí cao với mục tiêu phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao và nâng cao chất lượng đào tạo là nhiệm vụ trọng tâm được Dự thảo đề cập và kỳ vọng khi các giải pháp này được thực thi, Phó Trưởng ban Tuyên giáo (Tổng LĐLĐ Việt Nam) Vũ Mạnh Tiêm chia sẻ: Theo điều tra từ năm 2019, hiện nay, công nhân, lao động cả nước ở trình độ tiểu học, THCS vẫn còn khoảng hơn 30%; trình độ THPT trở lên là 68%. Về đào tạo nghề cho công nhân, lao động, mặc dù DN cố gắng tham gia đào tạo nhưng mới dừng lại ở 43%, đặc biệt là trình độ tay nghề, bậc thợ (từ bậc 4 đến bậc 7) còn rất là khiêm tốn, công nhân bậc cao rất ít, hiếm.

Đặc biệt, trong 5 năm qua, việc công nhân lao động học về tin học, ngoại ngữ chỉ chiếm chưa được 10%. Đây là nguồn nhân lực thực tế, đây là giai cấp công nhân - lực lượng đi đầu trong công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh đó, cùng với điều kiện khoa học công nghệ chưa được đồng bộ nên năng suất lao động của chúng ta hiện nay còn thấp so với các nước trong khu vực, kéo theo thu nhập của người lao động ở mức thấp, đồng nghĩa với việc công nhân lao động phải tăng số giờ làm thêm.

Các ý kiến cũng đề xuất, Dự thảo đưa ra các chính sách đồng bộ giữa giáo dục - đào tạo - khoa học công nghệ và chính sách tiền lương, an sinh xã hội để mọi người dân cùng tích cực tham gia học tập, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.