Con có được quyền bán đất của bố?

Nguyễn Văn Thành, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật”. Do chưa sang tên quyền sử dụng đất, nên về mặt pháp lý, người chủ sở hữu vẫn không phải là bạn.

Do bố bạn bị tai biến, không còn khả năng nhận thức, sức khỏe yếu và cần tiền để chạy chữa nên bạn muốn bán mảnh đất này. Vì vậy, bạn phải làm đơn yêu cầu tòa án ra quyết định tuyên bố bố bạn là người mất năng lực hành vi dân sự. Lúc này, các giao dịch liên quan đến tài sản của bố bạn phải thông qua người giám hộ. Và theo Điều 53 Bộ luật Dân sự, trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này, người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:

Trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì con cả là người giám hộ. Con cả không có đủ điều kiện thì người con tiếp theo làm người giám hộ... Nay mẹ bạn đã mất, bạn là con cả, do đó đương nhiên là người giám hộ của bố bạn.

Theo Điều 58 Bộ luật Dân sự, người giám hộ có quyền sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ. Theo Điều 59, người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ. Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

Trong trường hợp này, bạn là người giám hộ đương nhiên của bố bạn, nên có quyền bán mảnh đất của bố bạn để lấy tiền chữa bệnh cho ông, nhưng phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ. Người giám sát việc giám hộ do người thân thích của người được giám hộ thỏa thuận cử trong số những người thân thích hoặc có thể chọn cá nhân, pháp nhân khác làm người giám sát việc giám hộ.

Luật sư Nguyễn Hồng Quang Giám đốc Công ty Luật Hồng Quang, Hà Nội