Chính quyền Tổng thống Donald Trump cảnh báo sẽ phục hồi toàn bộ các lệnh trừng phạt quốc tế chống Iran thông qua một cơ chế được Liên Hợp quốc (LHQ) quy định trong Thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015 mà Mỹ đã rút cách đây 2 năm. Washington khẳng định về mặt kỹ thuật vẫn là một bên tham gia thỏa thuận hạt nhân đa phương bất chấp sự phản đối của các bên ký kết còn lại.
| Theo cựu Cố vấn An ninh của Nhà Trắng John Bolton, ông Trump không có quyền kích hoạt các lệnh trừng phạt chống Iran. |
Tuy nhiên, ông John Bolton - cựu Cố vấn An ninh quốc gia của Tổng thống Donald Trump ngày 16/8 cho biết, Mỹ không có cơ sở pháp lý để kích hoạt một cơ chế của LHQ để gia hạn các lệnh trừng phạt chống nước Cộng hòa Hồi giáo Iran.
“Những quốc gia tiếp tục ủng hộ Thỏa thuận hạt nhân Iran lập luận rằng Washington, bên đã rút khỏi hiệp ước quan trọng, không có tư cách viện dẫn các điều khoản của thỏa thuận quan trọng này" - ông Bolton khẳng định trong bài viết trên tờ The Wall Street Journal đăng ngày 16/8.
Cựu cố vấn Bolton lưu ý thêm: "Không có bất kỳ lý do hợp pháp nào để Mỹ yêu cầu phục hồi các lệnh trừng phạt sai trái đối với Iran”.
Mỹ từ lâu đã cáo buộc Iran vi phạm Thỏa thuận hạt nhân Iran - cáo buộc mà Tehran kiên quyết phủ nhận, và đơn phương từ bỏ thỏa thuận vào tháng 5/2018. Các bên ký kết còn lại trong Thỏa thuận Hạt nhân Iran, gồm Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức và Anh, lên án động thái này và vẫn cam kết thực hiện thỏa thuận.
Cuối tuần trước, Hội đồng Bảo an LHQ đã bác đề xuất của Mỹ về gia hạn lệnh cấm bán vũ khí thông thường cho Iran.
Trong cuộc bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an LHQ hôm 14/8, Nga và Trung Quốc đã bác việc gia hạn lệnh cấm vũ khí, vốn sẽ hết hạn vào ngày 18/10 tời theo Thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015 giữa Tehran và các cường quốc thế giới.
11 thành viên bỏ phiếu trắng, bao gồm Pháp, Đức và Anh, trong khi Mỹ và Cộng hòa Dominica là hai nước duy nhất bỏ phiếu thuận.
Dự thảo do Mỹ đề xuất sẽ cần ít nhất 9 thành viên thuộc Hội đồng Bảo an LHQ ủng hộ để thông qua.
Chính quyền Mỹ hiện có thể theo đuổi việc kích hoạt lại toàn bộ lệnh trừng phạt của LHQ đối với Iran bằng cách áp dụng một điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân, được gọi là điều khoản "chuyền lùi", dù Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận này vào tháng 5/2018.
Các nhà ngoại giao nói Washington có thể làm điều này sớm nhất là vào tuần này, nhưng sẽ phải đối mặt với một trận chiến khó khăn và phức tạp.
"Trong những ngày tới, Mỹ sẽ thực hiện lời hứa đó là không từ bỏ bất cứ biện pháp nào để gia hạn cấm vận vũ khí", Đại sứ Mỹ tại LHQ Kelly Craft cho biết trong một tuyên bố.
