Sáng nay (12/4), TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
|
| Một số bị cáo trong vụ án phạm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. |
Trong số 19 bị cáo bị đưa ra xét xử có 14 bị cáo bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm: Trần Trọng Mừng - nguyên Tổng Giám đốc TISCO; Mai Văn Tinh - nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS); Trần Văn Khâm - nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc TISCO; Đậu Văn Hùng - nguyên Tổng Giám đốc VNS; Đặng Thúc Kháng - nguyên Ủy viên HĐQT, Trưởng Ban kiểm soát VNS; Nguyễn Trọng Khôi - nguyên Phó Tổng Giám đốc VNS; Ngô Sỹ Hán - nguyên Phó Tổng Giám đốc, Trưởng Ban Quản lý Dự án mở rộng sản suất giai đoạn 2 TISCO; Đặng Văn Tập - nguyên Phó Giám đốc Thường trực Ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO; Đồng Quang Dương - nguyên Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO; Trịnh Khôi Nguyên - nguyên Trưởng Phòng Đầu tư phát triển VNS; Nguyễn Văn Tráng - nguyên Ủy viên Ban kiểm soát VNS; Đỗ Xuân Hòa - nguyên Kế toán trưởng TISCO; Uông Sỹ Bính - nguyên Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO và Lê Thị Tuyết Lan - nguyên Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO.
2 bị cáo nguyên là thành viên HĐQT VNS là Lê Phú Hưng và Nguyễn Minh Xuân; 3 bị cáo nguyên là thành viên HĐQT TISCO là Nguyễn Chí Dũng, Hoàng Ngọc Diệp và Đoàn Thu Trang cùng bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cáo trạng, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty TISCO làm chủ đầu tư và cấp quyết định đầu tư là HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). Dự án ban đầu có tổng mức đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng. Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Căn cứ kết quả đấu thầu, ngày 12/7/2007, bị cáo Trần Trọng Mừng - Tổng Giám đốc TISCO cùng ông Shen He Ting (Thẩm Hạc Đình) - Tổng Giám đốc MCC ký Hợp đồng số 01#EPC/TISCO-MCC (Hợp đồng EPC số 01#). Giá trị hợp đồng EPC số 01# là hơn 160 triệu USD (tương đương hơn 3.500 tỷ đồng).
Năm 2012, bị cáo Trần Văn Khâm (người đại diện vốn chính của VNS tại TISCO) ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ đồng (tăng hơn 4.200 tỷ đồng). Từ đó, năm 2013, VNS xin ý kiến Bộ Công Thương và bộ này có văn bản đề nghị Thủ tướng xem xét chấp thuận.
Sau khi ký Hợp đồng EPC số 01#, ngày 29/9/2007, TISCO cùng MCC đã khởi công thực hiện Hợp đồng. Tuy nhiên, sau hơn 11 tháng kể từ khi Hợp đồng EPC số 01# có hiệu lực thực hiện, MCC chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không triển khai thi công các hạng mục của gói thầu mà rút hết người về nước và nhiều lần có văn bản đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng, tăng giá hợp đồng thêm hơn 138 triệu USD (tương đương hơn 3.000 tỷ đồng) bao gồm chi phí xây lắp, thiết bị, thiết kế, dịch vụ kỹ thuật và biến động tỷ giá. Việc MCC đưa ra đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC như trên với lý do giá cả thị trường thế giới biến động tăng giá bất thường bị Viện Kiểm sát xác định là không có căn cứ, không đúng nguyên tắc hợp đồng theo hình thức trọn gói đã ký (Hợp đồng EPC).
Mặc dù biết rõ MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị gia hạn thời hạn thực hiện hợp đồng và tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp quy định của pháp luật, không đúng nội dung thỏa thuận trong Hợp đồng EPC số 01# như đã nêu trên nhưng lãnh đạo, cán bộ có trách nhiệm thuộc TISCO và VNS đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật và của Hợp đồng EPC số 01# để xem xét dừng, chấm dứt hợp đồng mà đã thực hiện các hành vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm Hợp đồng EPC số 01# và thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Từ những hành vi vi phạm pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và hành vi thiếu trách nhiệm của các cá nhân thuộc TISCO và VNS đã dẫn đến hậu quả làm thất thoát, lãng phí, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước với tổng số tiền lên tới hơn 830 tỷ đồng. Đây là số tiền lãi suất thực tế mà TISCO đã phải trả cho các ngân hàng kể từ khi dự án chậm tiến độ (từ ngày 31/5/2011) đến thời điểm khởi tố vụ án (ngày 18/4/2019).
Trong phần làm thủ tục phiên tòa, thư ký phiên tòa thông báo bị cáo Đậu Văn Hùng vắng mặt. HĐXX cho biết, bị cáo Hùng có đơn xin xét xử vắng mặt với lý do đã có lời khai chi tiết tại CQĐT và cam kết không thay đổi lời khai. Ngoài ra, bị cáo này đã viết trong đơn xin xét xử vắng mặt và cho biết hiện đang mắc nhiều bệnh nan y, sức khỏe yếu. Trong đơn xin xét xử vắng mặt, bị cáo Đậu Văn Hùng cam kết sẽ thực hiện theo đúng phán quyết của Tòa án.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Trọng Mừng đề nghị HĐXX triệu tập các giám định viên của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, giám định viên của Bộ Xây dựng để làm rõ một số nội dung giám định. Ngoài ra, một luật sư khác đề nghị triệu tập thêm nhân chứng là nguyên Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải - người đã ký duyệt nhiều văn bản quan trọng liên quan đến vụ án này.
Liên quan đến những vấn đề này, đại diện VKS cho biết, Tòa án đã triệu tập hợp lệ những người liên quan, VKS cũng đã nhận được đơn xin xét xử vắng mặt của bị cáo Hùng. Vì đây là vụ án được xét xử trong nhiều ngày nên nếu cần thiết, HĐXX có thể tiếp tục triệu tập những người mà luật sư đề nghị trong thời gian xét xử.
Trước những đề nghị của luật sư và quan điểm của VKS, sau thời gian hội ý, HĐXX nhận định việc triệu tập giám định viên là cần thiết nên HĐXX sẽ tiếp tục triệu tập. Đối với đề nghị triệu tập ông Hoàng Trung Hải, theo HĐXX, trong quá trình điều tra, CQĐT đã thu thập đầy đủ lài liệu nên trong quá trình xét xử, nếu cần thiết HĐXX sẽ công bố.
Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 10 ngày, kể cả thứ Bảy và Chủ nhật.
