Trước tượng đài Vua Lý Thái Tổ - thuận lợi cho du khách tiếp cận, tham quan
Được sự đồng ý của Bí thư Thành ủy Hà Nội, quận Hoàn Kiếm đang nghiên cứu, xem xét, phát triển Dự án xây dựng cột mốc Km số 0 ở khu vực không gian đi bộ bờ hồ Gươm. Trong đó, cột mốc số 0 của Hà Nội sẽ là công trình điểm nhấn, địa điểm thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế. Phương án kiến trúc cột mốc có tính thẩm mỹ cao, độc đáo, phù hợp với Thủ đô nghìn năm văn hiến.
| Phía trước quảng trường tượng đài Vua Lý Thái Tổ có sẵn khoảng sân rộng thuận tiện cho du khách đến tham quan, chụp ảnh. |
Thời gian qua, UBND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội nhận được nhiều ý kiến góp ý về việc xác định vị trí cụ thể, cũng như thiết kế cột mốc số 0 của Hà Nội. Theo đó, nhiều ý kiến cho rằng, có thể đặt tại trước tượng đài Vua Lý Thái Tổ hướng về Hồ Gươm, sát đường Đinh Tiên Hoàng.
Ông Trần Ngọc Chính – Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam nêu quan điểm, trung tâm của Hà Nội là Hồ Gươm, vì vậy, lâu nay, Bờ Hồ được tính là cây số 0 của Hà Nội. Trong đó, nơi mặc định được coi là điểm trung tâm chính xác nhất của mỗi thành phố là tòa nhà bưu điện, do vậy, có thể coi tòa nhà Bưu điện Hà Nội tại Bờ Hồ (nay có tên là VNPT Hà Nội) là điểm mốc Km số 0.
Theo phân tích trên, vị trí xây dựng cột mốc số 0 sẽ ở phía trước tòa nhà Bưu điện Bờ Hồ. Tuy nhiên, ông Trần Ngọc Chính lựa chọn vị trí xây dựng sát cạnh tòa nhà bưu điện, đó là quảng trường Lý Thái Tổ, phía trước tượng đài Vua Lý Thái Tổ hướng về hồ Gươm, ngay sát đường Đinh Tiên Hoàng.
Vị trí này nằm cạnh bưu điện, và quan có sẵn khoảng sân rộng thuận tiện cho du khách đến tham quan, chụp ảnh. Thậm chí, chụp ảnh ở vị trí nhìn thấy được tượng đài Vua Lý Thái Tổ, khung cảnh Bờ Hồ, Tháp Rùa, tự nhiên là điểm đến du lịch rất quan trọng tại không gian phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.
Theo KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cột mốc số 0 là vị trí Tòa Thị chính cũ, nay là trụ sở UBND TP Hà Nội. Tuy nhiên, vị trí cột mốc có thể xê dịch một chút giữa tòa Thị chính cũ và Bưu điện Hà Nội. Do vậy, ông lựa chọn khuôn viên quảng trường và tượng đài Vua Lý Thái Tổ đặt cột mốc số 0.
“Đây là vị trí đẹp, ý nghĩa khi nằm sát UBND TP Hà Nội và tòa Bưu điện Hà Nội. Lại vừa có cảnh quan là khung cảng hồ Gươm, và tượng đài Vua Lý Thái Tổ, vừa có không gian thuận lợi cho khác du lịch vui chơi, chụp ảnh”, KTS Phạm Thanh Tùng bày tỏ.
Ngoài ra, đặt cột mốc ở phía trước tượng đài Vua Lý Thái Tổ còn mang ý nghĩa đánh dấu một thời kỳ mới, cột mốc mới cho Hà Nội hiện đại. KTS Phạm Thanh Tùng mong muốn công trình được thực hiện trong năm 2020 – nhân dịp kỷ niệm 1010 năm Thăng Long – Hà Nội.
Tổng thư ký hội Khoa học Lịch sử Việt Nam – ông Dương Trung Quốc chia sẻ, mỗi nước có cách lựa chọn cây số 0 khác nhau, nhưng số đông thường lấy nhà bưu điện hoặc toà thị chính (cũng thường ở gần nhau) làm chuẩn.
Tuy nhiên nhìn vào không gian của Hà Nội, Nhà sử học Dương Trung Quốc nêu ý kiến: Kẻ một đường trục từ Toà Thị chính cũ, nay là UBND TP Hà Nội (phía đường Lê Lai), kéo thẳng sang cửa toà bưu điện Hà Nội cũ làm trục ngang và một đường từ chân tượng đài Vua Lý Thái Tổ kéo ra giữa Hồ Gươm gần Tháp Rùa làm trục dọc, giao điểm của 2 trục là mốc Km số 0. Theo ông Dương Trung Quốc, vị trí này rất thuận cho tầm nhìn hay du khách chụp ảnh lưu niệm.
Kiến trúc thế nào cho độc đáo, phù hợp với Thủ đô nghìn năm văn hiến?Trên thế giới, nhiều quốc gia cũng đã xây dựng cột mốc số 0, trong đó có 2 hình thức, thứ nhất, xây cột mốc đứng với quan niệm, du khách đã tới với nơi đây như cột mốc tại Washington DC (Mỹ). Thứ 2, xây dựng cột mốc nằm với quan niệm du khách đã đặt chân tới nơi đây như cột mốc tại Thủ đô Paris (Pháp), tại Thủ đô Madrid (Tây Ban Nha).
| Kilomet Zero ở trung tâm Puerta del Sol - một trong những quảng trường lâu đời nhất được xây dựng của Madrid, Tây Ban Nha |
| Kilomet Zero của Cuba nằm ở thủ đô Havana, nhúng trong sàn tòa nhà Quốc hội cũ, nay là nhà của Học viện Khoa học Cuba |
Ông cho biết, nếu chúng ta xác định cột mốc cũng là địa điểm thu hút khách du lịch, vậy, làm sao để thuận tiện cho du khách chụp ảnh là tiêu chí cần đặt ra. Nếu cột mốc đứng, chiều cao vừa phải đặt ở không gian Hồ Gươm, lên ảnh vừa lấy được không gian Hồ Gươm, vừa lấy hình ảnh cột mốc số 0, chắc chắn sẽ thu hút khách du lịch.
Ông cũng góp ý, kiến trúc cột mốc nên bắt nguồn từ ý tưởng liên quan đến biểu tượng văn hóa của đất nước cũng như Hà Nội, sao cho nhìn vào cột mốc du khách nhớ đến Hà Nội.
| Vào năm 2009 và 2012, PGS Hà Đình Đức đã đề xuất ý tưởng xây dựng cột mốc số 0 của Thủ đô Hà Nội tại vườn hoa Hàng Khay - Tràng Tiền. Ban đầu, ông có ý định sẽ làm cột mốc bằng đá, có hình dáng giống cột mốc biên giới. Nhưng sau nhiều lần tham gia các cuộc gặp gỡ và trao đổi ý kiến với lãnh đạo thành phố và các nhà nghiên cứu, PGS Hà Đình Đức cho rằng, cột mốc nên được làm nhỏ gọn, có chiều cao khoảng 1m, trên có khắc chữ “Cột mốc số 0”, vật liệu là đá hoa cương. |
| Kilomet Zero của Romania được đánh dấu bằng một tượng đài nằm ở phía trước Nhà thờ Saint George ở trung tâm thành phố Bucharest. |
| Cột mốc số 0 tại quảng trường Đỏ, Mátxcơva - nơi tập trung một lượng lớn khách tham quan. Dự định ban đầu của chính quyền thành phố là tòa nhà Bưu điện trung tâm theo truyền thống lịch sử. Tuy nhiên, sau đó cột mốc hơi xê dịch để có thêm được một địa điểm du lịch thú vị cho khách tham quan |
Có quan điểm rằng cột mốc số 0 thời Pháp chính là đài phun nước Long Vân, hiện vẫn còn tồn tại trên quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Ngoài ra, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam tư vấn có thể đặt cột mốc tại vị trí đồng hồ hoa (ngã tư Hàng Khay và Đinh Tiên Hoàng) của UBND quận Hoàn Kiếm. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cho rằng, các địa điểm trên đều có không gian hẹp, trong khi xây dựng cột mốc số 0 cần tính đến sự thuận tiện, an toàn cho du khách di chuyển cũng như việc có thể ghi lại hình ảnh đẹp bên cạnh cột mốc, trong tổng thể cảnh quan chung của hồ Hoàn Kiếm. |
