Saturday, 09:19 11/01/2020
EU tuyên bố muốn cứu JCPOA, chưa kích hoạt cơ chế tranh chấp với Iran
Kinhtedothi - EU khẳng định vẫn tôn trọng Thỏa thuận hạt nhân Iran ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) vào năm 2015.
Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố khối vẫn mong muốn duy trì thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 vào năm 2015, và sẽ không kích hoạt cơ chế giải quyết tranh chấp có thể khôi phục các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đối với Cộng hòa Hồi giáo.
Tuyên bố trên được người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, ông Josep Borrell, đưa ra hôm 10/1 sau cuộc họp của các ngoại trưởng khối này về vấn đề JCPOA.
"Chúng tôi mong muốn tiếp tục duy trì thỏa thuận hạt nhân quan trọng này” ông Borrell khẳng định, đồng thời cảnh báo rằng việc đàm phán một hiệp ước mới sẽ là một "quy trình kỹ thuật cao, rất phức tạp và “mất nhiều thời gian”, AFP đưa tin.
Tại cuộc họp, ngoại trưởng các nước EU cũng không ủng hộ thảo luận về cơ chế tranh chấp, và theo Reuters, đồng thời nhất trí tăng cường giải pháp ngoại giao để xoa dịu căng thẳng.
Trong những ngày tới, các quốc gia châu Âu ký thỏa thuận sẽ phải quyết định xem liệu có nên hành động chống lại Tehran hay không, điều này có khả năng sẽ dẫn đến việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên Hợp quốc.
Tuy nhiên, ông Borrell không loại trừ rằng cơ chế tranh chấp với Iran có thể được viện dẫn và cảnh báo rằng thỏa thuận JCPOA có thể bị "hủy bỏ". "Có lẽ chúng tôi không thể tránh được khả năng JCPOA cuối cùng sẽ bị hủy vì cơ chế tranh chấp có thể được kích hoạt và tôi không thể loại trừ rằng điều này có thể xảy ra", ông Borrell cho hay.
Ngày 5/1, Iran tuyên bố nước này sẽ tiếp tục giảm bớt các cam kết đối với JCPOA, song vẫn tiếp tục hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Tuyên bố khẳng định Tehran sẽ không tuân thủ bất kỳ giới hạn nào được đặt ra trong thỏa thuận hạt nhân về số lượng máy ly tâm để làm giàu urani mà họ có thể sử dụng, điều này đồng nghĩa sẽ không có giới hạn đối với năng lực và cấp độ làm giàu urani hoặc quá trình nghiên cứu và phát triển hạt nhân của Iran. Từ nay, những vấn đề này sẽ phụ thuộc vào nhu cầu kỹ thuật của Iran.
Đây là bước đi mới nhất của Tehran trong việc rút lại các cam kết trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân ký với Nhóm P5+1 sau khi Mỹ tiến hành không kích vào sân bay quốc tế ở thủ đô Baghdad (Iraq), khiến Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Tướng Qassem Soleimani thiệt mạng. Vụ không kích của Mỹ đã không chỉ khiến quan hệ giữa Mỹ với Iran và Iraq đặc biệt căng thẳng, mà còn khiến khu vực có nguy cơ rơi vào vòng xoáy bạo lực mới./.
