Gia tăng tội phạm trên internet

Bộ Công an cùng Công an 52 tỉnh, TP vừa triệt phá vụ án lừa đảo sử dụng mạng internet, viễn thông và qua hệ thống ngân hàng để chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn của các đối tượng là thông qua mạng internet, vào website của ngân hàng, tìm kiếm các tài khoản của khách hàng đang được giải ngân mà không sử dụng dịch vụ internet banking để tìm cách truy cập vào tài khoản, làm thủ tục đăng ký dịch vụ này. Tiếp đó, các đối tượng giả danh nhân viên ngân hàng gọi điện cho chủ tài khoản yêu cầu gửi mật khẩu OTP (mật khẩu chỉ sử dụng một lần) thực hiện việc giải ngân vốn vay. Nếu khách hàng mất cảnh giác, cung cấp mật khẩu OTP, các đối tượng nhanh chóng đăng nhập vào tài khoản, chiếm đoạt tiền bằng hình thức chuyển khoản. Một thủ đoạn cũ hơn nhưng nhóm đối tượng này vẫn sử dụng thành công lừa đảo các nạn nhân, đó là giả danh cán bộ, nhân viên công ty xổ số gọi điện cho bị hại cho số đánh “lô, đề”, khi trúng sẽ chia đôi…

Ảnh minh họa.

Triệt phá ổ nhóm tội phạm chuyên nghiệp này, lực lượng trinh sát đã xác minh, thu thập đủ căn cứ để khởi tố bị can, bắt tạm giam 12 đối tượng cùng nhiều tài liệu liên quan đến quá trình phạm tội. Ban chuyên án đã bước đầu xác định được trên 560 nạn nhân, với tài sản thiệt hại lên đến 43 tỷ đồng.

Trong 5 năm trở lại đây, tình trạng đánh bạc, tổ chức đánh bạc trên mạng khá phức tạp. Điển hình là chuyên án Công an tỉnh Phú Thọ phối hợp cùng Bộ Công an đang mở rộng điều tra hành vi tổ chức đánh bạc trên mạng với quy mô rất nghiêm trọng. Kết thúc điều tra giai đoạn một của chuyên án, Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố 105 bị can; chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát cùng cấp, đề nghị truy tố 92 bị can; tạm đình chỉ 13 bị can. Các bị can bị đề nghị truy tố về 7 tội danh, gồm: Tổ chức đánh bạc; đánh bạc; mua bán trái phép hóa đơn; rửa tiền; đưa hối hộ; sử dụng mạng internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản và lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi thành công vụ.

Trong chuyên án này, Phan Sào Nam (SN 1979, nguyên Chủ tịch HĐQT - Giám đốc Công ty VTC online) cấu kết với các đối tượng am hiểu về công nghệ thông tin và đã dùng hiểu biết của mình để kinh doanh trò chơi trực tuyến, trá hình hành vi đánh bạc. Từ khi manh nha hoạt động năm 2014 đến khi bị phát hiện, các đối tượng đã lôi kéo gần 43.000 tài khoản đăng ký tham gia đánh bạc trực tuyến, với doanh thu lên đến con số khổng lồ là gần 10.000 tỷ đồng.

Năm 2017, Công an TP Hà Nội đã đấu tranh, triệt phá 97 vụ việc, ổ nhóm, 165 đối tượng có liên quan đến tội phạm công nghệ cao. Trong 6 tháng đầu năm 2018, Công an Hà Nội đã triệt phá, đấu tranh 33 vụ việc, ổ nhóm, 44 đối tượng, giảm 17 vụ so với cùng kỳ năm 2017.

Mặc dù việc tổ chức cá độ bóng đá và tham gia cá độ bóng đá tại Việt Nam bị nghiêm cấm và xử lý với tội danh đánh bạc, song loại tội phạm này ngày càng gia tăng trong thời gian qua. Chỉ tính riêng mùa World Cup năm 2018, hàng loạt đường dây cá độ bóng đá trên mạng internet tại Việt Nam bị lực lượng công an triệt phá với quy mô giao dịch lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Các đối tượng cầm đầu đều móc mối, sử dụng máy chủ cá độ tại nước ngoài nên việc điều tra, đấu tranh và triệt phá những ổ nhóm này không hề dễ dàng.

Củng cố hành lang pháp lý

Đến thời điểm hiện tại, tội phạm công nghệ cao thường sử dụng sáu phương thức, thủ đoạn chính nhằm chiếm đoạt tài sản người dân. Một là, đối tượng lừa đảo tạo tài khoản mạng xã hội (facebook, zalo...). Sau đó rao bán đủ loại các vật dụng, quần áo với lời quảng bá giá thấp nhiều hơn so với thị trường, kích thích tâm lý ham rẻ của nhiều người. Khi nạn nhân quan tâm, đối tượng lừa đảo yêu cầu chuyển tiền trước và nhanh chóng cắt, chặn liên lạc khi đã nhận được tiền. Hai là, đối tượng chiếm quyền điều khiển tài khoản trên mạng xã hội của người sử dụng, sau đó nhắn tin liên hệ với những người trong danh sách bạn bè để vay mượn tiền, nạp thẻ cào điện thoại có mệnh giá lớn để chiếm đoạt.

Ba là, đối tượng thông qua mạng xã hội để làm quen kết bạn, tạo lòng tin. Sau đó, khéo léo khoe đang sống khá giả tại nước ngoài. Khi nạn nhân tin tưởng, đối tượng đề nghị được gửi một số quà tặng có giá trị rất lớn từ nước ngoài về, sau đó yêu cầu nạn nhân nộp một số khoản thuế, lệ phí nếu không sẽ bị cơ quan chức năng tạm giữ. Bốn là, đối tượng sử dụng số điện thoại lạ hoặc bằng công nghệ biến đổi đầu số giống của cơ quan chức năng, gọi điện đến điện thoại cố định nhà người dân để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng nhiều phương thức.

Năm là, đối tượng giả mạo cán bộ ngân hàng gọi điện hoặc nhắn tin cho người bị hại thông báo khách hàng có giao dịch chuyển tiền, giải ngân vốn vào tài khoản nhưng giao dịch bị treo và yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin để xác nhận. Sau đó, chúng sử dụng thông tin nạn nhân đã cung cấp để thực hiện hành vi rút tiền thông qua giao dịch internet banking. Sáu là, đối tượng lắp đặt thiết bị công nghệ tại các máy ATM để thực hiện hành vi trộm cắp thông tin, làm thẻ giả để rút tiền gây thiệt hại nghiêm trọng.

Từ năm 2017 đến nay, Công an TP Hà Nội đã báo cáo 19 văn bản đến Bộ Công an nhằm bịt chặn những lỗ hổng pháp lý, không để giới tội phạm sử dụng công nghệ cao lợi dụng hoạt động. Đặc biệt, Luật An ninh mạng vừa được Quốc hội thông qua, có hiệu lực vào tháng 1/2019 là một công cụ hiệu quả để bảo vệ cộng đồng sử dụng mạng internet và giúp đỡ lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh tội phạm công nghệ cao.

Theo Bộ Công an, khi Luật An ninh mạng được thực thi sẽ bảo vệ người dân khi tham gia hoạt động trên không gian mạng trước các thông tin xấu, độc, xâm phạm tới danh dự, uy tín, nhân phẩm, các hoạt động tấn công mạng hoặc các hành vi khác gây ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Hạn chế tối đa các yếu tố, nguy cơ xâm hại tới quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân như: Bị đánh cắp thông tin cá nhân, bị vu khống, làm nhục, công kích bôi nhọ, hạn chế mã độc, loại bỏ dần các hành vi đánh bạc, cá độ, truyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy kích động bạo lực, mại dâm... trên không gian mạng.