GS. KTS Ejima Akiyoshi (Nhật Bản) là người đã từng tham gia nghiên cứu, hướng dẫn trùng tu một số di tích tại Việt Nam như: Khu phố cổ Hội An, nhà cổ Bắc Ninh, làng cổ Đường Lâm. Trong khoảng thời gian 2007 – 2012, GS Ejima Akiyoshi đã tham gia 17 đợt nghiên cứu, tu bổ tại làng cổ Đường Lâm. Trong đó, ông đặc biệt dành tâm huyết nghiên cứu công trình kiến trúc cổng làng Mông Phụ. Trên cơ sở các số liệu đo đạc rất công phu, GS Ejima Akiyoshi đã phục dựng lại mô hình cổng làng Mông Phụ bằng loại gỗ quý bách hội của Nhật Bản và gỗ ramin (Đông Nam Á) làm cột tròn. Mô hình được phục dựng với kích thước rộng 90, sâu 60, cao 63, bằng 1/10 so với kích thước thật, cấu kiện rất chi tiết và có thể tháo ra, lắp vào phục vụ tập huấn tu bổ, giảng dạy.
GS.KTS Ejima Akiyoshi tự tay lắp ráp những bộ phận cuối cùng của mô hình cổng làng Mông Phụ ngay tại buổi lễ. Ảnh: |
Chia sẻ về quá trình nghiên cứu và phục dựng mô hình cổng làng Mông Phụ, GS. KTS Ejima Akiyoshi cho biết: “Khi bắt đầu phục dựng cổng làng Mông Phụ, tiến hành nghiên cứu chúng tôi thấy cấu trúc tường gạch, hệ thống kèo, cột gỗ vẫn còn nguyên. Tuy nhiên toàn bộ khung cửa, hai cánh cửa đã bị phá vỡ trong thời gian chiến tranh và trong quá trình người dân sử dụng cổng để các phương tiện xe thô sơ qua lại. Vì vậy, song song với việc tu bổ lại toàn bộ hệ thống mộc, nề của phần cổng còn nguyên, chúng tôi đã tiến hành dùng phương pháp mô hình hóa để phục dựng lại hai cánh cổng bị mất, cũng như toàn bộ khung cổng bằng cách làm một mô hình tương tự với một kích cỡ nhỏ hơn, sau đó hỏi ý kiến của các cụ cao niên trong làng. Trên cơ sở đó, chúng tôi chỉnh sửa lại mô hình để làm sao cho ra được một mô hình gần giống nhất với hình ảnh cổng làng nguyên gốc. Đặc biệt, quá trình phục dựng hai cánh cổng làng, chúng tôi còn dựa vào các căn cứ, các tài liệu còn sót lại trên hệ thống cột chính, phần mái, các dấu vết của đinh, dấu vết của cánh cổng kéo ra kéo vào,… kết hợp hỏi về hình thức cổng, đường nét trang trí cổng, đưa ra một mô hình chi tiết nhất về hình dạng hai cánh cổng ban đầu”.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Trương Minh Tiến – Phó Giám đốc Sở VH&TT khẳng định mô hình cổng làng Mông Phụ sẽ được đưa vào hoạt động trải nghiệm, tập huấn tu bổ, phục dựng trong thời gian tới. Trên tinh thần đó, ông Trương Minh Tiến cũng thay mặt ngành văn hóa Thủ đô mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự đóng góp, cống hiến của các nhà khoa học trong công cuộc bảo tồn di sản văn hóa của TP Hà Nội. Cũng tại buổi lễ, GS. KTS Ejima Akiyoshi đã thực hiện ký biên bản bàn giao, trao tặng mô hình cổng làng Mông Phụ cho Bảo tàng Hà Nội.
