Theo Thông tư 16, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 36 quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, từ ngày 1/1/2019, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn với ngân hàng, chi nhánh nước ngoài giảm xuống còn 40%. Con số này là 50% trong năm 2017 và 45% trong năm 2018.
Căn cứ diễn biến thực tế của thị trường, HoREA cho rằng quy định kể từ ngày 1/1/2019, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ còn được sử dụng tối đa 40% nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn là chưa cần thiết và chưa phù hợp với thực tiễn và cũng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển ổn định của thị trường bất động sản.
Về lập luận chưa nên hạ vốn vây trung dài hạn xuống, HoREA đưa ra 4 lý do. Thứ nhất, doanh nghiệp bất động sản hoạt động kinh doanh cần nguồn vốn trung hạn, dài hạn. Việc tìm kiếm nguồn vốn thay thế từ các quỹ đầu tư bất động sản và thị trường chứng khoán vẫn chưa khả quan.
Thứ hai, thị trường bất động sản bị sụt giảm mạnh trong 9 tháng đầu năm 2018 cả về nguồn cung dự án, sản phẩm và cả về giao dịch trên tất cả các phân khúc thị trường. Bên cạnh đó, đã xuất hiện những cơn sốt ảo cục bộ giá đất nền, đất nông nghiệp, đất phân lô trái phép tại một số khu vực trong cả nước đã hút một nguồn vốn tín dụng và nguồn vốn xã hội không nhỏ, đã tác động tiêu cực đến thị trường. Đến nay, tình hình sốt ảo giá đất đã được kiểm soát nhưng vẫn còn phải tiếp tục khắc phục những hệ quả tiêu cực.
Thứ 3, tăng trưởng tín dụng 08 tháng đầu năm 2018 đạt khoảng 9% chỉ bằng hơn một nửa so với chỉ tiêu 17% cả năm 2018. Trong đó, Tăng trưởng tín dụng bất động sản rất thấp, chỉ đạt 4,55% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng thấp nhất trong 03 năm gần đây.
Cuối cùng, Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Chỉ thị 04/CT-NHNN ngày 02/08/2018 chủ trương Không xem xét, điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (trừ trường hợp đặc biệt); Kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản nên trên thực tế, các ngân hàng khó còn “room” tín dụng để cho vay bất động sản.
Theo HoREA, lộ trình giảm dần tỷ lệ tối đa được sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn đối với lĩnh vực bất động sản đã mang lại những tác động rất lớn đến thị trường.
Mặt tích cực là đã tạo áp lực buộc các doanh nghiệp bất động sản phải tìm kiếm các nguồn vốn bổ sung khác, trước hết là từ thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, nguồn vốn đầu tư nước ngoài (FDI), nguồn vốn huy động từ khách hàng. Về phía các ngân hàng buộc phải cơ cấu lại nguồn vốn huy động bền vững hơn theo hướng tăng tỷ lệ huy động trung hạn, dài hạn.
Song các doanh nghiệp bất động sản, nhà đầu tư và người tiêu dùng trên thị trường bất động sản đã khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng ngay từ đầu năm 2018, do các tổ chức tín dụng đã dần hạn chế tín dụng cho lĩnh vực này.
“Chưa cần thiết áp dụng quy định kể từ ngày 1/1/2019, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được sử dụng tối đa 40% nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn. Hiệp hội kiến nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xem xét theo hướng cho phép tiếp tục thực hiện quy định kể từ năm 2019, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được sử dụng tối đa 45% nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn; Hệ số rủi ro của các khoản vay để kinh doanh bất động sản là 200%.” – ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh.
