Hai quốc gia này nhiều lần tiến hành chiến tranh qua tay kẻ khác và hiện đều ôm mộng trở thành cường quốc khu vực và lãnh đạo thế giới Hồi giáo. Nhưng phải đến khi Ả Rập Saudi hành quyết 47 người trong một ngày và trong số ấy có người thuộc dòng Shiite, đặc biệt lại có lãnh đạo tôn giáo của người Shiite ở Ả Rập Saudi thì mối bất hòa này mới trở thành khủng hoảng thực sự ở khu vực.
Cuộc khủng hoảng này không chỉ mang tính chính trị an ninh mà cả tôn giáo. Nó không chỉ động chạm đến mối quan hệ song phương giữa Ả Rập Saudi và Iran mà còn đến cả cục diện quan hệ ở khu vực và trong thế giới Hồi giáo, đến cuộc chiến chống khủng bố và cuộc chiến tranh với tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), đến quá trình giải quyết vấn đề Syria, đến triển vọng tình hình chính trị an ninh ở những hang ổ xung đột khác như Libya, Lebanon, Trung Đông, Yemen... và đến số phận của hoàng gia đang cầm quyền ở Ả Rập Saudi.
Thế giới bên ngoài gặp nhau trong đánh giá Ả Rập Saudi đang chơi canh bạc rất nguy hiểm như chẳng khác gì chơi với lửa và ngày càng bị cô lập về chính trị ở khu vực cũng như trên thế giới. Việc gia tăng căng thẳng và đối đầu với Iran tuy gây ồn ào ở khu vực và trên thế giới nhưng thật ra không nguy hiểm đối với Ả Rập Saudi bằng kích động sự phẫn nộ của người Hồi giáo thuộc dòng Shiite ở khắp mọi nơi trên thế giới chứ không chỉ ở vùng Vịnh, bằng khoét sâu sự thù địch giữa người thuộc dòng Sunni và thuộc dòng Shiite. Nền quân chủ bảo thủ ở nước này không thể bị suy vong bởi cuộc ganh đua ảnh hưởng và sự thù địch với Iran, nhưng rất có thể sẽ bị suy vong bởi chính sự phẫn nộ, phản đối và chống đối của người thuộc dòng Shiite.
Phân biệt đối xử, thậm chí còn cả thù địch với cộng đồng thiểu số người theo dòng Shiite ở Ả Rập Saudi, chính quyền nước này thể hiện tâm trạng lo sợ và bối rối trước triển vọng Iran giải quyết ổn thỏa vấn đề hạt nhân, bình thường hóa quan hệ với Mỹ và các nước phương Tây khác, đóng vai trò nhất định trong việc giải quyết vấn đề Syria và chống IS, qua đó nhanh chóng có được vai trò và ảnh hưởng của cường quốc khu vực. Ả Rập Saudi đang đẩy người thuộc dòng Shiite ở nước này cũng như ở mọi nơi khác trên thế giới về phía Iran và như thế rất có lợi cho Iran. Nguyên do cho cách hành xử lạ lùng này của Ả Rập Saudi chỉ có thể là hoàng tộc nơi đây đã để tình cảm lấn át lý trí trong hoàn cảnh lẽ ra lý trí phải chế ngự tình cảm. Ở khu vực này, một cuộc khủng hoảng chính trị an ninh và tôn giáo đang định hình và Ả Rập Saudi không tránh khỏi nguy cơ sa lầy trong cuộc khủng hoảng chính trị xã hội nội bộ mới.
Người biểu tình Iran cầm ảnh giáo sĩ Nimr al-Nimr nổi tiếng dòng Shi'ite vừa bị Ả Rập Saudi xử tử vì tội khủng bố cùng 46 người khác
|
