Nguyễn Tuấn Sơn chia sẻ khát vọng vẽ Kiều trong anh đã có từ lâu. Từ nhỏ anh đã được ông nội đọc và giảng cho nghe rất nhiều về Truyện Kiều. Anh cũng rất thích những bức tranh vẽ Kiều từ trong các cuốn sách được biết từ bé.
Nguyễn Tuấn Sơn đã thử sức vẽ Kiều một vài lần trên con đường gian nan tìm kiếm một hình ảnh cô Kiều của riêng mình. Đó là con đường gian khổ thật sự đối với anh. Đọc để hiểu được hết những giá trị nhân đạo sâu sắc của Truyện Kiều đã khó, vẽ được Kiều còn khó hơn nhiều, bởi mỗi người đọc lại có một cô Kiều của riêng mình. Làm sao để thỏa mãn được người thưởng thức? Nguyễn Tuấn Sơn bắt đầu cuộc hành trình tìm kiếm. Anh nhờ các em học sinh có nét “giống Kiều” ngồi làm người mẫu và vẽ, rồi lại bỏ những bức vẽ đó đi, vì anh hiểu rằng không thể có một cô Kiều bằng xương bằng thịt được.
PGS Vũ Thanh, Viện Văn học đã giúp Tuấn Sơn tìm kiếm các công trình nghiên cứu có giá trị về Nguyễn Du và Truyện Kiều, đàm đạo về các nhân vật, tìm hiểu những cách hiểu mới nhất, hiện đại nhất về tác phẩm từ nhiều góc độ khác nhau. Từ đó, Nguyễn Tuấn Sơn đã nhận ra rằng cần phải vẽ Kiều, tưởng tượng ra Kiều bằng xúc cảm, bằng biểu hiện của nội tâm, tâm lý và những năng lượng từ bên trong của người họa sĩ. Và hội họa của anh, sau bao trăn trở, đã tìm ra tiếng nói của riêng mình - đó là cách thể hiện Kiều theo lối trừu tượng - biểu hiện.
“Với tài năng của Nguyễn Du thì trong mỗi chúng ta lại có một Thúy Kiều rất đẹp của riêng mình. Bởi vậy mà chẳng bao giờ chúng ta thỏa mãn được với một diễn viên cụ thể đóng vai Kiều dù là trong điện ảnh hay chèo, kịch, cải lương… Sự lựa chọn của Nguyễn Tuấn Sơn rõ ràng không phải là một sự ngẫu nhiên và phải chăng đó là một lựa chọn tối ưu ?” – PGS Vũ Thanh chia sẻ.
Nguyễn Tuấn Sơn sinh năm 1978, đã học qua CĐ Sư phạm Nhạc, Họa Trung ương và tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Đến nay Sơn đã có đến mấy trăm bức tranh Kiều, tranh anh không phải minh họa mà là vẽ theo xúc cảm, cảm hứng, những nét vẽ trừu tượng khiến người xem tranh phải soi kỹ nhiều lần, khám phá từng đường nét của bức họa và không ngừng tưởng tượng. Cách hiểu của Nguyễn Tuấn Sơn về Truyện Kiều qua các bức tranh của anh là một nhận thức mới, hiện đại, tránh được những áp đặt trong quá khứ (như các thiên kiến về Thúy Kiều - một kỹ nữ, Hoạn Thư - người đàn bà độc ác, ghen tuông, Thúc Sinh - kẻ trác táng, hèn nhát, Kim Trọng - gã thư sinh vô dụng, Đạm Tiên - hồn ma đáng sợ…). Các bức tranh của anh đem lại cho người thưởng lãm những giá trị nhân văn mới từ góc nhìn hội họa, khiến họ thay đổi ít nhiều cách nghĩ quen thuộc về các nhân vật trong Truyện Kiều, nhìn ngắm họ từ nhiều khuôn mặt của cuộc đời, thêm những nỗi cảm thông với những thân phận bị cuộc đời hắt hủi, đày đọa.
Nét vẽ của Nguyễn Tuấn Sơn mang tính tượng trưng cao nhưng cũng rất gần gũi với đời thường như hình ảnh Thúy Kiều luôn gắn với mái tóc dài, vầng trăng buồn, bầu ngực căng tròn đầy sức sống, đi liền với cây đàn số phận (ở mỗi bức tranh lại là một cách biểu hiện cây đàn khác nhau, cũng như hình ảnh trắng trong các bức vẽ Kiều cũng rất sinh động và không hề trùng lặp. Tranh Kiều Tuấn Sơn còn là sự kết hợp giữa hội họa phương Tây và những giá trị mỹ thuật dân tộc. Chúng ta thấy ẩn hiện trong những nét màu rất mạnh và rất sắc của anh là những đường nét của điêu khắc đình làng, của mỹ thuật chùa chiền và màu sắc của các lễ hội; thấp thoáng đâu đó hình dáng của các nhân vật trong các vở chèo, vở tuồng truyền thống… Đây là một sự kết hợp mang màu sắc dân tộc mà Nguyễn Tuấn Sơn rất tâm đắc, tuy nhiên không phải lúc nào anh cũng thành công. Các nhân vật của anh, đặc biệt là Thúy Kiều, vừa quen quen lại vừa là lạ là vì vậy.
