Lo gián đoạn nguồn cung vì Covid-19, Trung Quốc tăng cường tích trữ lương thực, dầu mỏ

Trung Quốc đang đẩy mạnh việc lấp đầy kho dự trữ lương thực và nhiên liệu trong năm nay, tận dụng giá dầu thô đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm khi sự bùng phát của dịch bệnh Coivd-19 có thể khiến nguồn cung toàn cầu bị gián đoạn.

Trung Quốc, với diện tích đất canh tác hạn chế, đang đối mặt với áp lực phải tích trữ lương thực trong bối cảnh giá các mặt hàng thực phẩm bắt đầu tăng cao hơn so với năm ngoái. Các lệnh phong tỏa, biện pháp hạn chế đi lại để ngăn dịch Covid-19 đã gây nhiều trở ngại đối với ngành vận tải và logistics. Đồng thời, các biện pháp này cũng làm gián đoạn các chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến vấn đề an ninh thực phẩm, trở thành vấn đề “đáng báo động” đối với các nền kinh tế mới nổi và đang trên đà phát triển.

Người tiêu dùng tại Trung Quốc đang “đau đầu” vì những hệ lụy của dịch Covid-19 trong bối cảnh sự bùng phát của virus SARS-CoV-2 chưa có dấu hiệu dừng lại.

Ông Arlan Suderman - chuyên gia hàng hóa cấp cao tại INTL FCStone cho biết: “Người dân Trung Quốc lo lắng sự bùng phạt của dịch Covid-19 buộc các cảng trên thế giới phải đóng cửa, không thể nhập khẩu hàng hóa. Do đó, họ đẩy mạnh việc tích trữ hàng hóa ngay lúc này, khi giá cả các mặt hàng thực phẩm còn rẻ và nguồn cung dồi dào”.

Trung Quốc là quốc gia tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới. Trong 4 tháng đầu năm nay, nhu cầu nhập khẩu thịt, bao gồm thịt lợn, thịt bò và gia cầm tại Trung Quốc tăng 82% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhà phân tích cấp cao về rủi ro Kaho Yu tại công ty tư vấn Verisk Maplecroft nhận xét: “Việc tích trữ lương thực và năng lượng vẫn sẽ tiếp tục diễn ra ở các TP đang gặp khó khăn trong ngành vận tải và logistics. Những tác động tiêu cực như giá thực phẩm đột nhiên tăng cao, nền kinh tế thu hẹp và tỷ lệ thất nghiệp ở mức đáng báo động sẽ làm dấy lên nguy cơ bất ổn xã hội”.

Trong khi đó, chỉ số giá thực phẩm tại Trung Quốc đang có xu hướng tăng mạnh. Theo báo cáo mới nhất, chỉ số giá thực phẩm của nước này trong tháng 4 đã tăng 14,8% so với cùng kỳ năm ngoái, dù tỷ lệ này thấp hơn mức 18% trong tháng trước đó.

Giá thịt lợn tăng gần 97% trong tháng trước, nối tiếp đà tăng mạnh từ đầu năm 2019 do ảnh hưởng từ dịch tả lợn châu Phi, khiến tổng đàn lợn của Trung Quốc giảm mạnh. Trong khi đó, chỉ số giá các mặt hàng phi thực phẩm chỉ dừng lại ở mức tăng 0,4% trong tháng trước.

Bên cạnh đó, đậu tương cũng được xem là mặt hàng đặc biệt khan hiếm trước hàng loạt các cú sốc nguồn cung tại Trung Quốc do Trung Quốc cần sử dụng hạt có dầu để phục vụ cho ngành chế biến thức ăn chăn nuôi và dầu ăn.

Nhà phân tích cấp cao Kaho Yu nhận định rằng Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục tích trữ thêm ngũ cốc để bảo đảm đủ nguồn cung trong 6 tháng tới.

Song song với việc tích trữ lương thực, Trung Quốc cũng đẩy mạnh hoạt động mua tích trữ dầu thô trong quý I. Lượng dầu nhập khẩu trong tháng 4 giảm so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng vẫn tăng so với tháng 3. Giới phân tích cho biết lượng dầu nhập khẩu bị hạn chế do các cơ sở lưu trữ có hạn.

Trong một báo cáo vào hồi tháng 3 vừa qua, chuyên gia tư vấn cấp cao Lei Sun tại Wood Mackenzie, nhận định: “Những quốc gia nhập khẩu dầu lớn như Trung Quốc thường đẩy mạnh kế hoạch dự trữ năng lượng khi giá dầu đang lao dốc mạnh. Trung Quốc sẽ tiếp tục nhập khẩu dầu thô để lấp đầy kho dự trữ, tận dụng thời điểm giá dầu đang sụt giảm mạnh. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với nguy cơ khan hiếm nguồn nhập khẩu hơn so với hai năm trước, do hạn chế về khả năng lưu trữ”.

Theo nhà phân tích Yu, Bắc Kinh sẽ nỗ lực nhiều hơn trong kế hoạch gia tăng công suất các kho dự trữ chiến lược dầu mỏ. “Năng lượng là yếu tố cốt lõi trong việc phát triển kinh tế của Trung Quốc. Trước nguy cơ nguồn cung có thể bị gián đoạn vì đại dịch Covid-19, Bắc Kinh sẽ ưu tiên duy trì ổn định nguồn cung than để bảo đảm điện cung cấp cho hoạt động công nghiệp. Chúng tôi cho rằng Bắc Kinh sẽ tăng tốc nối lại các dự án hạ tầng năng lượng quy mô lớn”.

Trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, vấn đề an ninh lương thực và năng lượng trở thành mối quan tâm hàng đầu của chính quyền Bắc Kinh. Trước đó, hồi tháng 4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhiều lần đề cập đến an ninh lượng thực và năng lượng. Trong cùng thời điểm đó, các cơ quan chính phủ Trung Quốc như Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, Cơ quan Dự trữ Chiến lược và Thực phẩm Quốc gia cùng nhiều bộ đã đưa ra thông báo nhằm bảo đảm kế hoạch sản xuất ổn định, khả năng lưu trữ và logistics. Cũng trong tháng 4, cơ quan Năng lượng Quốc gia Trung Quốc đã thông báo các lĩnh vực cần chú trọng trong năm nay, bao gồm nguồn cung điện, lưới điện, hạ tầng dầu, khí đốt và các dự án về than đá. 

Nhà phân tích Yu cũng cho biết các thông báo chính sách liên quan và chính sách của Chủ tịch Tập Cận Bình đã cho thấy mức độ ảnh hưởng của vấn đề an ninh lương thực và năng lượng trong chương trình nghị sự của chính phủ.

Tất cả các quyết sách trên đều nhằm giảm thiếu tối đa tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, đồng thời tăng tính tự lực đối với các nguồn cung quan trọng trong dài hạn.