Mẹ ông khóc suốt mấy đêm, cứ ôm chặt lấy ba lô của con trai mà khóc. Trong ba lô không có gì ngoài bộ quần áo người đồng đội của ông đã ngã xuống ở chiến trường. Chiếc áo đã rách một miếng ở ngực, mẹ cắt vải từ áo của ông mang vá vào áo bạn cho lành. Ông thấy mẹ khóc thì bảo:
- Thôi mẹ đừng khóc nữa. Mẹ đã khóc biết bao ngày dài, biết bao đêm thẳm rồi. Giờ đến lúc mẹ phải cười lên. Con về rồi, vậy là đạn bom không giết nổi con. Con còn may mắn hơn biết bao nhiêu đồng đội khác. - Trước kia, con đi biền biệt không có tin tức gì, mẹ khóc vì lo. Còn giờ mẹ khóc vì mừng. Con cứ để cho mẹ khóc.Ông lẩm bẩm cười:- Mẹ khóc hoài à, sao vẫn còn nước mắt?Khi đó ông hơn hai mươi tuổi, trai tráng và vạm vỡ. Trên cơ thể ông có vài vết sẹo, ở lưng, ở chân và ngay trên đuôi mắt. Ông tránh nói về chiến tranh, về những mất mát đớn đau của một thời bom đạn. Ông trở về đào ao thả cá, trồng trọt, chăn nuôi. Lặng lẽ sống lo cho mẹ và hai đứa em gái. Ba năm sau ngày trở về, ông lấy vợ, sinh con. Cuộc sống tưởng cứ bình yên trôi đi thì bỗng nhiên ông phát bệnh. Ban đầu chỉ là những cơn đau nửa đầu chớp nhoáng. Nhưng sau đó những cơn đau kéo dài và ngày càng dữ dội hơn. Mẹ ông sợ có mảnh đạn nào đó găm trong đầu con trai mình nên giục ông đi khám. Nhưng chụp chiếu đủ kiểu vẫn không thấy gì bất thường. Chỉ mình ông biết những cơn đau ấy là vết sẹo của người từng đi qua trận chiến. Vết sẹo ấy không hiện hữu trên da thịt, mà hiện hữu trong tâm hồn người lính. Đôi khi càng muốn quên thì lại càng ám ảnh. Cứ nhắm mắt vào là hình ảnh những người đồng đội lại hiện ra. Ký ức như thước phim quay chậm dù lộn xộn nhưng rõ nét đến từng chi tiết…
*****
Ông Thuận ngó nắng tháng Tư đang liếm dần vào giữa cửa nhà bỗng buột miệng gọi tên các đồng đội của mình. “Khánh ơi! Kha ơi! Du ơi! Đức ơi… Nắng tháng Tư đẹp lắm. Nắng vàng như cẩm thạch và ngọt thơm như mật vậy. Các cậu có ngửi thấy mùi nắng hay không?” Nước mắt ông từ từ chảy ra. Đôi lông mày nhíu lại nhăn nheo già nua khắc khổ. Người mẹ già đang ngồi nhai trầu quay sang bảo con trai:- Hay là con đi thăm anh em một chuyến. Vợ ông đang ngồi thái chuối phơi ngoài sân nói vọng vào:- Đi thì phải có người đi cùng. Chứ thỉnh thoảng cứ lên cơn đau đầu như thế thì đi một mình sao được ạ.- Tâm bệnh chẳng thuốc thang nào chữa nổi, con ơi. Biết đâu vào trong đấy lại tự nhiên hết bệnh. Ông Thuận dã dứt khỏi dòng hồi tưởng, quay sang bảo mẹ:- Con có bệnh tật gì đâu. Thỉnh thoảng nhớ anh em một chút thôi mà mẹ. - Nhớ thì thăm. Sao mà khổ sở.- Nhưng còn ai đâu mà thăm. Đồng đội con hy sinh cả rồi mẹ ạ.- Ừ thì… còn thì thăm nhà thăm cửa. Mà hy sinh thì thăm mồ mả.Ông Thuận ngồi ngó nắng suy nghĩ mông lung. Cho đến khi nắng tháng Tư tràn vào đến giữa nhà thì ông quay sang nói với vợ:- Chắc là tôi phải đi một chuyến thôi. Anh em nằm lại ở Thành cổ Quảng Trị. Mấy chục năm qua, tôi chưa một lần vào thăm để thắp cho đồng đội nén nhang thơm. - Ông đi một mình có ổn không? Tôi thì bận chăm mấy chục con lợn làm sao đi cùng ông được. - Bà yên tâm. Ngày xưa bom đạn ác liệt thế, lúc bị thương vẫn còn trèo đèo lội suối được. Huống hồ bây giờ xe cộ thuận tiện. Trèo lên xe ngủ vài giấc là tới thôi mà. Nói rồi ông lại tự trách mình, thuận tiện thế sao bấy lâu nay ông không một lần trở lại. Phải chăng ông sợ gặp lại mảnh đất từng một thời đẫm máu. Từng chôn vùi biết bao giấc mơ tuổi trẻ. Từng là nỗi ám ảnh của cả một thời kỳ khốc liệt. Nhưng càng muốn quên thì ký ức càng trỗi dậy. Hay là anh em đồng đội muốn gặp lại ông? Lời ông từng hứa năm xưa rằng nhất định sẽ có một ngày quay trở lại. Có lẽ nào những giấc mơ như một lời nhắc nhở. Chiến tranh đã kết thúc lâu rồi. Bom đạn đã ngủ yên trong quá khứ. Nhưng vẫn còn biết bao anh em đồng đội chưa được về trong vòng tay của mẹ. Đối với họ thì được cùng yêu thương nắm tay đi trên cánh đồng lúa quê hương trong màu nắng tháng Tư vẫn mãi mãi chỉ là mơ ước. Chuyến xe Bắc - Nam khởi hành lúc 5 giờ sáng. Ông mang theo chiếc ba lô cũ có bộ quần áo của người đồng đội đã ngã xuống trên mảnh đất Quảng Trị anh hùng. Trong lòng ông bỗng vang lên những câu thơ đau đáu lòng người: “Đò lên Thạch Hãn xin chèo nhẹ/ Đáy sông còn đó bạn tôi nằm/ Có tuổi hai mươi thành sóng nước/ Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm…”(2).