| Người dân trưng bản đồ chứng minh phần đất nằm ngoài ranh dự án trong buổi tiếp xúc với đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh. |
PV: Kết luận thanh tra những sai phạm tại Khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm của Thanh tra Chính phủ vừa công bố được dư luận đặc biệt quan tâm, luật sư có ý kiến như thế nào về những sai phạm này?
Luật sư Trần Đình Dũng: KĐTM Thủ Thiêm nhiều năm nay là điểm “nóng” về khiếu nại thu hồi đất. Vừa rồi, Chính phủ chỉ đạo quyết liệt phải thanh tra toàn diện để công bố các sai phạm và xử lý nghiêm theo qui định pháp luật.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu ra nhiều sai phạm. Trong đó, tôi cho rằng, có hai vấn đề đáng chú ý. Thứ nhất, là TP thu hồi vượt ra ngoài ranh quy hoạch 4,3ha. Thứ hai, là hơn 23ha TP giao cho một số doanh nghiệp nhưng vẫn đưa vào phần quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm để Thủ tướng phê duyệt. Hai sai phạm này, phải nói rất điển hình trong sai phạm thu hồi đất. Tuy vậy, kết luận thanh tra đã công bố, tôi cho rằng chưa đảm bảo thanh tra toàn diện về KĐTM Thủ Thiêm.
PV: Hai sai phạm đáng lưu ý như ông vừa nói ở trên thì mức độ nghiêm trọng ra sao, có dấu hiệu tham nhũng hay không?
Luật sư Trần Đình Dũng: Có dấu hiệu tham nhũng hay không thì cơ quan chức năng phải điều tra xác minh chặt chẽ mới có thể kết luận. Nhưng với việc thu hồi ngoài ranh quy hoạch 4,3ha đất như kết luận thanh tra là cần xem xét các căn cứ khởi tố hình sự đối với hành vi trái pháp luật này để đảm bảo sự nghiêm minh pháp luật.
Điều 174 Bộ luật hình sự năm 1999 về Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai (nay là Điều 229 BLHS 2015) nêu rõ hành vi “Người nào lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn giao đất, thu hồi, cho phép chuyển quyền sử dụng, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật…”. Nên việc cá nhân những cán bộ thu hồi ngoài quy hoạch thêm 4,3 ha đất như kết luận thanh tra là hành vi thu hồi đất trái qui định pháp luật, vi phạm qui định của bộ luật hình sự.
Đối với hậu quả của hành vi thu hồi đất trái qui định pháp luật thì như chúng ta đã biết thông tin qua báo chí, nhiều gia đình tan cửa nát nhà, hơn mười năm khiếu kiện gây dư luận không tốt trong xã hội.
PV: Như vậy, có xác minh được việc làm sai này do động cơ tư lợi cá nhân không?
Luật sư Trần Đình Dũng: Trong khuôn khổ thông tin đăng tải trên báo chí từ công bố kết luận của Thanh tra Chính phủ, tôi chỉ đề cập tới sai phạm có dấu hiệu của Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, như đã nói ở trên. Đối với tội danh này, chỉ cần người có chức vụ thu hồi đất trái qui định pháp luật mà diện tích lên đến 4,3ha như thế là đã phạm tội, không cần có yếu tố gì kèm theo cả. Cho nên có trục lợi hay không thì cũng đã vi phạm. Nếu sau này, quá trình xử lý cơ quan chức năng phát hiện ra trục lợi thì sự vi phạm càng trầm trọng hơn mà thôi.
PV: Kết luận thanh tra được công bố có một số vi phạm, ngoài vi phạm thu hồi đất trái pháp luật mà ông vừa phân tích thì các vi phạm khác ông có ý kiến như thế nào?
Luật sư Trần Đình Dũng: Ngoài vi phạm thu hồi đất trái luật, các vi phạm khác mà thanh tra công bố cũng rất nghiêm trọng. Tôi tin rằng, sắp tới đây những vi phạm này cũng sẽ được cơ quan có thẩm quyền xử lý triệt để. Việc sai phạm ở KĐTM Thủ Thiêm đã thành điểm “nóng” trên truyền thông báo chí, nhiều ban ngành quan tâm đặc biệt nên khó có thể “chìm xuồng” các sai phạm.
PV: Ở trên luật sư có nói “kết luận thanh tra đã công bố, tôi cho rằng chưa đảm bảo thanh tra toàn diện về Thủ Thiêm”, luật sư có thể nói rõ hơn về vấn đề này?
Luật sư Trần Đình Dũng: Sau nhiều năm hàng trăm người dân khiếu nại, các ban ngành và báo chí vào cuộc, tiếng nói người dân mới lên tận Thủ tướng và từ đó mới có cuộc thanh tra. Một vấn đề khiến người bị thu hồi đất bức xúc là giá bồi thường, hỗ trợ không được thanh tra nhắc đến. Một vấn đề khác là các giao dịch do địa phương thực hiện đổi đất lấy hạ tầng mà báo chí đã lên tiếng nhưng chưa thấy công bố. Ngoài ra, kết luận chưa đi vào chi tiết các thửa đất liên quan tới sai phạm.
Vì vậy tôi cho rằng chưa thanh tra toàn diện KĐTM Thủ Thiêm là như thế.
Xin cảm ơn luật sư!
