Mời doanh nhân hiến kế chính sách: Huy động trí tuệ phát triển đất nước

Khu vực DN đang đóng góp lớn nhất vào quy mô phát triển của nền kinh tế, chiếm trên 60% trong GDP, với 560.417 DN đang hoạt động có kết quả sản xuất, kinh doanh hoặc có chi phí cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, trong số hơn 500.000 DN, hơn 90% là DN nhỏ và vừa, quy mô còn manh mún, rất ít DN Việt có thể tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này sẽ khiến họ bất lợi trong nền kinh tế mở hiện nay. Theo đánh giá của Ban Kinh tế T.Ư, DN vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong hoạt động, trong đó có nguyên nhân quan trọng là thể chế, cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ là lực cản cho quá trình đổi mới và phát triển kinh tế cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN.

Chuyên gia kinh tế cao cấp của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Sebastian Eckardt nhận định: “Khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam có tốc độ tăng trưởng ngoạn mục. Tuy nhiên, từ những khảo sát của WB cho thấy, các DN tư nhân ở Việt Nam còn gặp rất nhiều khó khăn khi tiếp cận vốn, công nghệ. Do đó, Chính phủ Việt Nam cần tạo lập một sân chơi bình đẳng giữa các DN với nhau; tăng cường các thể chế thị trường nhằm nâng cao năng suất của khu vực tư nhân. Đây sẽ là động lực lớn để kinh tế tư nhân phát triển, tăng sức cạnh tranh và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu”.

Theo Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc, để tạo điều kiện cho sự phát triển của DN thì phải xây dựng một hệ thống thể chế chính sách làm bệ đỡ. Muốn có một lực lượng doanh nhân hùng hậu, tạo công ăn việc làm cho người dân, mang lại phồn thịnh cho quốc gia, thì điều kiện cần và đủ là phải có nền tảng thể chế thân thiện, an toàn cho họ làm ăn kinh doanh. “Chúng ta chỉ có thể vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình nếu ta không hài lòng với chất lượng thể chế trung bình. Tạo môi trường thuận lợi cho DN vẫn là yêu cầu quan trọng nhất” - ông Lộc nói.

Tháo gỡ rào cản xây dựng thể chế mới

Trong năm 2019, lần đầu tiên Bộ KH&ĐT biên soạn và công bố Sách trắng DN Việt Nam năm 2019. Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, Sách trắng cung cấp thông tin chi tiết về thực trạng phát triển DN theo ngành kinh tế, theo loại hình DN và theo địa phương, giúp Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương có thêm thông tin trong hoạch định chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển DN bền vững và hiệu quả. Đây cũng là tiền đề xây dựng một môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, lành mạnh.

Sản xuất linh kiện tại Công ty TNHH Nhựa Hạ Long, khu Công nghiệp Sóc Sơn, Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải

Thời gian qua, các chủ trương chính sách của Đảng đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng DN, có Nghị quyết riêng trong xây dựng đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hiến pháp Việt Nam cũng đã ghi yêu cầu khuyến khích tạo thuận lợi cho đầu tư sản xuất, kinh doanh cho DN. Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị định tạo điều kiện cho các DN. Tuy nhiên, không gian cải cách vẫn còn rất nhiều và cần có nỗ lực nhiều hơn nữa từ các bộ, ngành, địa phương. Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, cải cách thể chế không phải chỉ là tháo gỡ những rào cản do chính chúng ta đặt ra trước đó, mà còn cần phải chủ động xây dựng các thể chế mới thúc đẩy tăng trưởng, phát triển.

Trên tinh thần lắng nghe, cầu thị, Ban Kinh tế T.Ư, Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam và các cơ quan có liên quan phối hợp tổ chức Cuộc vận động “DN, doanh nhân đóng góp ý kiến hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển kinh tế”. DN, doanh nhân góp ý xây dựng thể chế chính sách phát triển kinh tế không phải là việc làm mới. Suốt hành trình cải cách hơn 3 thập kỷ qua, cộng đồng DN đã chung tay với Đảng, Nhà nước trong những nỗ lực cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh.

Những sáng kiến như “ba phần kế hoạch trong xí nghiệp công nghiệp”, “khoán sản phẩm trong nông nghiệp” trong những năm đầu của hành trình cải cách đã ghi đậm dấu ấn tiếng nói của người dân và DN và đã góp phần tạo ra những điểm đột phá có tính chất dẫn dắt trong sự nghiệp cải cách nền kinh tế nước nhà. Sự gặp gỡ giữa ý Đảng với lòng dân, sự sáng tạo của DN và người dân là nguồn lực vô tận cho sự phát triển của đất nước.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, đối thoại, lắng nghe ý kiến của người dân, DN là một cơ chế phát huy quyền dân chủ có hiệu quả trong thực tiễn xây dựng và thực thi chính sách ở Việt Nam và là cội nguồn quan trọng của những thắng lợi trong sự nghiệp đổi mới cũng như cải cách ở nước ta. Không ai hiểu thuận lợi, khó khăn trong sản xuất, kinh doanh bằng DN. Do đó việc góp ý, hiến kế của DN cần được đón nhận. Khi đã nghe, đã hiểu, điều quan trọng là cần khẩn trương sửa đổi, bổ sung cho kịp thời.

Nhấn mạnh cuộc vận động này sẽ thu hút được trí tuệ của DN, doanh nhân, Trưởng ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình cho rằng, Cuộc vận động này chính là cơ hội để cho lực lượng chủ lực trong việc xây dựng kinh tế đất nước nói lên suy nghĩ của mình, góp ý với Đảng xây dựng thể chế và môi trường kinh doanh. Đồng thời phấn đấu mục tiêu trong 2 - 3 năm tới phải đạt chất lượng thể chế và môi trường kinh doanh và chất lượng cạnh tranh nằm trong nhóm nền kinh tế hàng đầu.