Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (26/6): Vai trò quan trọng của người thân

Đông Phong
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Khoảng những năm 1995, cơn lốc sử dụng heroin đã gây tan cửa nát nhà hàng vạn gia đình ở Việt Nam.

Xuất hiện sau khoảng 10 năm, hậu quả của ma túy tổng hợp (MTTH) gây ra kinh hoàng hơn rất nhiều lần cho những kẻ đam mê ảo giác cùng người thân gia đình và hệ lụy xấu cho toàn xã hội.

Nhận diện “ngáo đá”

Từ năm 2015 cho đến nay, theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hà Nội), địa bàn Thủ đô đã xảy ra 27 vụ việc phạm pháp hình sự do đối tượng sử dụng MTTH có biểu hiện “ngáo đá” gây ra. Điển hình như đầu tháng 12/2016, đối tượng Nguyễn Đình Huân (SN 1984, trú tại thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm) sau khi sử dụng MTTH đã có hành vi đập phá nghĩa trang của địa phương. Công an huyện Gia Lâm đến nhà làm việc, đối tượng Huân vẫn đang trong biểu hiện “ngáo đá”, cầm dao, kiếm lao vào chém lực lượng chức năng như con thiêu thân, buộc tổ công tác phải sử dụng lá chắn chống đỡ. Sau khi chạy vào nhà la hét, đập phá, Huân tiếp tục lao ra ngoài điên cuồng đánh, chém lực lượng chức năng khiến một chiến sĩ công an bị thương. Mất gần một ngày phong tỏa, đấu tranh cùng với việc đối tượng đã bớt cơn ảo giác mạnh, lực lượng chức năng mới khống chế, bắt giữ đối tượng Huân.

Bệnh nhân có ý định tự tử đang tiếp tục được điều trị loạn thần cấp tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh:  Anh Phong

Người nghiện MTTH là nữ giới tuổi còn trẻ cũng đang có xu hướng gia tăng và khi có biểu hiện “ngáo đá” cũng không kém phần hung hãn. Điển hình như rạng sáng 19/2, Nguyễn Thị Hồng Phượng có hành vi liên tục la hét, đập phá và bôi máu tay của chính mình lên cây ATM tại trước cửa một ngân hàng khu vực phố Kim Mã. Công an phường Ngọc Khánh đã khống chế, lập tức đưa Phượng đi cấp cứu trong tình trạng loạn thần nặng. Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định, tối hôm trước Phượng đã sử dụng MTTH nên bị ảo giác, có những hành vi vô thức.

Gần đây nhất (ngày 22/6), tại nhà Q, Bệnh viện Bạch Mai, một bệnh nhân đang điều trị bệnh loạn thần cấp đã bỏ trốn, trèo ra ngoài lan can hành lang tầng 18 với ý định tự tử. Rất may, lực lượng chức năng đã kịp thời xử lý và đưa bệnh nhân vào trong an toàn.

Theo Đại tá Nguyễn Hồng Ky - Trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, tình hình người sử dụng MTTH có biểu hiện “ngáo đá” trên địa bàn Thủ đô còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phức tạp. Nguyên nhân bị “ngáo đá” là do người sử dụng chất MTTH trong một khoảng thời gian dẫn đến bị loạn thần, suy giảm khả năng nhận thức điều khiển hành vi. Khác với các chất ma túy có nguồn gốc tự nhiên và bán tổng hợp, MTTH chủ yếu hiện nay được phân loại là chất gây kích thích mạnh, gây ảo giác. Cụ thể, đối với ma túy dạng gây kích thích, sau khi sử dụng tạo hiện tượng hưng phấn, không biết mệt mỏi và ảo tượng về sức mạnh. Nguy hiểm hơn là nhóm các chất ma túy gây ảo giác. Khi người sử dụng bị tác động lên hệ thần kinh trung ương làm thay đổi trong thái độ, nhận thức từ ảo ảnh đến ảo giác – đây chính là hiện tượng bị loạn thần. Người nghiện chất MTTH này nhanh chóng mất đi tiếp xúc với thực tế, có những suy nghĩ hoang tưởng giống bệnh lý của bệnh nhân tâm thần thể hoang tưởng. Những người đang sử dụng MTTH gây ảo giác đang dần “leo thang” những hành vi gây những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, gây mất trật tự an toàn xã hội, bức xúc trong quần chúng Nhân dân.

Dang tay đón người lầm lỡ

Đây là thông điệp mà TS. Bác sĩ (BS) Trần Thị Hồng Thu – Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương muốn gửi gắm nhân "Ngày quốc tế phòng, chống ma túy" và "Toàn dân phòng, chống ma túy" (ngày 26/6). Là người tận tâm, dày công hàng chục năm nghiên cứu, khám chữa cho nhiều bệnh nhân loạn thần do có biểu hiện “ngáo đá”, BS Thu cho biết: Trước đây, nói đến ma túy dạng thuốc phiện (phổ biến nhất là dạng heroin) đã gây những tác hại nặng nề cho người sử dụng và hệ lụy xấu kéo dài dai dẳng chưa dứt cho xã hội. Tuy nhiên, ngay khi xuất hiện, MTTH đã lập tức biến sự nguy hiểm của heroin như... trò trẻ con. Bởi, đối với người nghiện MTTH, ngoài kinh tế, sẽ gây tổn thương, phá hủy nhanh về trí nhớ, trí tuệ, xuất hiện những bệnh lý về tâm thần rất đa dạng và phức tạp, gây hại tức thì đến chính mình, gia đình và toàn xã hội. Qua kinh nghiệm bản thân từ khám chữa bệnh, BS Thu khẳng định, tần suất, liều lượng sử dụng MTTH không phải tiêu chí đánh giá mức độ tác hại mà do cơ địa của từng người sử dụng. BS đã phải điều trị tích cực cho nhiều bệnh nhân mới sử dụng MTTH lần đầu. Hiện tại, diễn biến của hội chứng cai nghiện MTTH không có quy luật, muôn hình muôn dạng. Thế giới cũng như Việt Nam chưa có sự thống nhất nào về hội chứng cai điển hình cho người sử dụng MTTH. Đặc biệt, mức độ nguy hại còn tàn khốc ở chỗ, ngay cả khi bệnh nhân lâu ngày không tái sử dụng nhưng nhiều người khi bị căng thẳng, trầm cảm hay uống bia, rượu nhiều cũng quay về có những biểu hiện “ngáo đá”, loạn thần.

BS Thu chia sẻ: Đang trong biểu hiện “ngáo đá”, thông qua các giác quan, hệ thần kinh trung ương của bệnh nhân tiếp nhận hình ảnh lộn xộn và sai lệch về suy nghĩ. Ngoài ra, khi sử dụng thường xuyên MTTH, não bộ của bệnh nhân bị dần teo, giảm trí tuệ… BS Thu đã chứng kiến nhiều trường hợp các bệnh nhân trong và sau thời gian điều trị tỏ ra vô cùng biết ơn người cứu chữa. Tuy nhiên, thời gian sau đó có thể do tiếp tục sử dụng MTTH hoặc dần suy giảm, lệch lạc trong tâm trí, bệnh nhân có những hành động liên lụy đến chính ân nhân của mình. Họ gọi điện, nhắn tin, thậm chí nhiều lần đến gặp BS Thu để tra hỏi, hăm dọa, nhục mạ xem tại sao lâu nay luôn theo dõi, tìm cách hãm hại mình. Hiểu bệnh lý bệnh nhân nhưng BS Thu không khỏi chạnh lòng vì có những trường hợp chính người thân (vợ, mẹ bệnh nhân) không hiểu, cũng tỏ ý đố kị, ghen ghét… Dần dà, BS Thu tự tìm cách vượt qua áp lực dư luận bằng suy nghĩ họ là những người không có chuyên môn ngành y nên không biết bệnh lý người thân, không có lỗi.

Chữa trị cho hàng ngàn bệnh nhân nghiện MTTH, BS Thu đã phần nhiều thấu hiểu được tâm tư hướng thiện của họ. Khi tỉnh táo, phần lớn họ đều muốn rũ bỏ, thậm chí đã đặt ra những tiêu chí cụ thể, quyết tâm cai nghiện rất cao. Tuy nhiên, họ đều có luồng tư tưởng trái chiều và trên thực tế vẫn phải thừa nhận phần lớn sự quyết tâm này không cưỡng lại “lệnh” tiếp tục sử dụng ma túy. Trên phân tích y khoa, não bộ của người nghiện bị thay đổi về chất nên sẽ chỉ huy hành vi, thái độ người nghiện theo hướng tìm lý do để dùng lại – đây là do não bệnh lý điều khiển ý thức. “Chính vì vậy, điều cốt lõi là người nhà, người thân phải hỗ trợ tối đa, đồng hành cùng bệnh nhân đang cai ma túy”.

Hiện nay, một bộ phận thanh, thiếu niên đang có xu hướng tiếp cận, sử dụng loại ma túy “cỏ Mỹ”. Độc dược này gây ảo giác tức thời cho người sử dụng. Theo phân tích y học, “cỏ Mỹ” phá hại hệ thần kinh trung ương nhanh và khủng khiếp gấp nhiều lần so với MTTH.

TS.BS Trần Thị Hồng Thu

Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương


Trong 6 tháng đầu năm 2017, tội phạm về ma túy tại Hà Nội chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Lực lượng phòng, chống ma túy đã phát hiện, khám phá 1.788 vụ, 2.339 đối tượng, tăng 43 vụ, 67 đối tượng so với cùng kỳ năm 2016. Tang vật cơ quan công an thu giữ hơn 145kg ma túy các loại. Đáng chú ý, hơn 50% số vụ việc, đối tượng phạm tội, và tang vật có liên quan đến MTTH.

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần