Kế thừa truyền thống ngoại giao của cha ông, thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, được dẫn dắt bởi đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, ngoại giao Việt Nam trong các thời kỳ lịch sử đều trở thành lực lượng và mặt trận phấn đấu, đấu tranh vì lợi ích của đất nước.
Lợi ích cốt lõi của đất nước là hoà bình và phát triển. Phải có được hoà bình để phát triển và phải phát triển để duy trì và củng cố hoà bình. Có hoà bình và phát triển thì mới có thể gây dựng, củng cố và nâng cao vị thế, uy tín của đất nước ta trên thế giới. Vị thế và uy tín ấy lại có thể góp phần rất quan trọng vào việc đảm bảo hoà bình và thúc đẩy phát triển cho đất nước. Ngoại giao Việt Nam đóng góp tích cực và hiệu quả vào sự nghiệp chung ấy của cả tộc, tùy trong những thời kỳ lịch sử khác nhau và vấn đề đặt ra cần ưu tiên xử lý khác nhau, mà đảm trách vai trò tiên phong đi đầu hay phối hợp. Dẫu là phát triển các mối quan hệ song phương hay thúc đẩy hoạt động ngoại giao đa phương, dẫu hội nhập khu vực hay hội nhập quốc tế, ngoại giao Việt Nam luôn cùng các lực lượng tham gia hoạt động đối ngoại khác nỗ lực phấn đấu gây dựng, duy trì và củng cố môi trường quốc tế hoà bình cho đất nước phát triển và hội nhập quốc tế. Ngoại giao Việt Nam bắc cầu kết nối đất nước với thế giới và thế giới với đất nước. Vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được gây dựng, được khẳng định và công nhận, được củng cố và nâng cao bởi Việt Nam đã thực sự trở thành bạn và đối tác tin cậy, được công nhận và chấp nhận là bạn và đối tác tin cậy của các nước và các đối tác trên thế giới, là thành viên có trách nhiệm của thế giới. Quan hệ đối tác ở nhiều cấp độ khác nhau đã được thiết lập và ngày càng phát huy tác dụng giữa Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.Ngoại giao Việt Nam đã góp phần chủ động và tích cực vào việc giúp cho đất nước có được những nguồn lực bổ sung cho nội lực của đất nước để thực hiện những lợi ích của đất nước. Trao đổi thương mại, hợp tác đầu tư, hợp tác phát triển, viện trợ quốc tế, các thoả thuận hợp tác song phương và đa phương, sự tham gia của Việt Nam vào các tổ chức, khuôn khổ và diễn đàn, hoạt động đa phương đều là những lĩnh vực có sự tham gia tích cực và đóng góp quan trọng của ngoại giao Việt Nam. Hiệu quả thiết thực của công tác đối ngoại không những chỉ được định tính, mà còn có thể được cả định lượng nữa ở những chỉ số cơ bản về kinh tế, thương mại và đầu tư của đất nước. Ngoại giao Việt Nam đồng hành cùng lịch sử dân tộc và góp phần làm nên lịch sử dân tộc.
