Công viên địa chất Lý Sơn ban đầu nằm trong phạm vi diện tích tự nhiên khoảng 100km2, dân số 70.000 người, bao gồm cụm đảo Lý Sơn và vùng phụ cận ven bờ thuộc các xã Bình Châu, Bình Hải, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Về sau được nghiên cứu mở rộng ra các khu vực lân cận, bao gồm phức hệ thung lũng miền núi (Quảng Ngãi -Trà Bồng), phức hệ đồng bằng duyên hải (Quảng Ngãi - Sa Huỳnh) và phức hệ biển đảo (Quảng Ngãi - Lý Sơn).
| Cổng Tò vò, một thắng cảnh độc đáo của đảo Lý Sơn. |
Quá trình khảo sát, nghiên cứu, đánh giá cùng với sự hỗ trợ nhiều chuyên gia như TS. Guy Martini - Tổng thư ký Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu GGN; TS. Nakada Setsuya - Ban cố vấn GGN UNESCO; TS. Paul Dingwall… đã bước đầu đưa ra các kết quả khảo sát, đánh giá các giá trị di sản.
Theo phân tích kết quả điều tra khảo sát bước đầu, tỉnh Quảng Ngãi nằm ở rìa Đông Bắc của địa khu biến chất cao đa kỳ Kon Tum, là khối cấu trúc móng cổ thuộc rìa Đông Bắc của mảng Indochina, chủ yếu trồi lộ móng kết tinh Tiền Cambri do được nâng lên bóc mòn trong các giai đoạn về sau. Hoạt động magma biến chất trong khu vực rất đa dạng và phức tạp mang tính chất đa kỳ đa nhịp và có những điểm nhấn rõ nét, nhất là sau Cambri (cách đây 450 triệu năm).
Lịch sử phát triển địa chất của khu vực đa dạng, phức tạp được phân làm bảy giai đoạn: Giai đoạn Paleoproterozoi, Mesoproterozoi, Neoproterozoi-Pleozoi sớm, Paleozoi sớm - giữa, Paleozoi muộn - Mezozoi sớm, Mezozoi muộn, Cenozoi. Các thành tạo đá núi lửa bazalt thuộc khu vực Lý Sơn, TP Quảng Ngãi và huyện Bình Sơn chủ yếu thuộc hệ tầng Đại Nga và hệ tầng Túc Trưng. Kết quả cho thấy các thành tạo núi lửa thuộc các tướng phun nổ, phun trào và á núi lửa.
| Miệng núi lửa Lý Sơn nhìn từ trên cao. |
Phát biểu tại buổi hội nghị, ông Đặng Ngọc Dũng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc xây dựng và phát triển Công viên địa chất Lý Sơn thành Công viên địa chất toàn cầu UNESCO chắc chắn sẽ tạo động lực phát triển ngành du lịch bền vững và tạo giá trị cộng đồng địa phương. Thông qua hội nghị thông tin Công viên địa chất Lý Sơn nhằm kịp thời giới thiệu tổng quan về đề án, những khái niệm về công viên địa chất toàn cầu UNESCO, chia sẻ một số kết quả điều tra, khảo sát về các giá trị di sản trong khu vực Công viên địa chất Lý Sơn và thảo thuận kế hoạch và những vấn đề cần làm trong thời gian tới.
Tiến sĩ Trần Tân Văn - Viện trưởng Viện khoa học địa chất và khoáng sản khẳng định: “Hội nghị thông tin lần này là cơ hội để chia sẻ rộng rãi với chính quyền và người dân trong tỉnh những giá trị di sản quý báu về địa chất, địa mạo, văn hóa, lịch sử… của tỉnh Quảng Ngãi. Những thông tin này không chỉ lập hồ sơ trình UNESCO mà còn phục vụ cho công tác quy hoạch phát triển của tỉnh theo hướng bền vững hơn”.
