Phức tạp tam giác Nga - Belarus - Ukraine trong vụ 33 lính đánh thuê bị bắt giữ

Vụ việc bắt đầu vào ngày 29/7, khi hãng thông tấn BelTA đưa tin lực lượng thực thi pháp luật Belarus đã bắt giữ 33 người Nga là thành viên của nhà thầu quân sự Wagner Group, âm mưu gây bạo loạn ở Belarus trước thềm cuộc bầu cử tổng thống nước này vào ngày 9/8 tới.

Một ngày sau đó, Nga lên tiếng khẳng định nhóm người nêu trên là nhân viên của một công ty an ninh tư nhân, buộc phải ở lại Belarus vì lỡ chuyến bay chuyển tiếp đến Istanbul. Tuy nhiên, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko lập tức phủ nhận lời giải thích của Moscow, yêu cầu Nga làm rõ vụ việc, đồng thời ra lệnh gia tăng giám sát đường biên giới quốc gia.

Theo BelTA, giới chức Belarus cho rằng chồng của ứng cử viên tổng thống đối lập Svetlana Tikhanouskaya có quan hệ với nhóm nghi can lính đánh thuê Nga bị bắt do nghi ngờ âm mưu gây bạo loạn.

Đáng chú ý, phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kiev hôm 31/7, Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba tuyên bố, Bộ Ngoại giao Belarus đã trao cho nước này danh sách các công dân Nga bị bắt giữ, với đề nghị kiểm tra xem họ có liên quan đến các hoạt động quân sự ở Donbass, miền Đông Ukraine hay không.

Theo dữ liệu cá nhân của những người Nga bị bắt giữ, được công bố bởi BelTA, một số nhân vật trùng với dữ liệu những người trong một danh sách lính đánh thuê Nga. Văn phòng Tổng công tố Ukraine khẳng định, 28 người trong danh sách này bị buộc tội tham gia vào một tổ chức khủng bố, 9 người trong số họ là công dân Ukraine. Kiev sẽ đề nghị Minsk chuyển giao 28 người này sang Ukraine.

Truyền thông Nga dẫn lời chuyên gia Vladimir Evseev cho rằng, Belarus sẽ "mắc sai lầm lớn" nếu dẫn độ những người bị bắt giữ cho phía Ukraine - quốc gia đang có mâu thuẫn sâu sắc với Nga. Trong khi đó, Leonid Kalashnikob - Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề về Các quốc gia độc lập thuộc Hạ viện Nga, đánh giá vụ việc chắc chắn sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới việc mở cửa biên giới giữa Nga - Belarus.

Vụ bắt giữ diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Nga và Belarus vốn đã xấu đi, liên quan đến thỏa thuận cung cấp dầu mỏ năm nay. Thêm vào đó, từ hồi cuối tháng 6, Tổng thống Lukashenko cáo buộc các lực lượng Nga và Ba Lan đang can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống của nước này, đồng thời cho biết ông đã lên kế hoạch thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin.

Moscow phủ nhận cáo buộc này, khi phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh: "Nga chưa bao giờ và không có ý định can thiệp vào tiến trình bầu cử, đặc biệt là các cuộc bầu cử của đồng minh Belarus".