Sản xuất và phân phối sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi: Nhạy bén trong tư duy làm thị trường

Nhiều mô hình hiệu quả

Trên địa bàn TP hiện nay, có không ít DN, HTX đã thay đổi cách nhìn nhận về thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm trong kinh doanh nông sản, bằng sự nghiên cứu thị trường kỹ càng, đầu tư dài hạn và có chiến lược kinh doanh bài bản. Các đơn vị này đã khẳng định hướng đi sản xuất theo chuỗi, có ứng dụng các công nghệ tiên tiến đang mang lại kết quả sản xuất, kinh doanh hiệu quả.

Đoàn giám sát HĐND TP kiểm tra tại Công ty Biggren -chuỗi cửa hàng phân phối thực phẩm an toàn

Qua khảo sát thực tế các đơn vị sản xuất, kinh doanh trong chăn nuôi, sản xuất RAT, sơ chế và phân phối sản phẩm nông nghiệp theo liên kết chuỗi cho thấy, rất cần sự đầu tư, có chiến lược dài hạn và liên kết bền vững. Ví như tại HTX đầu tư nông trại xanh và phát triển bò Ba Vì là thành viên của Liên minh HTX TP, với sự đầu tư bài bản, sản phẩm sữa tươi của HTX đã được chứng nhận VietGAP, có thể truy xuất nguồn gốc và hiện được thu mua 100% bởi Công ty CP Sữa Ba Vì và Công ty CP Sữa Quốc tế, với hợp đồng liên kết, thu mua dài hạn. Mô hình liên kết sản xuất, chăn nuôi, tiêu thụ từ khâu con giống, thức ăn, phòng bệnh, sơ chế và tiêu thụ của HTX hiện tại đáp ứng được nhu cầu phân phối, tiêu thụ trên thị trường. Bên cạnh việc đầu tư phát triển đàn bò sữa, HTX cũng đang lập dự án đầu tư về sản xuất, chế biến các sản phẩm từ sữa để khép kín mô hình, tạo thương hiệu sản phẩm riêng.

Một điển hình khác là HTX rau quả Hồng Thái (xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên). Nằm trong chương trình hỗ trợ của UBND TP và huyện về phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, HTX đã phát triển thành công mô hình trồng rau, củ, quả an toàn, đạt chứng nhận VietGAP trên diện tích 7,8ha. Trong đó có sản phẩm tiêu biểu là măng tây trắng, măng tây xanh cho giá trị kinh tế cao, hiện tại cung không đủ cầu tiêu thụ. Đây là một trong các mô hình cho thấy, hiệu quả của ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn TP, liên kết chặt chẽ giữa nơi sản xuất và các đầu mối tiêu thụ sản phẩm.

Vẫn còn những khó khăn

Qua khảo sát trực tiếp tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, đoàn khảo sát cũng nhận thấy một số cơ sở gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm mà nguyên nhân chính là chưa tạo được thương hiệu sản phẩm và liên kết tiêu thụ dài hạn, bền vững. HTX chăn nuôi dịch vụ tổng hợp Hòa Mỹ (xã Vạn Thái, huyện Ứng Hòa) là một ví dụ điển hình. Toàn HTX Hòa Mỹ với diện tích chăn nuôi trên 8ha hiện tại nhiều chuồng trại bỏ trống, sản lượng nuôi giảm 70% so với thời điểm trước năm 2017. Mặc dù HTX đã đầu tư chăn nuôi theo tiêu chuẩn VietGAHP và tổ chức chăn nuôi khoa học nhưng việc tiêu thụ phụ thuộc chủ yếu vào các khâu trung gian và thương lái, chưa xây dựng được liên kết phân phối bền vững.

Cùng với đó, một số cơ sở chưa đạt hiệu quả kinh doanh tốt do chưa tìm được quỹ đất phù hợp và nguồn vốn đầu tư để phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp an toàn theo chuỗi. Còn có những DN kinh doanh các mặt hàng rau, củ, quả theo chuỗi sản xuất an toàn nhưng lợi nhuận thấp, chưa được người tiêu dùng đánh giá cao và khó khăn trong cạnh tranh với các mặt hàng tương tự tại chợ truyền thống...

Theo Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Phạm Thị Thanh Mai, việc thực hiện quy hoạch và phát triển vùng sản xuất theo Nghị quyết 25/2013/NQ-HĐND của HĐND TP có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành vùng nguyên liệu để phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp. Cần giải quyết tốt vấn đề thuê đất để đầu tư sản xuất, phát triển nông nghiệp dài hạn, bền vững. Các DN, HTX cần nhạy bén trong tư duy làm thị trường cho sản phẩm nông nghiệp; nghiên cứu nhu cầu thị trường để đề xuất đúng và trúng các điểm còn hạn chế, khó khăn với cơ quan Nhà nước để lập ra kế hoạch phát triển lâu dài.

Đoàn khảo sát cũng đề nghị, các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương và các sở, ngành liên quan cũng cần phân tách, làm rõ các nhóm cơ chế, chính sách với từng đối tượng cho DN, cho HTX, cho nông dân, cho người tiêu dùng để đề xuất, triển khai thực hiện.