Sao chỉ nghĩ đến chuyện đi làm thuê nơi xứ người?

25-01-2016 08:20

Kinhtedothi - Một câu chuyện quả không vui chút nào khi mới đây, báo chí Hàn Quốc đưa tin về 56/155 du khách người Việt sang đảo Jeju rồi biến mất.

Phía bạn nghi ngờ họ đến đây không phải để đi du lịch mà là để tìm việc làm. Thực ra, những câu chuyện tương tự như thế chúng ta cũng đã nghe và thấy ở đâu đó, như việc người Việt đi du lịch hoặc thăm thân nhân ở châu Âu rồi tìm cách ở lại, kiếm việc làm bằng sức lao động rẻ mạt, phải sống chui lủi nơi đất khách... Không lẽ trong con mắt bè bạn trên thế giới, người Việt chúng ta luôn chỉ là người sang đó để làm thuê sao?

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Tôi bất giác nhớ đến GS Trần Văn Thọ (Đại học Waseda, Tokyo), một Việt kiều sống nhiều chục năm bên đất Nhật Bản và có uy tín trong giới khoa học bên đó. Ông Trần Văn Thọ đã từng được Thủ tướng Võ Văn Kiệt mời về Việt Nam tham gia tổ tư vấn của Thủ tướng về hội nhập kinh tế quốc tế giữa những năm 90 của thế kỷ trước. Tôi cũng có may mắn được ngồi nói chuyện với ông một đôi lần, từng mời ông đi ăn phở Bát Đàn nổi tiếng và dẫn ông thăm Văn Miếu của Thủ đô ta trong những dịp ông về công tác. Mới đây, GS Trần Văn Thọ có đề cập đến câu chuyện, chúng ta nghe mà không thể không suy nghĩ. Ông đã công bố số liệu về 9 vạn người Hàn Quốc sang Việt Nam làm ông chủ và 9 vạn người Việt Nam sang Hàn Quốc làm thuê...

Thật là đăng đắng và xen cả mủi lòng! Song nó cũng dễ lý giải bởi Việt Nam chúng ta so với Hàn Quốc, hiện còn một khoảng cách quá xa về mọi phương diện, đặc biệt là về khoa học công nghệ và tiềm lực kinh tế. Điều này không dễ gì lấp được trong vài chục năm tới nếu không đổi mới quyết liệt về thể chế cả kinh tế lẫn chính trị.

Có thể lý giải về nghịch lý này bằng một ý đã được Bộ trưởng KH&ĐT Bùi Quang Vinh khi trả lời báo chí, đó là: Chúng ta cần giải quyết bài toán về trình độ phát triển kinh tế, phải chủ động đón trước kinh tế tri thức. Một nền kinh tế dựa vào chất xám, dựa vào thông tin, dựa vào khoa học công nghệ là những chỗ ta còn đang yếu. Thời cơ đến rất nhanh và cũng trôi đi rất nhanh, nếu bỏ lỡ thời cơ thì nhiều khi không bao giờ gặp lại nữa. Đấy là câu chuyện của phát triển. Nếu thời cơ đến mà anh tận dụng được, có hiệu quả thì thách thức sẽ giảm đi, còn nếu thời cơ bị bỏ lỡ thì thách thức sẽ tăng lên. Nó cộng hưởng với thách thức vốn có lại nảy sinh với thách thức mới thì càng sinh ra áp lực gay gắt.

Quay lại câu chuyện 56 người Việt đi du lịch rồi bỗng dưng "mất tích" ở Jeju, đã đến lúc Nhà nước ta phải nghiên cứu căn cơ hơn trong chính sách phát triển kinh tế để tránh bớt những kiểu mà người Việt ra đi như trên. Thậm chí cả đối tượng trí thức, họ có tài thực sự, nhưng do chế độ đãi ngộ, do làm việc không được đặt đúng vị trí để rồi họ lặng lẽ rời Tổ quốc ra đi, hoặc đi du học rồi tìm cách ở lại, không trở về nước, điều mà thực ra họ đâu muốn vậy!

Cách động viên tinh thần chung chung như lâu nay xem ra không còn phù hợp. Thậm chí, cách mà các địa phương đã “trải thảm đỏ" như Đà Nẵng từng tiên phong năm nào, nay đã có trường hợp phải lôi nhau ra tòa để yêu cầu người đi học trả lại tiền địa phương đã chu cấp cho họ với hàng loạt cam kết để ràng buộc nhau, nay họ vi phạm.

Thực tế cũng cho thấy, dù có "trải thảm đỏ" để mời các nhà khoa học trẻ về nước phục vụ, song vẫn có nhiều người rời bỏ ra đi bởi cơ chế, chính sách đãi ngộ vẫn còn khá nhiều bất cập, lại không bền lâu, dễ khiến họ nản lòng.

Nhân Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đang diễn ra, chúng ta hy vọng Đại hội của trí tuệ tập thể nói trên sẽ dành thời gian bàn thảo căn cơ và tới cùng để có những quyết sách sử dụng nhân lực thật khoa học, phù hợp với xu hướng chung của thế giới. Cần hết sức tránh để tụt hậu quá xa so với các nước trong khu vực, với châu lục và thế giới. Tránh mang tiếng cho một quốc gia với 92 triệu người mà hầu như chỉ biết làm thuê cho các nước. Hiện tượng Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel trong thời gian gần đây mở rộng đầu tư sang các nước có hiệu quả và đang ở trong một vị thế rất đáng tự hào, hoặc như Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đầu tư nông nghiệp sang nước bạn Lào có thuê cả các chuyên gia kỹ thuật nước ngoài sang cùng và đã đạt năng suất cao... Hãy nên xem đây như những cách làm rất cần mở rộng và học tập, cớ sao chỉ nghĩ đến chuyện đi làm thuê nơi xứ người trong khi chất xám của chúng ta, đôi bàn tay khéo léo của người Việt chúng ta đâu hề thiếu?

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

TAG:

Bình luận

Tin khác

Đọc nhiều
Tin mới
Phản hồi nhiều