Sớm hoàn thiện chính sách phát triển hoa, cây cảnh thành ngành kinh tế sinh thái

Theo thống kê, cả nước hiện có khoảng 35.000ha tập trung chuyên canh hoa, cây cảnh. Trong vòng 15 năm qua, diện tích hoa, cây cảnh đã tăng hơn 2,3 lần; giá trị sản lượng tăng trên 7,2 lần. Nhiều mô hình sản xuất hoa, cây cảnh tại các tỉnh, TP cho giá trị vượt trội từ 800 triệu đồng đến 2,5 tỷ đồng/ha/năm…

Riêng tại Hà Nội, hiện đã phát triển được trên 6.000ha chuyên canh hoa, cây cảnh và 11 làng nghề truyền thống trong lĩnh vực này. TP cũng đã xác định 4 sản phẩm hoa, cây cảnh là sản phẩm chủ lực để khuyến khích đầu tư gồm: Hoa lan, hoa hồng, hoa lily và hoa đào.

Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Văn Chí cho biết, với các tiến bộ mới về giống, quy trình chăm bón, hệ thống dinh dưỡng khoáng, tự động, ánh sáng và nhiệt độ được điều chỉnh, năng suất hoa, cây cảnh trên địa bàn TP liên tục được gia tăng. Giá trị sản xuất bình quân đạt 0,5 – 1,5 tỷ đồng/ha/năm; nhiều mô hình đạt đến 2,2 tỷ đồng/ha/năm.

Xác định hoa, cây cảnh là sản phẩm chủ lực, Hà Nội đã hỗ trợ chủ thể đẩy mạnh hoàn thiện chất lượng hoa, cây cảnh. Hiện, Hà Nội cũng là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong việc thẩm định và công nhận các sản phẩm hoa là sản phẩm OCOP. Qua đó, tạo tiền đề thuận lợi cho việc thúc đẩy kết nối, giao thương các sản phẩm hoa, cây cảnh nói chung.

Dù đã đạt được những kết quả bước đầu, tuy nhiên việc phát triển hoa, cây cảnh tại Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung vẫn còn những khó khăn, bất cập. Ngành hoa, cây cảnh được đánh giá là chưa phát huy hết tiềm năng, lợi thế của Thủ đô. 

Lý giải về điều này, GS.TS Nguyễn Quang Thạch – Viện Sinh học nông nghiệp (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) cho rằng, đó là bởi chúng ta chưa phát triển ổn định và bền vững ngành hàng hoa, cây cảnh theo chuỗi giá trị. Sản xuất chưa gắn với yêu cầu thị trường. Việc tiếp cận chính sách, nhất là vốn vay để đầu tư phát triển lĩnh vực này còn phức tạp.  

Nhiều ý kiến chuyên gia, nhà quản lý cũng cho rằng, các chính sách hỗ trợ phát triển cho lĩnh vực hoa, cây cảnh đều có, xong việc áp dụng vào thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn. Đơn cử như chính sách về ứng dụng công nghệ cao hiện vẫn đang được thực hiện theo nghị định cũ nên chưa tạo được đột phá nâng cao giá trị gia tăng. Công tác quy hoạch vùng chuyên canh hoa, cây cảnh để phát triển thành một ngành kinh tế sinh thái chưa được nhiều địa phương quan tâm, chú trọng…

Để thúc đẩy phát triển lĩnh vực hoa, cây cảnh, GS.TSKH Trần Duy Quý – Chủ tịch Hội Khoa học phát triển nông thôn Việt Nam cho rằng, Chính phủ, các bộ ngành cần sớm hoàn thiện chính sách hỗ trợ sản xuất. Trong đó, tập trung vào các khía cạnh tích tụ đất đai, đào tạo nghề, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và hỗ trợ vùng sản xuất chuyên canh… 

Trong khi đó, PGS.TS Đào Thế Anh – Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam nhấn mạnh việc cần thiết phải tăng cường đổi mới công nghệ chọn tạo giống hoa, cây cảnh và công nghệ sau thu hoạch nhằm nâng cao giá trị cho sản phẩm. Trong đó, tập trung vào một số loại hoa cao cấp phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu như: Lan, Lily, cẩm chướng…

Hiện thực hoá mục tiêu xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, Thành uỷ Hà Nội đã ban hành Chương trình số 04-CTr/TU về “Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021 – 2025”. Trong đó, phát triển hoa, cây cảnh được TP xác định là lĩnh vực trọng tâm trong phát triển ngành nghề nông thôn.

Để đạt được mục tiêu của Chương trình số 04/CTr-TU của Thành uỷ Hà Nội, việc phát triển hoa, cây cảnh trở thành ngành kinh tế sinh thái là nhiệm vụ đặt ra. Ở đó, rất cần có sự quan tâm, hỗ trợ của các bộ ngành, địa phương, hiệp hội, tổ chức, doanh nghiệp… Nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, theo đề xuất của Sở NN&PTNT Hà Nội là Bộ NN&PTNT cần sớm phối hợp với các tỉnh, TP tập trung rà soát, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển lĩnh vực hoa, cây cảnh.

Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Văn Chí cũng nhấn mạnh vai trò của các hội, hiệp hội ngành hàng hoa, cây cảnh. Theo đó, các tổ chức hội nghè nghiệp cần phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thẩm định giá sản phẩm, gắn mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, thiết lập bản đồ số về hoa, cây cảnh để minh bạch thông tin và phục vụ công tác quản lý, giám sát…

Hà Nội cũng đề nghị trong thời gian tới, các quận, huyện, thị xã làm tốt công tác quy hoạch để hoa, cây cảnh trở thành ngành hàng mũi nhọn trong phát triển kinh tế, cải thiện môi trường. Đồng thời, mong muốn các hội, chi hội và nghệ nhân tham vấn cho đơn vị quản lý Nhà nước của địa phương trong chiến lược phát triển ngành hàng hoa, cây cảnh…