| Bà Trịnh Thu Tuyết - giáo viên Ngữ văn, Hệ thống Giáo dục HOCMAI |
Lựa chọn kênh học ôn online phù hợp
Thưa bà, thời điểm này, đối với môn Ngữ văn, HS nên dành thời gian ôn luyện cho kỳ thi THPT Quốc gia 2020 như thế nào?
- Thời gian nghỉ phòng chống dịch Covid-19, HS chủ yếu chỉ có thể tự học hoặc được thầy cô hướng dẫn học những bộ môn chính. Đó cũng là cơ hội giúp các em có nhiều thời gian tập trung vào những môn học cơ bản phù hợp với chuyên ngành thi của mình.
Theo tôi, ngoài việc học và làm bài tập các thầy cô ở trường giao qua mạng trực tuyến, các em rất cần tận dụng thêm kênh học online phù hợp. Tuy nhiên, thế giới mạng trùng điệp các kênh dạy học trực tuyến, vì thế HS nên có lựa chọn tỉnh táo để tìm đúng thầy, đúng kênh uy tín, nghiêm túc, có chất lượng được kiểm chứng qua thời gian.
HS có nên ôn theo sách giáo khoa không, thưa bà?
- Tài liệu chính để ôn luyện thời gian này vẫn là sách giáo khoa. Ngoài ra, các em có thể luyện theo những đề của chính kênh dạy học trực tuyến đã lựa chọn. Các em lưu ý tránh ôn luyện tràn lan, bởi trên mạng trôi nổi rất nhiều tài liệu và đề không đáp ứng đúng các tiêu chí chuẩn mực của kỳ thi THPT Quốc gia.
Hơn nữa, việc dạy trực tuyến của mỗi trường, mỗi địa phương khác nhau, các em cần liên hệ chặt chẽ với thầy cô giáo bộ môn qua đội ngũ cán sự học tập của lớp để được định hướng học bài mới hay ôn luyện kiến thức đã học.
Việc thành lập các nhóm lớp ôn tập có giáo viên hướng dẫn đặc biệt quan trọng trong thời gian này. Vì cách học đó giúp các em tích cực, chủ động, được điều chỉnh và hướng dẫn bởi thầy cô, khích lệ bởi bạn bè, tránh sa đà hoặc trì trệ. Sau khi được trở lại trường, các em càng phải tích cực hơn trong học tập và ôn luyện theo những định hướng đã nêu về kiến thức và kỹ năng.
Rèn luyện các kỹ năng còn yếu
Để làm tốt 3 kiểu bài môn Ngữ văn, HS ôn theo chuỗi kiến thức hay chương, chủ đề?
- Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, nội dung kiến thức và kỹ năng trong đề thi THPT Quốc gia mấy năm nay tập trung chủ yếu ở lớp 12, do đó các em chủ động ôn tập theo hướng dẫn. Với môn Ngữ văn, trong phần kiến thức lớp 12, HS đã học xong toàn bộ chương trình học kỳ I, vì thế các em nên ôn tập theo những đơn vị kiến thức cơ bản trong mô hình đề thi mấy năm nay với 3 phần: Đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận xã hội, viết bài văn nghị luận văn học.
Để làm tốt kiểu bài đọc hiểu, các em cần ôn lại hệ thống kiến thức tiếng Việt đã được học từ bậc THCS tới THPT, luyện kỹ năng trả lời câu hỏi theo các mức độ: Nhận biết/thông hiểu/vận dụng và vận dụng cao. Muốn làm tốt kiểu viết đoạn văn nghị luận xã hội, HS cần nắm chắc kỹ năng viết đoạn, thu nạp thêm các kiến thức xã hội.
Bài nghị luận văn học chiếm quỹ điểm cao nhất trong bài thi THPT Quốc gia, cũng là bài các em cần huy động nhiều nhất thời gian, công sức cho ôn luyện. Do vậy, trước mắt, các em ôn lại toàn bộ phần văn học Việt Nam đã học ở học kì I, với các mảng chính: Các bài tác giả (Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh, Tố Hữu, Nguyễn Tuân); tác phẩm chính luận Tuyên ngôn độc lập; bốn bài thơ: Tây Tiến, Việt Bắc, Đất nước, Sóng; hai tác phẩm văn xuôi trữ tình: Người lái đò sông Đà, Ai đã đặt tên cho dòng sông…
Bà có lưu ý gì đối với HS khi làm ôn tập môn Ngữ văn?
- Những sai sót HS hay mắc phải khi làm bài thi THPT Quốc gia tập trung nhiều vào phần kỹ năng: Thứ nhất là kỹ năng trả lời câu hỏi đọc hiểu, các em thường lúng túng khi xác định phương thức biểu đạt hoặc phong cách ngôn ngữ của văn bản, sa đà phân tích ở câu nhận biết nhưng lại sơ sài trong câu thông hiểu hoặc chưa tự tin thể hiện suy nghĩ, cách kiến giải độc lập của mình trong câu hỏi vận dụng…
Sai sót thứ hai là kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội, các em hay nhầm lẫn và viết thành dạng bài văn thu nhỏ, nhiều khi viết khuôn sáo, chung chung, hời hợt, chưa thể hiện cái tôi độc lập trong tư duy...
Một sai sót nữa là kiến thức và kỹ năng viết bài nghị luận văn học, HS nhiều khi không nắm vững kiến thức tác phẩm, không nhớ chính xác các chi tiết văn xuôi hoặc các câu thơ quan trọng. Điều này dẫn đến phần nghị luận nhiều khi hời hợt, thậm chí viết theo văn mẫu, sai lạc với yêu cầu của đề bài.
Những sai sót đó cũng là kiến thức, kỹ năng các em cần học hỏi theo định hướng, điều chỉnh của thầy cô, ôn luyện cho thành thục. Quan trọng nhất trong tất cả các kiểu dạng bài là rèn kỹ năng xác định đúng yêu cầu của đề, kỹ năng diễn đạt chuẩn xác, sáng tạo và độc lập.
Xin cảm ơn bà!
