Theo Thủ tướng, trong 20 năm trở lại đây, thực tế đã chứng minh đổi mới sáng tạo có vai trò động lực quan trọng đối với tăng năng suất, hiệu quả, tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia trong dài hạn. "Đổi mới sáng tạo đã trở thành "chìa khóa thành công" và một trong những "lợi khí" quan trọng nhất trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ"- Thủ tướng khẳng định.
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đại biểu nhấn nút khai mạc triển lãm và khởi công xây dựng NIC |
Nhắc đến thành tựu lớn của đất nước năm 2020, Thủ tướng cho biết, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là một nền kinh tế năng động, tăng trưởng nhanh tại châu Á với GDP tăng trung bình 6,3% trong 10 năm qua. Năm 2020, Việt Nam là một trong 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất, đã thực hiện thắng lợi mục tiêu kép, đẩy lùi dịch bệnh và duy trì được mức tăng trưởng dương (+2,91%), nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới.
Quan trọng nhất là uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam ngày một gia tăng trên trường quốc tế, đời sống vật chất và tinh thần của người dân phong phú, khá giả hơn kể cả vùng nông thôn, miền núi và hải đảo... Những kết quả trên cho thấy một triển vọng kinh tế rất tươi sáng phía trước; niềm tin xã hội, niềm tin thị trường, đặc biệt là niềm tin của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế về sự phục hồi kinh tế của Việt Nam đang gia tăng mạnh mẽ.
Tuy vậy, người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ ra, tỉ lệ chi cho khoa học công nghệ của Việt Nam, cả khu vực Nhà nước và tư nhân chỉ khoảng 0,44% GDP, mức rất thấp nhiều so với mức bình quân của thế giới là 2,23% GDP. Việt Nam đang tụt hậu về mức độ sẵn sàng công nghệ, về đổi mới sáng tạo và về năng suất lao động so với một số nước ở châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Bên cạnh đó, đang còn các bất cập trong chính sách, hành lang pháp lý.
Thủ tướng Chính phủ cho rằng, nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong chính cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp, và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta.
Thủ tướng nêu rõ, dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đặt ra mục tiêu phát triển đất nước: “Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng: Là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập Nước: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao”. Đây là khát vọng, là điểm tầm nhìn chung cho cả dân tộc vươn lên. Và trên con đường tới đích, vẫn còn rất nhiều chông gai, thách thức, tiềm ẩn những nguy cơ của “bẫy thu nhập trung bình’’và tụt hậu; “phải đổi mới sáng tạo, phải có khát vọng về một Việt Nam hùng cường thành hiện thực mạnh mẽ hơn”, Thủ tướng nói.
Thực tiễn đã cho thấy nhiều nước giàu tài nguyên, nhưng không thể tăng trưởng nhanh và bền vững, ngược lại có nước rất ít tài nguyên nhưng vẫn đạt được tăng trưởng kinh tế cao. Yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt đó chính là con người và công nghệ. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam những năm gần đây được cải thiện liên tục, tăng 10 bậc từ năm 2015, đứng thứ 42/131 quốc gia, vùng lãnh thổ; đứng đầu nhóm 29 quốc gia, nền kinh tế cùng mức thu nhập. Đây là nền tảng quan trong, là bệ phóng cho sắp tới.
Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia sẽ là nơi quy tụ các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, nơi cung cấp các cơ sở nghiên cứu, không gian làm việc, thử nghiệm sản phẩm, và điều kiện hạ tầng tốt nhất phục vụ cho nghiên cứu phát triển các ý tưởng công nghệ theo chuẩn mực quốc tế, đưa các ý tưởng đổi mới, sáng tạo vào một hệ sinh thái đầy đủ và hỗ trợ thông qua các cơ chế thuận lợi, đặc thù.
Với việc khởi công dự án cơ sở Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Thủ tướng cho rằng thiết kế dự án với biểu tượng đại bàng cất cánh bay lên, nơi đây sẽ tạo ra những điều kiện lý tưởng về môi trường thể chế pháp luật, thử nghiệm chính sách mới, điều kiện hạ tầng, môi trường làm việc đặc biệt thuận lợi để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam phát triển và vươn mình ra thế giới.
Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, các cơ quan hoạch định chính sách và Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia một số công việc. Đó là nghiên cứu đề xuất chính sách, thể chế, khuyến khích và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp, nhất là lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo.
Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) được khởi công xây dựng tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Trung tâm dự kiến xây dựng cơ sở với tổng diện tích sử dụng 35.000m2. Trước đó, Bộ KH-ĐT cho biết, tổng mức đầu tư của trụ sở Trung tâm đổi mới sáng tạo là 750 tỷ đồng, huy động vốn ngoài ngân sách.
Một số ưu đãi dành cho Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia:
-Được hưởng ưu đãi trong tín dụng đầu tư của Nhà nước.
-Được ưu tiên thuê đất trong thời hạn 50 năm trong các Khu công nghệ cao và được miễn toàn bộ tiền thuê đất cho cả thời hạn thuê
- Được miễn thuế hàng hóa nhập khẩu sử dụng cho nghiên cứu khoa học
- Được hưởng các thuế suất ưu đãi tốt nhất hiện nay.
Ưu đãi dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hoạt động tại Trung tâm:
- Được hỗ trợ các thủ tục hành chính về đăng ký kinh doanh, giấy phép lao động, xác lập quyền sở hữu công nghiệp;
- Được hỗ trợ văn phòng làm việc và các điều kiện cần thiết
- Được tạo thuận lợi trong các thủ tục đấu thầu theo quy định hiện hành
- Được huy động và nhận tài trợ từ các chương trình tài trợ nghiên cứu của Chính phủ, cá nhân, tổ chức.
- Được hưởng các ưu đãi về thuế theo quy định hiện hành.
