Trình bày Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc nêu rõ, mục tiêu cơ bản và lớn nhất của việc xây dựng Luật là bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông; tạo ra bước chuyển biến cơ bản, bền vững trong việc bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Tạo môi trường thông thoáng thu hút đầu tư phát triển kinh tế và nâng cao hơn nữa hình ảnh của Việt Nam với bạn bè quốc tế.
Lý giải về sự cần thiết ban hành luật riêng, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh, Luật giao thông đường bộ năm 2008 có phạm vi điều chỉnh gồm cả hai lĩnh vực là: Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ và Xây dựng, phát triển, quản lý kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, quản lý vận tải đường bộ. Trong đó, hầu hết các hoạt động bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ tác động đến quyền con người, quyền công dân mà theo tinh thần của Hiếp pháp thì phải được quy định trong văn bản luật. Bên cạnh đó, nhiều nội dung về vấn đề này nêu trong Công ước viên 1968 về giao thông đường bộ chưa được nội luật hóa. Do đó, việc tách bạch rõ ràng hai lĩnh vực này để đưa vào xây dựng hai đạo luật điều chỉnh cụ thể đối với mỗi lĩnh vực là rất cần thiết, sẽ quy định đầy đủ hơn, cụ thể hơn.
Đây là một dự án Luật được tách ra từ Luật Giao thông đường bộ năm 2008, song song với dự án Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) nên quá trình xây dựng, Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan để thống nhất phạm vi điều chỉnh và rà soát các nội dung cụ thể của 2 Dự án Luật, bảo đảm không chồng chéo, trùng lắp.
Dự thảo Luật gồm 8 Chương, 72 Điều, trong đó về trách nhiệm quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ (Chương VII), Dự thảo Luật quy định nội dung quản lý nhà nước về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ; phân công trách nhiệm quản lý nhà nước của các bộ, ngành, địa phương một cách rõ ràng, rành mạch, đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về tổ chức bộ máy. Theo đó, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Bộ Giao thông vận tải và các bộ, ngành có liên quan, UBND các cấp thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Trong đó, đã đẩy mạnh việc phân công, phân cấp nhiệm vụ quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông cho UBND các cấp.
| Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn |
Trong Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt cho biết, nội dung Dự Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng có liên quan đến trật tự an toàn giao thông đường bộ; bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất với hệ thống pháp luật và bảo đảm tính khả thi; đã nội luật hóa đa số các quy định trong Công ước Vienna 1968 về giao thông đường bộ và bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, một số ý kiến nhất trí quy định trách nhiệm của Bộ Công an và đề nghị bổ sung các trách nhiệm cụ thể của Bộ Giao thông vận tải, vì cho rằng đây là một trong những bộ liên quan trực tiếp đến hoạt động bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ.
Thảo luận về Dự Luật này, nhấn mạnh đến việc phải nâng cao ý thức và tiến tới văn minh về giao thông, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, kỷ cương pháp luật phải xử phạt nghiêm minh nên cần đưa trách nhiệm quản lý nhà nước về trật tự an toàn giao thông đường bộ sang ngành Công an để tăng cường ý thức và trách nhiệm. Bước đầu phải siết lại kỷ luật, kỷ cương thì mới giảm được vi phạm và ý thức mỗi người khi tham gia giao thông sẽ tạo văn hóa, văn minh giao thông.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, việc cấp phép lái xe, sát hạch lái xe, hiện nhiều nước giao cho cơ quan Công an quản lý, nhưng Trung Quốc lại giao cho Cục Đường bộ, Singapore giao cho cơ quan dân sự, một số nước giao cho hiệp hội, còn Hoa Kỳ giao cho chính quyền bang chứ không phải giao cho lực lượng vũ trang Bộ Công an. Vì vậy, cần rà soát thật kỹ vấn đề này. Luật hiện hành đang giao cho Bộ Giao thông vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trong phạm vi chức năng. Những gì liên quan đến quản lý nhà nước về giao thông thì trách nhiệm chính phải thuộc về Bộ Giao thông vận tải.
Kết luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành sự cần thiết có quy định mang tính tổng thể, đầy đủ, chặt chẽ liên quan trật tự an toàn giao thông, đảm bảo an toàn tính mạng của người tham gia giao thông.
Về đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe, do còn ý kiến khác nhau, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nêu rõ, việc phân công Bộ nào quản lý phải xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, phải đánh giá một cách khách quan, trên cơ sở thông tin, số liệu cụ thể. Việc giao cơ quan quản lý cần tổng kết, đánh giá kỹ nhất là những vấn đề liên quan đến tổ chức, bộ máy, chi phí, nghiên cứu thêm kinh nghiệm nước ngoài; xu hướng xã hội hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục làm rõ thêm và Quốc hội sẽ xem xét, quyết định.
