Tổng Bí thư Tô Lâm: Chuyển đổi số là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc và những ý kiến tâm huyết tại hội nghị của các đại biểu tham dự từ các điểm cầu trong cả nước, đã nêu rõ những khó khăn đồng thời đề xuất nhiều giải pháp thiết thực. Đồng thời, biểu dương những kết quả đạt được trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số 6 tháng đầu năm 2025 của Chính phủ, Quốc hội và các bộ, ngành, địa phương.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, đây chính là kết tinh, là khát vọng cống hiến của cả hệ thống chính trị, của đông đảo người dân, cộng đồng doanh nghiệp đối với sự phát triển của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh nhiệm vụ phía trước còn nhiều khó khăn, điểm nghẽn chỉ ra không chỉ là những con số, những nhiệm vụ chậm tiến độ, mà sâu xa hơn là những thách thức về tư duy chỉ đạo, cơ chế phối hợp, phân bổ nguồn lực và cam kết chính trị ở tất cả các cấp.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 8 nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, có quyết tâm chính trị cao, kiên quyết, kiên trì, kiên định làm bằng được để củng cố niềm tin của toàn xã hội.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đến yêu cầu về chuyển đổi số trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động, khi không có cấp huyện, lãnh đạo cấp tỉnh phải quản lý hàng trăm đầu mối cấp xã, nếu không có công nghệ, không quản trị dựa trên dữ liệu thì không thể truyền đạt chỉ đạo, nắm bắt công việc kịp thời, dẫn đến nguy cơ ách tắc, không phục vụ kịp thời người dân, doanh nghiệp. Vì vậy, chuyển đổi số là hệ thần kinh trung ương, là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã trong mô hình mới, trở thành bộ não dữ liệu để phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vũng trũng thông tin. Không có chuyển đổi số thì mô hình chính quyền hai cấp sẽ không thể vận hành một cách có hiệu quả.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng yêu cầu Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng các chương trình truyền thông sâu rộng về các nội dung đột phá của Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là cơ chế chấp thuận rủi ro nhằm củng cố niềm tin trong giới khoa học, doanh nghiệp và người dân.

Thứ hai, về nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương xây dựng các văn bản dưới luật để hướng dẫn thi hành các luật đã ban hành, bảo đảm hoàn thành khi luật có hiệu lực thi hành. Đồng thời, ban hành các cơ chế, chính sách cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiếp tục rà soát các văn bản luật có liên quan, bảo đảm mục tiêu trong năm nay tháo gỡ hết các điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc về pháp luật theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Thứ ba về phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung quán triệt, triển khai có hiệu quả Kế hoạch hành động chiến lược thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Các nhiệm vụ trọng tâm là giao cho cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo ban hành hướng dẫn chi tiết và đề xuất phương án tổ chức thực hiện kế hoạch, báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét trước ngày 15/7/2025.

Các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao hoàn thành các phần việc. Trong đó, Bộ Nội vụ chủ trì xây dựng tiêu chí, quy chế quản lý đãi ngộ và quy trình tuyển dụng tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng để triển khai các hệ thống chiến lược, đột phá. Các bộ có liên quan chủ động đề xuất các ứng viên tiềm năng cho vị trí chiến lược này, để tìm được cá nhân thực sự xuất sắc, đủ sức, đủ tài, đủ uy tín để trao cho họ thẩm quyền quy tụ lực lượng dẫn dắt thực hiện các công nghệ chiến lược quốc gia.

Tổng Bí thư yêu cầu, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu, đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp, triển khai sản phẩm nghiên cứu trong các trường đại học, thiết kế các chương trình kết nối thực chất giữa nhà khoa học và doanh nghiệp, giúp thương mại hóa các sản phẩm khoa học và công nghệ; nghiên cứu, đề xuất xây dựng mô hình đại học công nghệ thế hệ mới; xây dựng phương án tổ chức sắp xếp lại các tổ chức khoa học công nghệ, đầu tư phát triển và tổ chức nghiên cứu mạnh, hoàn thành trong tháng 8/2025.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng được giao chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đánh giá toàn diện toàn bộ các phòng thí nghiệm trong cả nước; rà soát công tác hoạch định chính sách, đầu tư chia sẻ và khai thác các phòng thí nghiệm, bảo đảm tránh trùng lắp, lãng phí nguồn lực. Cùng với đó, thành lập các tổ liên ngành hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm, đàm phán và mua lại công ty công nghệ nước ngoài sở hữu trí tuệ, bí quyết công nghệ quan trọng để thúc đẩy sở hữu công nghệ lõi, tháng 8/2025 hoàn thành.

Các bộ, ngành nghiên cứu, thúc đẩy ứng dụng công nghệ chiến lược trong danh mục công nghệ chiến lược đã ban hành, như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, dữ liệu lớn, rô bốt, công nghệ y sinh học, an ninh mạng... Hằng tháng, các bộ, ngành báo cáo Ban Chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ này.

Tổng Bí thư đề nghị, các thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương nâng cao trách nhiệm, tăng cường trực tiếp chỉ đạo đôn đốc, kiểm tra việc triển khai Kế hoạch hành động chiến lược tại các bộ, ngành địa phương, lĩnh vực phụ trách, bảo đảm các nhiệm vụ triển khai đúng tiến độ, hiệu quả cao.

Thứ tư, về chuyển đổi số quốc gia, Tổng Bí thư chỉ đạo các bộ ngành, địa phương quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, đúng tiến độ. Để tạo đột phá trong triển khai nhiệm vụ về dữ liệu, cần chuyển đổi sang phương thức quản trị mới, lấy hiệu quả làm trung tâm.

Tổng Bí thư giao Bộ Công an chủ trì phối hợp các bộ, ngành xây dựng và trình Ban Chỉ đạo cơ chế vượt trội, đột phá về quản trị dữ liệu quốc gia, theo nguyên tắc dữ liệu phải “đúng, đủ, sạch, sống”, kết nối thông suốt nhằm kết nối hiệu quả, tạo ra giá trị cụ thể, có thể đo lường được. Bộ Công an và các bộ, ngành khẩn trương hoàn thành và đưa vào khai thác trung tâm dữ liệu quốc gia, các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành theo lộ trình đã được Chính phủ đề ra.

Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin, tái cấu trúc quy trình thủ tục hành chính, tái sử dụng thông tin, dữ liệu để cung cấp dịch vụ công trực tuyến thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; báo cáo kết quả thực hiện đến Thường trực Ban Chỉ đạo hằng tháng, thường xuyên.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục chủ trì phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc tiếp tục triển khai Internet, khẩn trương khắc phục tình trạng thôn bản lõm sóng, thiếu điện, khẩn trương báo cáo Ban Thường trực Ban Chỉ đạo kết quả thực hiện; phấn đấu vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo đều phải có sóng, vùng đô thị sóng phải mạnh.

Thứ năm, về bảo đảm nguồn nhân lực, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách nguồn nhân lực, nhân tài ngành khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo chuyển đổi số trong và ngoài nước, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành công nghiệp mũi nhọn, chiến lược quốc gia; hoàn thành trong tháng 8/2025.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là chuyên gia đầu ngành để phục vụ và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia...

Thứ sáu, về bảo đảm kinh phí cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính tham mưu cấp có thẩm quyền bố trí đủ ngân sách để đạt được mục tiêu Nghị quyết số 57-NQ/TW đã đề ra. Cùng với đó, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương đăng ký vốn, ưu tiên các dự án trọng điểm, có tính đột phá, lan tỏa; kiên quyết cắt giảm các dự án dàn trải, hình thức, tập trung cho dự án đầu tư, phòng thí nghiệm, công nghệ chiến lược... Các địa phương cũng cần ưu tiên các dự án về chuyển đổi số phục vụ vận hành chính quyền địa phương hai cấp.

Thứ bảy, Tổng Bí thư đề nghị, quan tâm đến công tác bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật, bảo vệ dữ liệu quốc gia, dữ liệu cá nhân, bảo đảm bản quyền và sở hữu trí tuệ. Mọi người dân, doanh nghiệp đều phải có trách nhiệm và nắm được nguyên tắc để chấp hành pháp luật và tự bảo vệ mình. Các cơ quan chuyên môn cũng tập trung hỗ trợ vào việc này để bảo đảm đồng bộ, hiệu quả.

Thứ tám, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan, theo chức năng, nhiệm vụ được giao cần vận hành hiệu quả 3 hệ thống nền tảng ứng dụng phục vụ triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, gồm Cổng thông tin điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; Hệ thống giám sát, đánh giá Nghị quyết số 57-NQ/TW; Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị, giải pháp sáng kiến phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: "các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, thủ trưởng các bộ, ngành và bí thư các thành ủy, tỉnh ủy cần nêu cao trách nhiệm, đôn đốc kiểm tra, bảo đảm các nhiệm vụ được thực hiện đúng tiến độ, đạt kết quả thực chất; biến thách thức thành cơ hội, biến quyết tâm thành hành động cụ thể, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số".