Tổng điều tra năm 2019, toàn TP Hà Nội có 8.053.663 người

Việc triển khai Tổng điều tra của TP Hà Nội, được diễn ra đồng bộ tại 30 quận, huyện, thị xã với 584 xã/phường/thị trấn, với 2,2 triệu hộ và khoảng 8 triệu người. Thực hiện Quyết định số 772/QĐ-TTg ngày 26/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ và Phương án Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, UBND TP Hà Nội đã triển khai các công việc theo hướng dẫn, đã huy động 230 giám sát viên các cấp, 731 tổ trưởng, 12.465 điều tra viên (bao gồm cả điều tra viên chính thức và điều tra viên dự phòng). Để hướng dẫn đầy đủ về nghiệp vụ và ứng dụng công nghệ thông tin trong Tổng điều tra, Ban Chỉ đạo các cấp đã tổ chức 171 lớp tập huấn cho điều tra viên, tổ trưởng và giám sát viên các cấp.

Tổng điều tra năm 2019, TP Hà Nội áp dụng đồng thời hai phương pháp thu thập thông tin là điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (CAPI) và điều tra bằng phiếu trực tuyến sử dụng internet (webform). Không sử dụng phiếu giấy để thu thập thông tin.

Trong số hai hình thức thu thập thông tin kể trên, hình thức bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (CAPI) là chủ yếu, lên tới 99,91%.

Tiến độ Tổng điều tra được thực hiện trên Trang thông tin hệ điều hành tác nghiệp của Tổng điều tra (Web) đã thuận tiện cho Ban Chỉ đạo các cấp theo dõi, cập nhật thường xuyên liên tục. Các lỗi logic, cảnh báo được giám sát viên các cấp kiểm tra và điều chỉnh kịp thời.

So với mức 6,35 triệu người tại cuộc tổng điều tra dân số năm 2009, dân số Hà Nội đã tăng lên khá nhanh (trên 33%, tương đương 3,3%/năm). Cùng với TP Hồ Chí Minh, Hà Nội đang là địa phương có dân số đông nhất cả nước cũng tạo ra những áp lực nhất định cho Thủ đô. Mật độ dân cư đông, quá tải đã tác động mạnh đến công tác quản lý dân cư, bảo đảm an ninh trật tự, giao thông đô thị và bảo vệ môi trường trên địa bàn Thủ đô.

Tuy có mật độ dân số của Hà Nội 2.398 người/km2, thấp hơn so với TP Hồ Chí Minh (4.363 người/km2), nhưng phân bố dân số ở Hà Nội không đều và có sự khác biệt lớn giữa các quận nội thành và các huyện ngoại thành.

Nhận định của Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội tại báo cáo kết quả giám sát thực hiện một số quy định của Luật Thủ đô. Kết quả giám sát cho thấy quy mô dân số tăng quá nhanh, vượt xa dự kiến trong Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô.

Dân số Hà Nội tăng nhanh ở cả nội thành và ngoại thành, nhưng tăng mạnh nhất là ở những quận có các khu đô thị mới. Thống kê cho thấy, số lượng người nhập cư vào các quận Hoàng Mai, Long Biên, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Thanh Xuân là khá cao, năm 2013 là 33.869 người, đến năm 2017 là 78.097 người, theo kết qủa giám sát.

Đáng chú ý, mật độ dân cư phân bố không đều, có sự chênh lệch lớn giữa các huyện ngoại thành và các quận nội thành, dân số chủ yếu tập trung ở các quận nội thành. 6 quận nội thành có tốc độ đô thị hóa cao gồm Đống Đa, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân và Cầu Giấy có mật độ dân số cao nhất, trung bình đều trên 30.500 người/km2, vượt xa so với Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô (đến năm 2030).

Báo cáo Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội nêu rõ, mặc dù Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đặt mục tiêu đến năm 2020 dân số tăng khoảng từ 7,3 - 7,9 triệu người nhưng với tốc độ tăng trung bình 3%/năm thì đến năm 2020 dân số ước tính sẽ là: 10.489.772 người (gần bằng dân số dự báo đến năm 2050), vượt quá xa so với dự kiến.

Xu hướng dịch cư từ các tỉnh quanh Hà Nội lượng dịch cư đa số chọn các vùng ven đô để sinh sống và đi làm tại vùng nội đô. Nhiều ý kiến cho rằng, sự biến động cơ học của dân số đô thị Hà Nội là phổ biến vì đô thị là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi cho cuộc sống sinh hoạt. Dòng chảy này đã gây ra những quá tải dân số ở đô thị, gây áp lực đáp ứng cơ sở hạ tầng và các dịch vụ thiếu yếu, việc làm trước sự gia tăng dân số đô thị.