Ứng dụng CNTT trong giải quyết công việc, cải cách thủ tục hành chính: Tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp

An Nguyên
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Trong những năm vừa qua, ứng dụng CNTT trong hoạt động hải quan (HQ) đã có những chuyển đổi mạnh mẽ. Kết quả là đến nay, tất cả các khâu quản lý Nhà nước về HQ, các nghiệp vụ cốt lõi của ngành HQ đều đã được tin học hóa và thực hiện bằng phương pháp điện tử. Trong đó, nổi bật là thực hiện thủ tục HQ bằng phương pháp điện tử thông qua Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS; thực hiện thanh toán bằng phương thức điện tử với phương châm mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện; thực hiện giám sát quản lý HQ tự động tại các cảng biển và cảng hàng không; đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến; triển khai cơ chế một cửa quốc gia và ASEAN…

Cán bộ, công chức Chi Cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị - Cục Hải quan Lạng Sơn làm thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu.
Tăng cường dịch vụ công trực tuyến 
Cung cấp Dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) được ngành HQ bắt đầu triển khai thực hiện từ năm 2005 và liên tục được mở rộng trong những năm vừa qua. Thông qua các hệ thống DVCTT gồm: Hệ thống Thông quan tự động VNACCS/VCIS; Cổng thông tin một cửa QG; Cổng thanh toán điện tử, Hệ thống HQ36a, đến nay gần 90% thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực HQ đã được cung cấp DVCTT mức độ 3,4.
Trong 4 tháng/2020, Hệ thống HQ 36a đã tiếp nhận và xử lý gần 49.000 hồ sơ TTHC, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2019; Hệ thống thông quan tự động cũng đã tiếp nhận 4,12 triệu tờ khai hàng hóa XNK, tăng hơn 3% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó số tờ khai xuất khẩu (XK) là 2,11 triệu tờ và số tờ khai nhập khẩu (NK) là 2,01 triệu tờ.
Thực hiện chỉ đạo của Văn phòng Chỉnh phủ và Bộ Tài chính, trong năm 2019, TCHQ đã tích hợp 2 dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 lên Cổng dịch vụ công quốc gia gồm Hủy tờ khai HQ và Khai bổ sung tờ khai HQ. Đồng thời, TCHQ cũng sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật DVCTT đối với các TTHC được sửa đổi, bổ sung và ban hành mới; triển khai tích hợp 60 TTHC lên Cổng Dịch vụ công QG theo yêu cầu tại Nghị Quyết 17/2019/NQ-CP ngày 07/3/2019 về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển chính phủ điện tử giai đoạn 2019 - 2020 định hướng đến 2025. 
Triển khai cơ chế một cửa ASEAN 
Với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại, trong thời gian qua TCHQ đã phối hợp với các bộ ngành đẩy mạnh triển khai cơ chế một cửa QG. Đến nay, đã có 13 bộ, ngành với 198 TTHC được đưa lên Cơ chế một cửa QG, xử lý trên 3 triệu bộ hồ sơ của trên 37.000 DN tham gia.
Về triển khai Cơ chế một cửa ASEAN và kết nối ngoài ASEAN, Việt Nam đã kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN để trao đổi thông tin C/O mẫu D điện tử với 9 nước gồm: Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Brunei, Campuchia, Myanmar, Lào và Philippines. Đến ngày 20/04/2020, tổng số C/O Việt Nam nhận từ các nước ASEAN là gần 200.000 C/O, tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là gần 227.000 C/O.
Liên quan đến triển khai kết nối với đối tác ngoài ASEAN, TCHQ, Bộ Tài chính đã hoàn thành việc kiểm thử kỹ thuật kết nối và trao đổi thông điệp thử nghiệm tờ khai HQ XK với Liên minh kinh tế Á – Âu; hiện đang tiến hành đàm phán để trao đổi chứng nhận xuất xứ với Liên minh kinh tế Á - Âu; chứng nhận xuất xứ điện tử với Hàn Quốc; chứng nhận kiểm dịch điện tử với Newzeland.
Ứng dụng CNTT trong tất cả các khâu quản lý
Công tác ứng dụng CNTT luôn được TCHQ chú trọng ứng dụng trong tất cả các khâu quản lý nghiệp vụ. Trong đó, tập trung đẩy mạnh triển khai thanh toán điện tử, thực hiện quản lý HQ tự động, quản lý thuế CNK, quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan
Về thực hiện thủ tục HQ điện tử: Tính đến nay, 100% các cục và chi cục HQ đã thực hiện thủ tục HQ điện tử, trên 99% DN XNK đã tham gia thực hiện thủ tục HQ điện tử. Về thanh toán điện tử, ngành HQ đã ký thỏa thuận phối hợp thu với 43 ngân hàng thương mại, trong đó có 31 ngân hàng tham gia thực hiện thanh toán điện tử 24/7.
Đến nay số thu ngân sách bằng phương thức điện tử của cơ quan HQ đã đạt 97,1% tổng số thu ngân sách của toàn ngành. Để tiếp tục tạo thuận lợi cho DN, cơ quan HQ đã nâng cấp chương trình thanh toán nộp thuế điện tử 24/7 để triển khai Chương trình DN nhờ thu. Trong năm 2020, chương trình DN nhờ thu sẽ được cơ quan HQ tiếp tục triển khai mở rộng tạo điều kiện cho các DN tiếp cận dễ dàng hơn.
Hệ thống quản lý HQ tự động cũng đã được TCHQ bắt đầu triển khai từ năm 2017. Thông qua kết nối, trao đổi thông tin với DN kinh doanh cảng, sân bay, kho bãi, địa điểm chịu sự giám sát HQ, Hệ thống VASSCM không chỉ giúp cơ quan HQ có thể theo dõi chặt chẽ, kịp thời quá trình di chuyển, biến động và tình trạng của hàng hóa đang chịu sự giám sát HQ mà còn mang lại những lợi ích thiết thực cho cộng đồng DN và các cơ quan có liên quan.
Hệ thống VASSCM góp phần làm cho hồ sơ, thủ tục để đưa hàng ra khỏi kho bãi cảng đơn giản; giảm tiếp xúc giữa HQ và DN; giảm thời gian đi lại làm thủ tục của DN XNK khắc phục được tình trạng ùn tắc tại cổng cảng/kho bãi; tạo ra sự thuận lợi, minh bạch trong quản lý điều hành công việc của DN.
Triển khai Cung cấp thông tin tờ khai HQ: Nhằm tạo thuận lợi cho người dân, DN trong quá trình làm thủ tục HQ cũng như nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về HQ, thực hiện Quyết định số 33/2016/QĐ-TTg ngày 19/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế cung cấp, sử dụng thông tin tờ khai HQ điện tử, từ ngày 15/3/2017, Cổng thông tin tờ khai hải quan chính thức được vận hành, cung cấp thông tin tờ khai HQ điện tử cho các Bộ, ngành có liên quan để thực hiện các thủ tục về thuế, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, thủ tục thanh toán qua ngân hàng và các TTHC khác; chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa lưu thông trên thị trường. 
Hiệu quả từ những nỗ lực 
Việc ứng dụng CNTT, cung cấp DVCTT của TCHQ trong thời gian vừa qua không chỉ mang lại lợi ích về mặt kinh tế (tiết kiệm thời gian, chi phí sử dụng nguồn lực hiệu quả nhờ việc nộp hồ sơ và nhận kết quả thực hiện TTHC hoàn toàn thông qua mạng internet)… mà còn có ý nghĩa đặc biệt trong công tác phòng chống dịch, đặc biệt là trong những thời điểm dịch bệnh bùng phát, cả nước thực hiện cách ly xã hội và trong thời gian tới đây khi Hệ thống DVCTT là kênh tiếp nhận, xử lý các TTHC giúp cho người dân và DN không cần phải trực tiếp đến trụ sở cơ quan HQ.
Người dân và DN có thể nộp hồ sơ qua hệ thống từ thiết bị có kết nối mạng internet. Việc tiếp nhận, xử lý, trả kết quả đều được thực hiện thông qua hệ thống, nhờ đó có thể giảm được sự tiếp xúc trực tiếp của người làm thủ tục và công chức giúp cho quá trình thực hiện được công khai, minh bạch, không có sự phiền hà, sách nhiễu, can thiệp từ công chức HQ. Đặc biệt là, việc giảm sự tiếp xúc là yếu tố quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.
Việc giải quyết TTHC theo cách thông thường đòi hỏi cơ quan Nhà nước phải sắp xếp nhiều nhân lực hơn để tiếp nhận, rà soát hồ sơ cũng như giải đáp hỗ trợ người dân thực hiện TTHC trực tiếp tại trụ sở.
Tuy nhiên với việc ứng dụng CNTT, hệ thống thông tin có thể giúp người dân dễ dàng tiếp nhận thông tin, hướng dẫn thực hiện đồng thời hỗ trợ các cơ quan trong việc rà soát xử lý hồ sơ TTHC. Điều này giúp cho các cơ quan Nhà nước có thể nâng cao hiệu quả giải quyết công việc, sử dụng nguồn lực hiệu quả.
Đồng thời, với việc tiếp nhận hồ sơ TTHC thông qua hệ thống DVCTT, ngành HQ cũng có thể thuận lợi triển khai việc làm việc từ xa nhờ dễ dàng phân luồng hồ sơ cho công chức trên hệ thống đáp ứng các yêu cầu về cách ly xã hội trong thời điểm bùng phát dịch bệnh.
Thông qua đầu số điện thoại 19009299, Tổng đài hỗ trợ của TCHQ có thể cùng một lúc tiếp nhận 60 giao dịch đồng thời, bao gồm cuộc gọi đến/ đi và các cuộc gọi trong hàng đợi. Các cuộc gọi đến được tự động phân chia vào các line; đều được ghi nhật ký và tổng hợp tự động thông qua hệ thống để phục vụ công tác thống kê, báo cáo, phân tích, cũng như giúp nâng cao chất lượng hỗ trợ.
Ngoài ra, bộ phận hỗ trợ còn tiếp nhận các vướng mắc của người sử dụng qua địa chỉ email:bophanhotrotchq@customs.gov.vn. Khi email vướng mắc DN gửi đến sẽ được tích hợp vào phân hệ xử lý riêng trên hệ thống, được tự động tiếp nhận và phân bổ đều cho các cán bộ hỗ trợ trong ca trực, đồng thời nội dung xử lý của email sẽ được ghi nhận trên hệ thống.