Không thể phủ nhận, hệ thống phòng khám tư nhân ngày càng góp phần tích cực chia sẻ gánh nặng với y tế công lập trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân.
Tuy nhiên, hiện có không ít cơ sở y, dược tư nhân, thẩm mỹ viện hoạt động quá phạm vi cho phép, hành nghề “chui”; cộng với những khoảng trống trong công tác quản lý… gây ra những hậu quả đáng tiếc cho người bệnh.
Buông lỏng quản lý
Sự việc người đàn ông 43 tuổi tử vong do nghi hút mỡ bụng tại Thẩm mỹ viện Việt Hàn (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) là một minh chứng điển hình trong việc buông lỏng quản lý hành nghề tư nhân, các hệ thống phòng khám tư, trong đó, phải kể đến vai trò, sự giám sát chặt chẽ của chính quyền địa phương.
Trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị, Trưởng phòng Hành nghề y dược tư nhân, Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Quang Trung cho biết, hiện nay, Hà Nội có 83 phòng khám chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ đã được cấp giấy phép hoạt động.
Thẩm mỹ viện Việt Hàn là cơ sở dịch vụ thẩm mỹ viện, không phải phòng khám. Do vậy, Sở Y tế không cấp phép hoạt động hút mỡ bụng cho cơ sở này. Điều này cũng đồng nghĩa với việc thẩm mỹ viện Việt Hàn thuộc quận Cầu Giấy quản lý.
Theo quy định, các dịch vụ như nâng mũi, nâng ngực, hút mỡ bụng, những kỹ thuật phải thực hiện gây mê phải làm tại các bệnh viện có chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ đã được phê duyệt danh mục kỹ thuật.
Còn thẩm mỹ viện Việt Hàn chỉ được thực hiện các dịch vụ làm đẹp không xâm lấn bao gồm phun xăm thẩm mỹ, chăm sóc da, xoa bóp, massage..., không dùng thuốc tê dạng tiêm, không sử dụng các thiết bị chiếu chụp ánh sáng (như lazer) trên da làm thay đổi màu sắc trên da, tuyệt đối không được làm dịch vụ hút mỡ bụng.
Tuy nhiên, cơ sở này đã cố tình hoạt động quá phạm vi cho phép và gây hậu quả nghiêm trọng. Trước đó, thẩm mỹ viện này cũng đã được quận Cầu Giấy tiến hành kiểm tra và xử phạt hành vi quảng cáo quá phạm vi.
Ông Trung cũng giải thích, điều kiện để phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ đi vào hoạt động được quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh là phải đảm bảo điều kiện về con người và cơ sở vật chất, trang thiết bị. Bác sĩ phụ trách chuyên môn phải có chứng chỉ hành nghề về phẫu thuật thẩm mỹ, có thời gian thực hành đủ 54 tháng.
Bác sĩ được cấp chứng chỉ hành nghề bác sĩ phẫu thuật đầu tiên phải là bác sĩ có học chuyên khoa định hướng, chuyên khoa 1 hoặc thạc sĩ về chuyên ngành phẫu thuật thẩm mỹ và có thời gian thực hành tại bệnh viện có giường bệnh chuyên ngành phẫu thuật thẩm mỹ là 18 tháng thì mới đủ điều kiện để cấp chứng chỉ hành nghề phạm vi hoạt động chuyên môn là phẫu thuật thẩm mỹ.
Thực tế cũng cho thấy, đây không phải vụ việc xảy ra lần đầu. Trước đó, trên địa bàn TP đã có một số vụ việc gây tử vong hoặc biến chứng nặng nề khi sử dụng dịch vụ hút mỡ tại các cơ sở làm đẹp.
Đơn cử, hồi tháng 4/2019, trường hợp tử vong của nữ 9X khi đến hút mỡ bụng tại Bệnh viện An Việt. Bệnh nhân được đưa tới Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng xuất hiện co giật, trụy mạch sau khi gây mê để phẫu thuật. Tình trạng bệnh nhân không tiến triển và đã tử vong ngày 10/4.
Ông Trung cho hay, những vụ việc xảy ra trước đó tùy theo tính chất. Còn liên quan đến tai biến trên, kể cả ở bệnh viện vẫn có thể xảy ra, khó tránh khỏi. Tuy nhiên, khi người dân đến những cơ sở đảm bảo thì tỷ lệ rủi ro sẽ giảm bớt đi rất nhiều. Còn việc không hiểu biết, cố nghe theo lời quảng cáo thì sẽ rất nguy hiểm.
Rõ ràng, vấn đề đặt ra ở đây là việc cấp phép quản lý, đặc biệt vấn đề quản lý của chính quyền địa phương. Qua vụ việc này, các chính quyền địa phương cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa trong việc nắm, rà soát và siết chặt quản lý hệ thống phòng khám tư đang hoạt động trên địa bàn.
“Đề nghị các cơ quan báo chí, chính quyền địa phương cũng như người dân phải tăng cường phát hiện và phản ánh ngay những cơ sở có vi phạm để cơ quan chức năng kịp thời chấn chỉnh xử lý” - ông Trung lưu ý.
Làm đẹp an toàn
Theo các chuyên gia, làm đẹp là nhu cầu chính đáng của mọi người. Tuy nhiên, mỗi người cần làm đẹp an toàn, tìm hiểu kỹ thông tin để biết được nơi mình thực hiện dịch vụ có an toàn, được cấp phép hay không.
Theo ông Trung, càng gần Tết, nhu cầu làm đẹp của người dân càng lớn. Vì vậy, người dân cần biết nhu cầu của mình để lựa chọn cơ sở đảm bảo. Bất cứ một người dân nào tới cơ sở đều có quyền được yêu cầu cơ sở xuất trình hồ sơ năng lực trước khi thực hiện dịch vụ. Ngoài ra bạn có thể tìm hiểu thông tin trên các trang web của Sở Y tế, Bộ Y tế... để tham khảo thêm.
Ngoài ra, người dân khi tới các phòng khám có thể nhận biết thông qua biển hiệu ngay tại cửa của phòng khám (có đủ các thông tin về địa chỉ phòng khám, bác sĩ phụ trách chuyên môn, giờ làm việc, số giấy phép...).
Tại khu vực tiếp đón, phòng khám sẽ có niêm yết giấy phép hoạt động, chứng chỉ người hành nghề, niêm yết giá dịch vụ, số điện thoại của cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn.
Những người tự xưng là bác sĩ mà không có bằng cấp thì vi phạm pháp luật về việc giả mạo, khách hàng cần phải tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện các dịch vụ như thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, trang web của Sở Y tế, Bộ Y tế…
Trong khi đó, TS Nguyễn Huy Cảnh - Khoa Y học thực nghiệm, Bệnh viện 108 nhận định, vụ việc người đàn ông 43 tuổi tử vong sau khi thực hiện hút mỡ bụng tại cơ sở thẩm mỹ Việt Hàn, không loại trừ các nguyên nhân như người bệnh bị sốc phản vệ, sốc do ngộ độc thuốc, sốc do thay đổi các chất trong huyết thanh, mất máu, tắc mạch phổi,…
“Đó là những nguyên nhân thông thường nhất có thể dẫn đến cái chết của nạn nhân. Nguyên nhân chính xác chỉ có thể được khẳng định sau khi lực lượng chức năng giải phẫu tử thi” - TS Cảnh nhấn mạnh.
Cũng theo TS Cảnh, thực hiện phẫu thuật ở những cơ sở thẩm mỹ không được cấp phép, không có đầy đủ trang thiết bị, đội ngũ bác sĩ không có chuyên môn sẽ gặp nguy cơ rủi ro rất lớn. Đơn cử như kỹ thuật hồi sức cấp cứu trong trường hợp gặp biến chứng, nếu là đơn vị có chuyên môn thì có thể giảm đi nguy cơ tử vong cho bệnh nhân.
Theo Ths Nguyễn Đình Minh - Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và hàm mặt, Bệnh viện E, nguyên nhân nam bệnh nhân tử vong phần nhiều là do ngộ độc thuốc tê quá liều. Thẩm mỹ viện này không được cấp phép hành nghề về phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, kể cả những cơ sở được cấp phép hành nghề thì cũng không được phép hút mỡ tại cơ sở. “Các thẩm mỹ viện quảng cáo hút mỡ bụng, thu hút bệnh nhân đến, thực hiện hút mỡ bụng là trái phép. Họ có thể gây ra những hậu quả khôn lường cho bệnh nhân” - Ths Minh cho hay.
Còn Ths Nguyễn Hồng Sơn - Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu T.Ư cho hay, hút mỡ bụng là một thủ thuật đặc biệt. Đi kèm theo đó nó có những nguy cơ tai biến nhất định như sốc thuốc tê, thuốc mê, nguy cơ chảy máu, hoại tử thành bụng, nặng nề hơn là tắc mạch mỡ... Chính vì thế, mọi người cần phải được tư vấn, được khám xét kỹ lưỡng với bác sĩ tạo hình thẩm mỹ trước khi quyết định làm thủ thuật này. Đây cũng là thủ thuật chỉ được phép thực hiện tại các bệnh viện, bệnh viện thẩm mỹ được cấp phép thực hiện.
