Áp dụng cơ chế trưng mua, Nhà nước cũng có lợi

Đó là: Ngoài việc giao và cho thuê, còn thừa nhận quyền sử dụng đất và thừa nhận quyền sử dụng đất là quyền tài sản được pháp luật bảo hộ. Do đó, Dự thảo Luật cũng cần thống nhất với quy định trong Hiến pháp, cũng như các đạo luật khác về ứng xử với tài sản.

Nhiều ĐBQH cũng cho rằng, quyền sử dụng đất là quyền tài sản được bảo hộ, phải công bằng?

- Chỉ khi nào giao cho người sử dụng đất có vi phạm pháp luật đến mức phải thu hồi, thì phải thu hồi và đây được coi là chế tài, biện pháp thực hiện. Việc thu hồi khi Nhà nước có nhu cầu vì lợi ích của đất nước như quốc phòng - an ninh, công cộng... không phải là chế tài. Trong các trường hợp khác, phải coi đó như tài sản của người được sở hữu, tức là người ta có quyền tài sản đối với quyền sử dụng đất, bởi họ phải bỏ tiền ra mua, đóng thuế. Không thể tước đoạt bằng biện pháp hành chính, mà phải trên cơ sở "thuận mua, vừa bán" theo giá thị trường.

Qua nghiên cứu, đối chiếu với các trường hợp quan hệ giao dịch kinh tế và dân sự, theo ông trong trường hợp này có thể sử dụng khái niệm trưng mua quyền sử dụng đất?

- Nhiều ý kiến cho rằng, với quy định như vậy sẽ rất khó cho các doanh nghiệp thỏa thuận với người dân khi triển khai các dự án kinh tế. Nhưng cần hiểu rõ khi nói trưng mua, khái niệm này vừa mang tính dân sự, vừa mang tính hành chính. Tức là, trong trường hợp vì lợi ích chính đáng, việc trưng mua áp giá đó mà không thực hiện, Nhà nước vẫn có thể áp dụng biện pháp cưỡng chế. Sự khác biệt giữa trưng mua và thu hồi đó là lợi ích của người chủ đất được đảm bảo, vì giá đất được tính theo giá thị trường.

Vậy theo ông, việc trưng mua sẽ tiến hành như thế nào?

- Việc trưng mua sẽ do cơ quan Nhà nước đứng ra thu hồi, sau đó cho các danh nghiệp thuê lại. Bên cạnh đó, cũng phải xem xét các quy định liên quan đến việc trưng mua tài sản gắn với đất như nhà cửa, cây cối, hoa màu, hoàn toàn là tài sản của người chủ đất thiết lập nên. Bởi cách xử sự hiện nay đối với tài sản này vẫn như là đối với đất. Cần làm rõ và bổ sung cả về nguyên tắc áp giá, cũng như phải quy định trong từng trường hợp cụ thể đối với tài sản trên đất.

Xin cảm ơn ông!