Có thể nói, bánh trôi tàu xuất hiện ở bất kỳ đâu, không phải trong những quán ăn sang trọng tiện nghi gì, có khi chỉ là góc quán nhỏ ven đường, không có địa chỉ, không có số nhà. Nguyên liệu làm bánh cũng là những thực phẩm rất gần gũi như bột gạo nếp, đậu xanh, gừng tươi, lạc, dừa, vừng đen.... Nhưng để làm được bánh trôi ngon, mỗi nhà hàng lại có một bí quyết riêng, từ cách chọn gạo, pha nếp tẻ theo tỷ lệ nhất định để đảm bảo vỏ bánh không quá cứng, nhưng khi bánh ngâm trong nồi nước đường nóng cũng không bị nát. Vỏ bánh phải ăn dẻo, hơi dai dai và ròn nhẹ mới là ngon. Thứ nữa là ở khâu chế biến nước gừng. Đường để nấu nước dùng cho thức bánh này không thể và cũng không bao giờ là đường trắng. Phải là đường phên, còn giữ được mùi nguyên thủy của mía, có màu nâu đỏ. Đường ấy mà tan trong nước gừng đập giập, sôi sình sịch trên bếp lò, đổ ngập cái bánh nóng và rắc thêm ít lạc rang hơi quá tay giã dối mới thực sự tạo thành hương vị đặc trưng của ngày lạnh Hà Nội.
Cũng không biết từ bao giờ, như một cặp song hành, bát bánh trôi tàu bao giờ cũng có hai viên bột vừa to bằng quả trứng gà ta, một viên nhân đậu xanh xay nhuyễn với đường cát, một nhân vừng đen xay. Nước chan sóng sánh một thứ mật vàng ngọt lịm như mật mía, thơm nồng ấm áp. Tận hưởng bát bánh trôi nóng bỏng, ngọt lịm với vỏ bột nếp dẻo quánh, với nhân đậu xanh thanh thanh, chút vừng đen thơm bùi và hít hà hương thơm ấm nóng của gừng hòa với vị ngọt của nước bỏng rẫy, thực khách bỗng thấy lòng mình ấm lại.
Bánh trôi tàu tưởng như mùa nào cũng có nhưng đối với người Hà Nội thì đặc trưng nhất vẫn là vào mùa lạnh và ăn vào buổi tối. Trong tiết trời se se ngồi xuống gọi một bát bánh trôi, xuýt xoa trong miệng cái vị ngọt thơm bốc lên từ làn khói. Vị cay của gừng hòa với nước đường sánh kèm theo vị thơm của hạt vừng rang, vị bùi và dai của vỏ bánh bằng gạo nếp cùng với vị ngọt béo của nhân đậu xanh sẽ khiến bạn ấm dần hơn nơi đầu lưỡi. Ở Hà Nội, có những quán bánh trôi tàu đã trở thành thương hiệu như quán của nghệ sĩ Phạm Bằng (30 Hàng Giầy), bánh ở đây có vị rất khác biệt, bánh trôi ở phố Hàng Cân, Hàng Điếu, Bạch Mai…, mỗi quán hàng đã làm phong phú thêm cho đời sống ẩm thực của mảnh đất này.
