Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang có hướng quy hoạch sắp xếp lại các trường đào tạo giáo viên. Ông có ý kiến gì về việc này?
- Khi chuyển trường chuyên đào tạo SP sang đa ngành, trong đó có khoa SP là phương hướng phát triển ở một số nước, nhưng đồng thời vẫn còn những trường SP thuần túy như Đại học (ĐH) SP Hà Nội, ĐH SP TP Hồ Chí Minh... Đây là những nơi đào tạo về SP đồng thời là những hạt nhân trong hệ thống đào tạo giáo viên, cũng như trong hệ thống giáo dục của nước ta. Những nơi này đào tạo giáo viên các cấp từ mẫu giáo, tiểu học, trung học, đồng thời nghiên cứu SP. Các trường ĐH này phải là trung tâm vừa đào tạo, vừa nghiên cứu về khoa học SP làm nòng cốt cho sự phát triển của cả hệ thống giáo dục quốc dân của nước ta.
Tôi thấy chúng ta chưa lường hết được tính chất quan trọng của việc phát triển giáo dục đối với việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Muốn phát triển giáo dục, đầu tiên phải quan tâm đến các trường đào tạo SP từ mầm non đến ĐH. Tất nhiên, ở đây có vấn đề đào tạo và sử dụng nhân lực. Trong sử dụng nhân lực có nhiều nội dung cần phải nói như chế độ của Nhà nước về lương và phụ cấp cho ngành nghề ưu tiên hiện nay đã thực hiện nhưng cũng rất khó khăn.
Khi các trường SP được sắp xếp lại thì sẽ đối diện với những khó khăn gì?
- Theo tôi nghĩ, hiện nay có hướng chuyển trường chuyên SP thành đào tạo đa ngành để dễ thu hút sinh viên ở địa phương vào học và khi có đông người học sẽ góp phần cải thiện cuộc sống của cán bộ giảng dạy. Nhưng để làm được điều này rất khó, nhất là ngành SP ở nước ta không được coi trọng như trước đây. Vị thế của các nhà giáo cũng có những khó khăn đặc thù mà các em sinh viên lại chưa nhận thức được rõ sứ mạng của người làm nghề SP. Họ chọn nghề nhà giáo để trước hết học xong ra trường xin được việc có thu nhập tốt nuôi sống bản thân và gia đình. Đó là quy luật giá trị trong thời kỳ kinh tế thị trường ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của ngành giáo dục của nước ta và ngành SP.
Bỏ điểm sàn sẽ có nhiều sinh viên thất nghiệp
Những năm gần đây, đầu vào của các trường SP không còn cao như trước, nay Bộ GD&ĐT có ý định bỏ điểm sàn. Đã từng làm Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, ông có quan điểm gì?
- Riêng tôi thấy việc bỏ điểm sàn là không thích hợp. Mỹ là nước giàu nhất thế giới và có nền giáo dục phát triển nhưng sau khi học sinh tốt nghiệp THPT đều có sự phân loại vào học trường ĐH nào. Bộ GD nước Anh chấm điểm kỳ thi THPT quốc gia sau đó chỉ định từng em được học trường nào. Như vậy, họ có điểm sàn nhưng không công bố. Theo tôi, Bộ GD&ĐT cần nghiên cứu kỹ việc có hay không áp dụng điểm sàn, chứ không nên vội vàng. Mình muốn học kinh nghiệm của nước ngoài nhưng phải phù hợp với trình độ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước ta. Đồng thời có truyền thống giáo dục chứ không phải vận dụng một cách máy móc. Nhất là trình độ phát triển của nước ta về phương diện kinh tế còn hạn hẹp.
Nếu Bộ GD&ĐT vẫn bỏ điểm sàn, điều gì sẽ xảy ra?
- Năm 2016 đã có trên 202.000 cử nhân thất nghiệp, nếu mình thả cửa cho các trường được tuyển, mà họ lại tính thu nhập thì tất nhiên sẽ có hệ lụy. Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ 11 đã đề ra là phải đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, Đại hội 12 cũng nhắc, chúng ta thực hiện đến đâu không ai nói được. Tôi nhấn mạnh là phải căn cứ vào điều kiện thực tế về lịch sử, kinh tế, xã hội của nước ta mà hoạch định chính sách, vội vã thì không thành công. Điều này dẫn đến những tệ hại có khi chúng ta phải chịu đựng hơn chục năm. Mà đối với đất nước, con người, 20 năm là dài lắm, nửa đời người làm việc.
Xin cảm ơn ông!
