Bộ Tài chính nói đúng, doanh nghiệp kêu sai

KTĐT - Dù đã có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc "xử lý đối với xe ô tô chở người khai là xe tải VAN", nhưng các doanh nghiệp (DN) nhập khẩu xe tải Van hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz vẫn liên tục kêu sai, đặc biệt sau đề xuất truy thu hơn 34 tỷ đồng tiền thuế với số xe kể trên của Bộ Tài chính. Sự việc diễn ra hơn 1 năm nay và vẫn chưa ngã ngũ.

DN lách luật hay người dùng trái luật?

Bộ Tài chính cho biết, cơ quan này nhận được công văn số 506/C15B(P6) ngày 19/05/2009 của Cục cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (Bộ Công an) và văn bản của hãng Kia Hàn Quốc tố giác một số DN nhập khẩu xe ô tô nhãn hiệu Kia Morning 05 chỗ ngồi và Daewoo Matiz khai báo là xe bán tải để hưởng các mức thuế suất thấp.

Sau khi kiểm tra, Bộ Tài chính kết luận, các xe nhập khẩu hoàn toàn giống xe chở người cùng nhãn hiệu, rất phổ biến ở Việt Nam từ hình dáng bên ngoài đến kết cấu, thiết kế, nội thất bên trong. Các xe này có đủ các tiện nghi phục vụ cho người ngồi trong xe (kể cả ở khoang sau ghế lái): Hệ thống âm thanh của xe gồm 4 loa được lắp tại 4 cánh cửa; trần xe, khu vực cửa phía sau, có vết lõm phù hợp cho việc lắp tay vịn; hông xe, phía trên, có hộp chờ, so sánh với xe chở người cùng nhãn hiệu thì vị trí này phù hợp để lắp dây đai an toàn, và đặc biệt là có sẵn 2 lỗ chờ bắt vít ghế dùng để cố định hàng ghế sau (chỉ xe chở người có hàng ghế sau mới cần có lỗ chờ bắt vít này); các cánh cửa xe đều có cửa sổ, tay quay kính và chốt mở cửa cho người sử dụng từ phía trong. 

Căn cứ vào Công ước HS (Công ước quốc tế về hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa), Bộ Tài chính cho rằng, nhóm hàng 87.03 (xe ô tô chở người) quy định rõ những đặc điểm trùng với số xe Kia Morning và Daewoo Matiz nói trên. Vì thế, việc các DN nhập khẩu khai báo, nộp thuế cho các loại xe này như đối với xe ô tô thiết kế vừa chở người, vừa chở hàng để được hưởng mức thuế suất thấp là sai với quy định của pháp luật. Vì thế, Bộ kết luận toàn bộ số xe nhập khẩu kể trên sẽ áp mức thuế với xe chở người (thuế suất nhập khẩu là 83%; thuế tiêu thụ đặc biệt là 45%) và đề xuất truy thu hơn 34 tỷ đồng tiền thuế.

Thực tế, tại Việt Nam, mức thuế suất thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt của xe tải VAN và xe chở người chênh nhau khá lớn. Nếu như xe chở người 5 chỗ phải chịu thuế nhập khẩu 83%, thuế tiêu thụ đặc biệt (sau 1/4/2009) là 45% thì thuế nhập khẩu xe tải Van chỉ là 80% và thuế tiêu thụ đặc biệt 0%. Chênh lệch về thuế khiến cho chênh lệch về giá giữa xe chở người 5 chỗ và xe tải Van hiệu Daewoo Matiz lên tới khoảng 48-50 triệu đồng/chiếc. Điều này khiến cho nhiều khách hàng thay vì mua xe 5 chỗ thì họ mua loại Van 2 chỗ với giá rẻ hơn, rồi lắp thêm bộ ghế sau khoảng 4-5 triệu đồng là có ngay một chiếc ôtô chở người loại 5 chỗ.

Bộ Tài chính nói đúng, DN kêu sai

Dù đề xuất truy thu hơn 34 tỷ đồng tiền thuế với số xe ô tô nhập khẩu nói trên của Bộ Tài Chính đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tại văn bản số 3594/VPCP-KTTH nhưng sự việc vẫn chưa ngã ngũ.

Tập thể 36 DN nhập khẩu ô tô tải VAN đã có đơn gửi đến cơ quan chức năng kêu oan. Họ cho rằng, thẩm quyền phân loại đối với phương tiện giao thông là Cục đăng kiểm, còn Bộ Công an xử lý với ô tô hoán cải; Bộ Tài chính chỉ có chức năng phân loại thuế và thu thuế... Vì thế, việc Bộ này khẳng định các xe trên là xe chở người là trái thẩm quyền và không đúng thực tế.

Các DN này đưa ra dẫn chứng là công văn số 03/2010/C21(P3) ngày 11/1/2010 của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an). Theo công văn này,"ngoài hình dáng bên ngoài giống nhau, kết cấu bên trong của 2 loại xe có đặc điểm khác hẳn nhau như các thanh chắn bảo vệ bên cửa, vết dập lõm trên khung xương cửa, kết cấu vị trí bắt vách ngăn, cụm khung xương khoang chở hàng khác với bản lề bắt ghế sau của xe 5 chỗ Matiz. Các kết cấu trên là nguyên bản phù hợp với sản xuất hàng loạt để khoang phía sau là khoang chở hàng phải được tính toán thiết kế cho phù hợp chứ không phải được hoán cải từ xe Matiz 5 chỗ”.Ngày 19/1/2010, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng có công văn số 016/VAQ khẳng định: "Chỉ những chiếc xe ô tô Van chở hàng có kết quả kiểm tra thoả mãn Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7271:2003, phù hợp với catalogue của nhà sản xuất, có kết cấu khoang chở hàng nguyên thuỷ được chế tạo trong quá trình sản xuất hàng loạt và không có bất cứ dấu hiệu thay đổi, cải tạo nào mới được Cục Đăng kiểm Việt Nam xác nhận là ô tô tải Van".

Theo những văn bản này, 36 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô tải Van khẳng định, các xe tải Van hiệu Daewoo Matiz và Kia Morning trọng tải 300 kg mà họ nhập là xe Van nguyên bản do nhà sản xuất chế tạo hàng loạt, không phải là xe chở người 5 chỗ ngồi.

Khối DN này cũng lý luận rằng, văn bản 3594/VPCP-KTTH ngày 28/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc "xử lý thuế đối với ô tô chở người khai là xe Van nhập khẩu", chứ không phải áp dụng đối với xe Van nguyên bản đã được họ nhập khẩu.