Cần cơ chế cụ thể để giám sát cộng đồng trong lĩnh vực đất đai

Kinhtedothi - Cần thiết phải nhân rộng hoạt động của Ban Giám sát đầu tư cộng đồng trong thực thi Luật Đất đai, đó là ý kiến được thống nhất tại hội thảo “Thách thức và bài học về Ban Giám sát cộng đồng thực hiện giám sát và đánh giá chính sách đất đai” do T.Ư MTTQ Việt Nam và Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức cuối tuần qua.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, về nguyên tắc hoạt động giám sát cộng đồng, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, nên mang tính chủ động hơn là để khi có khiếu kiện của dân mới tiến hành. Các địa phương nên bắt đầu từ khâu quy hoạch và kế hoạch đất đai. Công khai, minh bạch và việc lấy ý kiến của dân cần được thực hiện đúng theo quy định của Luật. Chính quyền và MTTQ cấp cơ sở nên có kế hoạch trước về thực hiện giám sát cộng đồng và thông báo cho dân biết. Có ý kiến đề xuất MTTQ Việt Nam phải coi kiểm tra, giám sát là động lực thúc đẩy tiến bộ không ngừng. Tối thiểu phải làm cho công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát thật sự nhạy bén, thực sự có hiệu lực.

Hội thảo do ông Lê Công Lương, Chánh văn phòng VUSTA và ông Phan Văn Vượng, Phó Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban MTTQVN chủ trì

Một số kinh nghiệm cũng được các ban giám sát cộng đồng các địa phương chia sẻ. Tuy nhiên, các ban giám sát cộng đồng vẫn chủ yếu tập trung quan tâm giám sát những việc triển khai ở địa phương xem có đúng luật không, nhất là những dự án liên quan tới đất đai. Tiến hành thu thập tài liệu, yêu cầu các nhà đầu tư các dự án cung cấp tài liệu, giải trình những vấn đề chưa rõ. Khi thực hiện giám sát, phải thường xuyên cập nhật số liệu, so sánh đối chiếu với hợp đồng, bản vẽ nếu thấy có gì không đúng về diện tích, về vị trí, về giá cả đền bù, hỗ trợ... Theo PGS.TS Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, Luật Đất đai 2013 là luật duy nhất trao quyền giám sát cho người dân (Điều 199 quy định “Công dân có quyền tự mình hoặc thông qua các tổ chức đại diện thực hiện quyền giám sát và phản ánh các sai phạm trong quản lý và sử dụng đất đai”). Tuy nhiên, vẫn thiếu cơ chế để thực thi hiệu quả quyền này. Do đó, cần có cơ chế cụ thể để triển khai các phương thức giám sát khác nhau: Giám sát của cơ quan dân cử, MTTQ và các tổ chức thành viên, giám sát của người dân. Nếu không tích cực tạo cơ chế triển khai thì người dân không thực hiện được quyền giám sát trực tiếp của mình.