Báo cáo “Thực trạng Lương thực và Nông nghiệp năm 2012” của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) công bố ngày 6/12 tại Rome, Italy khẳng định hiện nay hơn một tỷ nông dân trên thế giới phải là trung tâm của các chiến lược đầu tư cho nông nghiệp và nông dân là các nhà đầu tư lớn nhất trong lĩnh vực này.
Báo cáo cho biết, mỗi năm nông dân ở các nước có thu nhập thấp và trung bình đầu tư hơn 170 tỷ USD cho các trang trại, tính bình quân mỗi người đầu tư khoảng 150 USD. Khoản đầu tư này lớn gấp ba lần các nguồn đầu tư khác cộng lại, gấp bốn lần các khoản đóng góp của khu vực công và hơn 50 lần tổng viện trợ phát triển chính thức cho các nước đó.
Ảnh minh họa. (Nguồn: thehindu.com)
Rõ ràng các khoản đầu tư cho nông nghiệp đang thành công. Ví dụ, 20 năm qua các nước có tỷ lệ đầu tư cao cho nông nghiệp đạt tiến bộ lớn nhất trong việc thực hiện mục tiêu đầu tiên chống nghèo đói trong Các mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) của Liên hợp quốc.
Mục tiêu đầu tiên của MDG đặt ra từ năm 1990-2015 là thế giới phải giảm một nửa số người quá nghèo có mức thu nhập chưa đến 1 USD/ngày. Các khu vực có số người quá nghèo đói hiện nay tập trung ở Nam Á và cận Sahara châu Phi – nơi tỷ lệ đầu tư cho nông nghiệp bị trì trệ hoặc giảm mạnh hơn ba thập kỷ qua.
Báo cáo nêu rõ nhiều dấu hiệu gần đây cho thấy mục tiêu giảm nghèo đói trên thế giới đã được cải thiện, nhưng để xóa nghèo đói và phát triển bền vững ở các khu vực này và một số nơi khác đòi hỏi các nước phải đầu tư hơn nữa cho nông nghiệp và cải thiện đáng kể mức độ và chất lượng đầu tư của chính phủ cho nông nghiệp.
Báo cáo cũng cáo chỉ ra một số nhân tố đang hạn chế đầu tư cho nông nghiệp như: công tác quản lý yếu kém, không có quy định luật pháp, mức độ tham nhũng cao và quyền sở hữu của người nông dân không bảo đảm. Các hộ sản xuất nhỏ gặp nhiều khó khăn nghiêm trọng như: quá nghèo, quyền sở hữu không chắc chắn, khó tiếp cận các thị trường và các dịch vụ tài chính.
Báo cáo đề nghị các chính phủ tập trung vào một số lĩnh vực để thúc đẩy đầu tư cho các hộ sản xuất nhỏ, kể cả giúp đỡ các hộ sản xuất nhỏ huy động các khoản tiền tiết kiệm cá nhân và tiếp cận các khoản tín dụng.
Khẳng định chính phủ các nước là nguồn đầu tư lớn thứ hai cho lĩnh vực nông nghiệp, báo cáo kêu gọi các chính phủ và các nhà tài trợ đưa các khoản quỹ công hạn hẹp vào các khu vực có khả năng hỗ trợ tăng trưởng nông nghiệp và giảm nghèo như nghiên cứu và phát triển nông nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn và giáo dục.
FAO cho biết, thực tế của nhiều quốc gia cho thấy đầu tư cho lĩnh vực nghiên cứu và phát triển nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và giáo dục... ở nông thôn thường đem lại lợi nhuận cao hơn nhiều chi phí cho các khoản trợ cấp đầu vào của nông nghiệp như phân bón. Mặc dù các khoản trợ cấp có thể nâng cao uy tín chính trị của các chính phủ, nhưng thường không đem lại lợi nhuận cao nhất.
Báo cáo cũng kêu gọi chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế, tổ chức xã hội dân sự và các doanh nghiệp bảo đảm các khoản đầu tư quy mô lớn cho nông nghiệp như mua đất của nông dân phải minh bạch, có trách nhiệm, mang lại lợi ích cho xã hội và môi trường bền vững.
Tổng giám đốc FAO José Graziano da Silva nói: "Các chiến lược đầu tư mới phải đặt các nhà sản xuất nông nghiệp vào trung tâm. Thách thức của các nhà đầu tư là tập trung các khoản đầu tư cho các khu vực mà chúng có thể tạo nên sự khác biệt. Điều này rất quan trọng để đảm bảo các khoản đầu tư sẽ đem lại các lợi ích xã hội và kinh tế cao và môi trường bền vững. Để đạt được điều đó, vấn đề then chốt là công tác quản lý tốt. Chúng ta cần bảo đảm rằng các khoản đầu tư đáp ứng một số điều kiện nhất định để góp phần bảo đảm an ninh lương thực và phát triển khu vực bền vững.”
