Căng thẳng ngoại giao Canada - Trung Quốc lại tiếp tục leo thang sau khi Trung Quốc bắt giữ thêm một công dân của nước này trong ngày 19/12. Như vậy, đây là công dân thứ 3 của Canada bị Trung Quốc bắt giữ kể từ sau khi nước này bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu, Phó giám đốc tài chính của tập đoàn Huawei vào đầu tháng 12 theo yêu cầu của phía Mỹ.
Phát biểu với báo giới hôm 19/12, Thủ tướng Trudeau xác nhận rằng công dân Canada thứ 3 bị bắt tại Trung Quốc là Sarah McIver đang dạy tiếng Anh tại Trung Quốc.
| Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ xử lý việc các công dân bị Trung Quốc bắt giữ một cách thận trọng và nghiêm túc. |
Thủ tướng Trudeau kêu gọi chính phủ cẩn trọng và không vội vàng phản ứng sau khi Trung Quốc bắt giữ công dân thứ 3 của nước này. “Chúng tôi sẽ tiếp nhận mọi tình huống một cách cẩn thận và nghiêm túc. Chúng tôi hiểu rằng mặc dù tuyên bố chính trị có thể thỏa đáng trong thời gian ngắn để cho thấy như bạn đang phản ứng và làm điều gì đó đáng kể, nhưng nó có thể không trực tiếp tạo ra kết quả mà chúng ta muốn, đó là đưa những người Canada trở về nhà an toàn."
Nhà lãnh đạo Canada nói rằng, ông đang yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin về các vụ giam giữ.
Trong cuộc họp báo ngày 20/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cũng đã xác nhận thông tin Trung Quốc đang bắt giữ công dân thứ 3 của Canada là bà Sarah McIver.
Tuy nhiên, theo bà Hoa Xuân Oánh, tính chất vụ bắt giữ bà McIver hoàn toàn khác so với vụ bắt giữ hai công dân Canada trước đó.
Bà Sarah McIver bị xử phạt hành chính do hành nghề trái phép tại Trung Quốc. Trung Quốc đang tạo điều kiện để phía Canada tiến hành công tác lãnh sự đối với bà Sarah McIver.
Trước đó, 2 công dân của Canada là cựu nhân viên ngoại giao Canada Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor cũng bị bắt giữ với cáo buộc tham gia vào các hoạt động đe dọa đến an ninh quốc gia của Trung Quốc.
Thủ tướng Trudeau cũng khẳng định vụ bắt giữ 2 công dân Canada trước đó không liên quan đến vụ Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc tài chính (CFO) tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei, bà Mạnh Vãn Chu, bị bắt tại Canada hồi đầu tháng 12 vừa qua.
CFO Huawei được đóng tiền bảo lãnh tại ngoại hầu tra ở TP Vancouver, nơi bà Mạnh sở hữu 2 căn nhà. Bà Mạnh sẽ hầu tòa vào ngày 6.2 và đối mặt nguy cơ bị trục xuất sang Mỹ.
Ông David Mulroney, cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc, cũng nhất trí với quan điểm của Thủ tướng Canada, song nói rằng chính phủ cũng nên yêu cầu các đồng minh tại Liên Hợp quốc và trong Nhóm G7 hỗ trợ giúp can thiệp để Trung Quốc trả tự do cho các công dân đang bị bắt giữ tại Bắc Kinh.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 8/12 đã triệu tập Đại sứ Canada tại Bắc Kinh John McCallum để trao công hàm phản đối việc bắt giữ bà Mạnh và cảnh báo “hậu quả nghiêm trọng nếu Canada không thả người".
Canada khẳng định vẫn là quốc gia "thượng tôn pháp luật" và vụ bắt giữ chỉ tiến hành theo đề nghị của Mỹ mà không nhằm bất cứ động cơ chính trị nào.
Trong tuần trước, Thủ tướng Trudeau đã gọi việc Trung Quốc bắt giữ 2 công dân Canada là hành động "không thể chấp nhận được", trong khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo coi đây là việc làm không hợp pháp và yêu cầu trả tự do cho 2 công dân này.
Mặc dù các bên không khẳng định vụ bắt giữ người mới nhất của phía Trung Quốc có liên quan với vụ Phó Chủ tịch Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt, nhưng giới quan sát cho rằng đây có thể là cách Trung Quốc trả đũa.
