Chính trường Thổ Nhĩ Kỳ bất ổn vì bê bối tham nhũng

Theo thông tấn xã Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu, ngày 22/12, Chính phủ nước này vừa sa thải 25 quan chức cảnh sát cấp cao, trong đó có cảnh sát trưởng thành phố Istanbul và hàng chục nhân viên cảnh sát khác, trong khi có những cáo buộc của phe đối lập cho rằng chính phủ của Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan đã tìm cách ngăn cản công tác điều tra của cơ quan chống tham nhũng.

Kinhtedothi - Biểu tình phản đối chính phủ tại Ankara ngày 21/12.

Động thái này xảy ra sau khi 24 người bị bắt giữ trong một cuộc điều tra về hối lộ và tham nhũng quy mô lớn liên quan đến nhiều doanh nhân và quan chức chính phủ, trong đó có con trai của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Muamer Guler, con trai Bộ trưởng Bộ Kinh tế Zafer Caglayan và Giám đốc điều hành Ngân hàng Nhà nước Halkbank.

Những người bị bắt bị cáo buộc liên quan đến nhận hối lộ và tham nhũng trong việc cấp phép cho các dự án xây dựng và phát triển đô thị.

Người dân nước này đã tỏ ra giận dữ trước vụ bê bối trên.

Cùng ngày, có khoảng hơn 10.000 người, trong đó có đại diện của một số đảng phái đối lập và các tổ chức phi chính phủ, đã tập trung biểu tình tại quảng trường Kadikoy ở thành phố Istanbul.

Những người biểu tình tuyên bố phản đối các dự án đô thị hóa tại Istanbul và tình trạng tham nhũng ngày càng trầm trọng tại nước này; đồng thời, kêu gọi chính phủ của Thủ tướng Erdogan từ chức.

Đụng độ đã xảy ra giữa hơn 1.000 cảnh sát và người biểu tình sau khi một nhóm nhỏ người biểu tình ném gạch đá vào các nhân viên tại một chốt kiểm tra an ninh tại Kadikoy.

Cảnh sát đã phải dùng vòi rồng, hơi cay và đạn cao su để giải tán những người biểu tình.

Vụ bê bối trên khiến Bộ trưởng Bộ Nội vụ, ông Guler phải đệ đơn từ chức lên Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan mặc dù ông này phủ nhận sự liên quan của cá nhân ông này.

Bộ trưởng Bộ Kinh tế, ông Caglayan cũng khẳng định cuộc điều tra là một hành động "gài bẫy" nhằm làm suy yếu chính phủ do đảng Công lý và Phát triển (AKP) lãnh đạo.

Trong khi đó, phát biểu trước những người ủng hộ ở thành phố biển Giresun, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lên án vụ điều tra trên, coi đây là âm mưu bôi nhọ nhằm làm suy yếu chính phủ, và đẩy nước này vào tình trạng hỗn loạn.

Ông Erdogan cảnh báo sẽ đánh bại các lực lượng đối lập âm mưu chống chính phủ; đồng thời, bày tỏ sự ủng hộ đối với những bộ trưởng bị cáo buộc dính líu đến vụ việc trên và khẳng định đảng AKP của ông sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 30/3 tới.

Theo các chuyên gia nhận định, vụ bê bối hiện tại bắt nguồn từ mâu thuẫn giữa đảng AKP cầm quyền và phong trào do Giáo sỹ Fethullah Gulen, hiện đang sống lưu vong tại Mỹ, đứng đầu, liên quan đến việc chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố kế hoạch đóng cửa mạng lưới các trường học tư, một nguồn thu tài chính chủ yếu của nhóm này.

Hành động sa thải một loạt quan chức cảnh sát của chính phủ được cho là nhằm hạn chế bớt ảnh hưởng của phong trào Gulen, "thanh lọc" các phần tử của phong trào này, hiện đang nắm giữa nhiều chức vụ quan trọng trong các cơ quan cảnh sát, tòa án và tình báo của Thổ Nhĩ Kỳ.

Luật sư đại diện và bản thân ông Gulen đã lên tiếng chỉ trích hành động này của Chính phủ; đồng thời, phủ nhận mọi dính líu tới cuộc điều tra.

Vụ bê bối hối lộ và tham nhũng hiện tại đã làm khoét sâu thêm mâu thuẫn giữa AKP và phong trào Gulen - một trong những lực lượng ủng hộ chính, góp phần vào chiến thắng của AKP kể từ khi đảng này lên nắm quyền từ năm 2002.

Không những vậy, nó còn khiến cho chính phủ của Thủ tướng Erdogan đứng trước thử thách lớn nhất trong bối cảnh cuộc bầu cử năm tới, mở đầu bằng cuộc bầu địa phương tháng 3/2014 sắp diễn ra; trong khi đó, uy tín của chính phủ lại giảm sút mạnh sau làn sóng biểu tình bạo lực chống kế hoạch đô thị hóa thành phố Istanbul khiến ít nhất 6 người chết và 8.000 người bị thương hồi tháng Sáu vừa qua.