Nhiều hệ lụy
Là một trong những hồ chứa thủy lợi lớn nhất trên địa bàn Hà Nội, hồ Suối Hai (huyện Ba Vì) có dung tích thiết kế lên tới gần 47 triệu m3 nước. Khảo sát thực tế hiện trạng công trình này cho thấy, thân đập chính đang xuất hiện 4 tổ mối. Một số vị trí mái thượng lưu đập phụ A bị bong tróc. Thân cống chính nhiều điểm bị xâm thực lỗ chỗ cục bộ sâu từ 2 - 5cm. Phần bê tông đáy cống chính bị xói mòn lởm chởm... Trong khi đó, tại hồ Đồng Mô (thị xã Sơn Tây), hiện trạng công trình cũng rất đáng lo ngại. Mái thượng lưu đập phụ Ngải Sơn có 3 đoạn bị xô sạt. Hệ thống đập xuất hiện 7 tổ mối. Đặc biệt, 5/28 hệ thống đo áp trong thân đập hồ Đồng Mô bị tắc, hiện đang ngừng hoạt động...
Hồ Suối Hai và hồ Đồng Mô chỉ là 2 trong tổng số hàng chục hồ chứa thủy lợi lớn, nhỏ trên địa bàn TP hiện đang gặp các sự cố liên quan tới an toàn công trình. Theo ông Nguyễn Vĩnh Liên - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở NN&PTNT Hà Nội), những hư hỏng về mặt hạ tầng của các hồ thủy lợi đã và đang ảnh hưởng ngày một lớn tới năng lực tưới tiêu, cũng như công năng điều hòa không khí vùng dân cư xung quanh. Đặc biệt là tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn hồ đập trong quá trình vận hành, nhất là vào mùa cao điểm phòng, chống thiên tai. Đẩy nhanh tiến độ duy tuThống kê của Sở NN&PTNT Hà Nội cho thấy, toàn TP hiện có tổng cộng 95 hồ chứa. Trong đó, có 29 hồ do 5 DN thủy lợi của Hà Nội quản lý và 66 hồ nhỏ hơn do UBND các quận, huyện, thị xã quản lý. Theo tài liệu lưu trữ về quá trình xây dựng các công trình thủy lợi, hầu hết các hồ chứa được xây dựng từ những năm 1960, 1970, trải qua nhiều năm khai thác, sử dụng đã bắt đầu xuống cấp. Cũng theo rà soát, toàn bộ các hồ chứa hiện đều có đập, nhưng phần lớn chỉ là đập đất. Nhiều hồ chứa nước nhỏ hiện cũng chưa có quy trình vận hành. Một số hư hỏng chính theo tổng hợp khảo sát của Sở NN&PTNT Hà Nội gồm: Lòng hồ bồi lắng làm giảm dung tích, thân đập bị thấm nước trong, xuất hiện các tổ mối, tràn xả lũ xói mòn, cống lấy nước hư hỏng…Ông Chu Phú Mỹ - Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, trước sự xuống cấp của hệ thống hồ chứa, trong 2 năm 2015 và 2016, UBND TP đã bố trí kinh phí sửa chữa các hồ chứa nước: Đầm, Vống (huyện Ba Vì); Lập Thành (huyện Quốc Oai); Đồng Đò, Đền Sóc, Kèo Cà (huyện Sóc Sơn). Các địa phương cũng chủ động bố trí kinh phí trong khả năng có thể để tiến hành kè cứng, nạo vét một số hồ chứa (chủ yếu có dung tích trung bình và nhỏ) nhưng có ý nghĩa quan trọng trong cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất trên địa bàn. Dù vậy, một số hồ chứa có dung tích lớn và được đánh giá là đang xuống cấp nghiêm trọng như các hồ Suối Hai, Mèo Gù (huyện Ba Vì); hồ Văn Sơn (huyện Chương Mỹ); hồ Quan Sơn (huyện Mỹ Đức) mới đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư. Do đó, Sở NN&PTNT Hà Nội kiến nghị UBND TP đôn đốc các đơn vị tích cực triển khai những dự án đã được phê duyệt; đồng thời, tiếp tục quan tâm, bố trí kinh phí nhằm tu sửa, nâng cấp kịp thời các công trình bị hư hỏng, bảo đảm năng lực vận hành của các hồ thủy lợi phục vụ sản xuất và phòng chống thiên tai năm 2017.
