Mặc dù Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ 2 trên thế giới song chủ yếu là cà phê robusta có giá trị thấp- vốn ít chế biến. Đó là lý do dự án xây dựng hệ thống chế biến cà phê ướt đang thực hiện tại Đắk Lắk được chú ý.
Những vấn đề về chất lượng và thiếu chế biến đang làm giới hạn mức giá được trao đổi của cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế. Điều này tiếp đó làm hạn chế thu nhập của nông hộ sản xuất nhỏ.
Trước tình hình đó, một dự án liên quan đến việc cải thiện chất lượng và giá trị cà phê đã được triển khai tại Việt Nam. Dự án nhằm xây dựng một hệ thống chế biến ướt cà phê đầu tiên do nông hộ sở hữu và hoạt động tại Việt Nam. Đây cũng là dự án đầu tiên được cấp chứng nhận Thương mại Công bằng loại này.
Việc giới thiệu cà phê chế biến ướt tại cấp nông hộ có khả năng làm tăng giá cà phê cho các nông hộ, đồng thời phát triển những cơ hội tạo lập thị trường ngách cho cà phê Việt Nam, vốn từ trước bị coi là sản phẩm có giá trị thấp.
Nếu thành công, dự án có thể đóng vai trò dẫn đường trong việc phát triển một phân khúc thị trường mới quan trọng cho cà phê Việt Nam với gia tăng giá trị trên thị trường quốc tế.
Dự án cà phê được hỗ trợ bởi Quỹ Thách thức Việt Nam (VCF) - một hợp phần của Dự án Nâng cao Hiệu quả Thị trường cho Người nghèo, giai đoạn 2 (M4P2). M4P2 là một dự án do ADB và Bộ Phát triển Quốc tế Anh (DFID) cùng tài trợ.
Được khởi động vào cuối năm 2009, Quỹ Thách thức cung cấp nguồn vốn đồng tài trợ cho những dự án đổi mới giảm nghèo nhằm mang lại một thay đổi có tính hệ thống trong cách thương mại nông nghiệp được thực hiện tại Việt Nam, nhằm làm tăng thu nhập của người nghèo tại khu vực nông thôn trong cả nước.
Ông Buddhika Samarasinghe, trưởng nhóm tư vấn M4P2 cho biết: “Chúng tôi vô cùng hào hứng với dự án này. Chỉ với một số lượng tiền tương đối khiêm tốn, Quỹ Thách thức đang giúp đỡ nhằm xúc tác một thay đổi lớn trong cách cà phê được chế biến và trao đổi tại Việt Nam.
Nếu dự án thành công, chúng tôi dự báo nó sẽ được nhân rộng ở nhiều vùng trong cả nước, và từ đó tác động của nó lên đời sống người nghèo nông thôn sẽ rất đáng kể”.
Có trên 550.000 hộ gia đình có nguồn sống từ trồng cà phê tại Việt Nam, và cuộc sống của khoảng 2 triệu người Việt Nam phụ thuộc vào cà phê. Có khoảng 95% lượng cà phê sản xuất tại Việt Nam được xuất khẩu, chiếm giá trị khoảng US$1,7 tỷ trong năm 2010.